ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یا همان زگیل و تبخال هر دو ویروس رایجی هستند که میتوانند از راه روابط جنسی به افراد منتقل شوند. تبخال و زگیل تناسلی شباهتهای زیادی به هم دارند، به این معنی که بعضی از افراد ممکن است مطمئن نباشند کدام یک را دارند.
زگیل و تبخال هر دو میتوانند باعث ایجاد زائدههایی در ناحیهی دستگاه تناسلی شوند اما هر دوی آنها میتوانند بدون علائم نیز ظاهر شوند. اگرچه این دو بسیار مشابه یکدیگر هستند، اما شیوع زگیل تناسلی HPV نسبت به تبخال بسیار بیشتر است. در حقیقت، تقریباً همه افرادی که فعالیت جنسی دارند، حداقل یکبار در زندگی خود به ویروس پاپیلوم انسانی و زگیل مبتلا میشوند؛ اما برای هر کسی که فعالیت جنسی دارد، ممکن است در بعضی موارد به یکی از این دو ویروس مبتلا شود. این مقاله تفاوتهای میان زگیل تناسلی و تبخال تناسلی، ویژگیهای مشابه آنها و اینکه چه کارهایی برای جلوگیری از هر دو مورد میتوانید انجام دهید، توضیح خواهد داد.
علائم زگیل تناسلی و تبخال تناسلی
علائم زگیل تناسلی
بسیاری از افراد مبتلا به ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) یا زگیل تناسلی بدون داشتن هیچگونه علامتی هستند. این بدان معناست که فرد ممکن است به این ویروس مبتلا شود، اما هرگز متوجه نشود که به آن مبتلا است.
زگیل، که به عنوان رایجترین علامت ابتلا به ویروس پاپیلوم انسانی مطرح است، تنها یکی از علائم ممکن است و بسته به نوع خاص ویروس HPV مورد نظر، ممکن است تغییر کند. در واقع، بیش از ۱۵۰ نوع مختلف ویروس پاپیلوم انسانی وجود دارد و بنابراین علائم مرتبط با این ویروس نیز متفاوت هستند. به عنوان مثال، برخی از انواع HPV میتوانند زگیل را ایجاد کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است خطر ابتلا به سرطانهای مرتبط با HPV را بیشتر کنند.
درنتیجه، مهم است که افراد از اهمیت آگاهی درباره HPV و علائم مرتبط با آن آگاه باشند. اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به HPV هیچ علامتی نداشته باشند، اما ممکن است ویروس به دیگران انتقال یابد و باعث بروز عوارض جدی مانند زگیل و سرطان شود. به همین دلیل، مشاوره و آزمایشهای منظم و مراقبت پزشکی برای تشخیص، پیشگیری و درمان HPV بسیار اهمیت دارد.
اگر زگیلهایی به دلیل ویروس پاپیلوم انسانی ایجاد شوند، معمولاً به صورت زگیل تناسلی ظاهر خواهند شد. این زگیلها میتواند به صورت اشکال زیر رخ دهند:
- تودههای تکی
- مجموعهای از توده
- تودهها و برآمدگیهایی که ظاهری شبیه گل کلم دارند
همان انواع ویروس پاپیلوم انسانی که باعث زگیل تناسلی میشوند نیز میتوانند باعث ایجاد زگیل در دهان و گلو شوند که به آنها HPV دهانی گفته میشود.
علائم تبخال
دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد: HSV-1 و HSV-2. هر یک از این دو نوع میتواند بر روی هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد و باعث ایجاد هرپس دهانی و تبخال تناسلی شود.
تبخال هم مانند زگیل ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد. گاهی اوقات، علائم به قدری خفیف هستند که قابلتوجه نیستند. همچنین ممکن است علائم خفیف تبخال را با چیزهای دیگر اشتباه بگیرید، مانند:
- جوشها یا بیماریهای پوستی
- موهای در زیر پوست مانده
- آنفولانزا
وقتی علائم در اطراف لب، دهان و گلو ظاهر میشود، به آن تبخال دهانی میگویند. علائم شامل:
- علائم شبه آنفولانزا مانند تورم غدد لنفاوی و سردرد
- قرمزی، تورم، درد یا خارش در جایی که عفونت فوران کند
- تاولهای دردناک و پر از مایع روی لبها یا زیر بینی
- زخمهای سرد تاولهای تب در دهان یا اطراف آن
وقتی علائم تبخال در اطراف ناحیه تناسلی بروز میکند، به آن تبخال تناسلی میگویند. علائم تبخال تناسلی شامل موارد زیر میباشد:
- علائم شبه آنفولانزا مانند تورم غدد، تب، لرز و سردرد
- احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در جایی که عفونت بروز میکند
- درد و خارش در ناحیه دستگاه تناسلی
- برجستگیهای قرمز یا تاولهای دیگری در ناحیه تناسلی که ممکن است ترشح داشته باشند.
- درد پا یا کمر
- سوزش و درد در هنگام ادرار
هر دو نوع تبخال و زگیل میتوانند خفته و پنهان باشند، به این معنی که عفونت هنوز در بدن است ولی بدون هیچ علامتی وجود دارد.
چگونه فردی به تبخال و زگیل مبتلا میشود؟
ویروس زگیل (HPV) و تبخال هر دو از طریق تماس پوست به پوست منتقل میشوند. این میتواند شامل تماس جنسی مانند رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی است. لمس هر چیزی که با یکی از این ویروسها آلوده شده است، شما را در معرض خطر ابتلا به آن قرار میدهد.
ویروسهای هرپس سیمپلکس که باعث ایجاد تبخال میشوند نیز میتوانند از طریق موارد زیر سرایت کنند:
- استفاده از ظروف یا لیوانهای مشترک
- استفاده مشترک از بالم لب
- بوسیدن
اگر یک فرد مبتلا به تبخال یا زگیل دارای رابطه جنسی دهانی با دیگر شریک جنسی خود باشد، میتواند ویروس را به شریک جنسی خود منتقل کند. حتی در صورتی که فرد علائم قابل تشخیص تبخال یا زگیل را نداشته باشد، این بیماری قابل انتقال است. به همین دلیل، انجام رابطه جنسی بیخطر در همه زمانها بسیار مهم است.
در موارد نادر، ممکن است زگیل یا تبخال از یک فرد باردار به کودک خود منتقل شود، سوءتفاهم متداول است که زگیل میتواند از طریق رابطه جنسی بین شریکان جنسی منتقل شود. در حقیقت، این بیماری از طریق تماس مستقیم با پوست آلت تناسلی منتقل میشود و برخی از موارد میتواند در طول جنسیت در دهان نیز منتقل شود. به همین دلیل، اهمیت رعایت اقدامات احتیاطی و استفاده از روشهای موثر برای جلوگیری از انتقال ویروس بین شریکان جنسی وجود دارد.
در صورتی که قبل از بارداری تبخال یا زگیل تشخیص داده شده باشد، باید توجه و نظارت ویژهای در طول دوران بارداری انجام شود. پزشک مربوطه میتواند نقش مهمی در تشخیص، پیشگیری و مدیریت این بیماری را در این دوران داشته باشد. ایشان میتوانند توصیهها و راهنماییهای لازم را درباره روشهای کاهش خطر انتقال ویروس از مادر به جنین یا نوزاد ارائه دهند.
جهت مشاهده فیلم های آموزشی در مورد زگیل تناسلی و درمان آن بر روی لینک زیر کلیک کنید
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به این ویروسها هستند؟
هر کسی که فعالیت جنسی داشته باشد، میتواند در معرض ابتلا به بیماریها و عفونتهای مقاربتی قرار داشته باشد. افرادی که از روشهای ایمنی برای رابطهی جنسی استفاده نمیکنند، مثل همیشه استفاده از کاندوم، در معرض خطر بسیار بیشتری قرار دارند.
زگیل و تبخال تناسلی حتی در صورت عدم وجود علائم قابل انتقال هستند، بنابراین روشهای پیشگیری باید با وجود یا بدون وجود علائم زگیل یا تبخال ادامه یابد. اگر سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید یا از داروهایی استفاده کنید که میتوانند پاسخ ایمنی بدن شما را سرکوب کنند، ممکن است در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماریها قرار داشته باشید.
چه علائم وجود داشته باشد و چه نداشته باشد، هنوز هم خطر انتقال عفونت وجود دارد. اگرچه بیشترین خطر انتقال در صورت وجود زخمهای فعال (بیرون زدن علائم) است.
عوارض
عوارض زگیل تناسلی
بدن بسیاری از افراد میتواند بدون مشکلات دیگر با ویروس مقابله کند. کسانی که سیستم ایمنی بدنشان مشکل دارند، در صورت ابتلا به تبخال تناسلی، احتمالاً بیشتر دچار مشکلاتی در سلامتی خود میشوند.
بزرگترین عارضه ناشی از زگیل تناسلی، سرطان دهانه رحم و سایر سرطانها در ناحیهی دستگاه تناسلی است، از جمله وجود سرطان در:
- مقعد
- مهبل و واژن
- آلت تناسلی در مردان
در صورت بروز HPV دهانی نیز میتواند منجر به سرطان دهان شود. سرطان پس از آلوده شدن به ویروس HPV، ابتلا به سرطان فوراً رخ نمیدهد. ممکن است چندین سال طول بکشد تا این بیماری ظاهر شود. برخی از افراد فقط پس از تشخیص سرطان، ممکن است متوجه ابتلای خود به زگیل تناسلی و ویروس پاپیلومای انسانی شوند. پیشرفت سرطان با نوع ویروس پاپیلومای انسانی که فرد دارد ارتباط دارد.
غربالگری برای سرطانهای مربوط به ویروس پاپیلومای انسانی و انجام آزمایشهای معمول STI میتواند به پزشک کمک کند در صورت ابتلای فرد به سرطان، زودتر به وجود آن پی ببرد.
عوارض تبخال تناسلی
مشکلات و عوارض ناشی از تبخال تناسلی عبارتاند از:
- ابتلا به سایر بیماریهای مقاربتی که از طریق زخمهای تبخال به راحتی منتقل میشود
- عفونتهای دستگاه ادراری و سایر مشکلات مثانه، مانند تورم مجرای ادرار
- مننژیت، به دلیل عفونت ویروس هرپس سیمپلکس که باعث التهاب در مغز و مایع نخاعی میشود، هرچند این عارضه نادر است
- التهاب رکتوم، به ویژه در مردان
در نوزادان تازه متولد شدهای که در طول بارداری مادر در معرض ویروس بودهاند، ممکن است عوارضی رخ دهد که منجر به آسیب مغزی، نابینایی یا حتی مرگ شود.
تشخیص
آزمایشهای خون
اگر اخیراً با یک شریک جنسی جدید رابطه محافظت نشدهای داشتهاید، علائم غیرمعمول دارید یا نگران خطر ابتلا به زگیل یا تبخال هستید، حتماً به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
تشخیص زگیل تناسلی
اگر به نوعی از ویروس مبتلا شدهاید که باعث زگیلهای تناسلی شده است، پزشک میتواند این مورد را بر اساس معاینهی زائدههای ظاهر شده تشخیص دهد. سویههای ویروس پاپیلومای انسانی که بر دهانه رحم شما تأثیر میگذارند و خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش میدهند، در غربالگری معمول پاپ اسمیر تشخیص داده میشوند. در مورد اینکه چند بار باید آزمایش پاپ اسمیر انجام دهید باید با پزشک معالج خود صحبت کنید.
هیچ غربالگری یا آزمایش خون برای نشان دادن ویروس پاپیلومای انسانی در مردان وجود ندارد. پزشک ممکن است نتواند ویروس پاپیلومای انسانی را تشخیص دهد مگر اینکه زگیلهای تناسلی ظاهر شده باشد.
تشخیص تبخال تناسلی
یک پزشک میتواند برای تشخیص تبخال تناسلی، معاینه بدنی یا آزمایشی با نمونه کشت انجام دهد. پزشک همچنین قادر خواهد بود تشخیص دهد که ویروس موجود HSV-1 است یا HSV-2. بر اساس نوع و محل ظهور علائم، میتوان بهترین گزینه درمانی را توصیه کرد.
درمان زگیل تناسلی و تبخال تناسلی
درمان علائم زگیل تناسلی
در بیشتر موارد ابتلا به زگیل تناسلی، نیازی به هیچ درمانی نیست. در بسیاری از افراد، ویروس به خودی خود از بین میرود. اگرچه گزینههای درمانی برای درمان علائم تبخال تناسلی موجود میباشد.
زگیلهای تناسلی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی گاهی ممکن است بدون دارو از بین بروند. گاهی اوقات، از داروها برای کاهش اثرات زگیل استفاده میشود. این شامل:
- imiquimod (آلدارا، زایکلارا)
- podofilox (کندیلوکس)
- سینکاتشینز (Veregen)
همچنین ممکن است پزشک برای کمک به درمان زگیلهای تناسلی از اسید تری کلرواستیک یا اسید بیکلرواستیک یا سرما درمانی استفاده کند.
گاهی اوقات پزشک ناچار به برداشتن زگیلها میشود، اگرچه با این کار، زگیل ظاهری از بین میرود نه خود ویروس. در صورت یافتن ویروسی با خطر بالا، پزشک ممکن است شما را تحت کنترل و نظارت قرار دهد تا اطمینان حاصل کند که سرطان رخ نمیدهد یا زود برطرف شود.
درمان علائم تبخال
در حال حاضر هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد، اما روشهای درمانی وجود دارد که میتواند علائم را کاهش داده و احتمال انتقال ویروس به یک شریک جنسی را کمتر کند.
داروهای ضد ویروسی برای کمک به رفع علائم یا کاهش دفعات شیوع این بیماری تجویز میشوند. برخی از داروهای ضد ویروسی که ممکن است تجویز شوند عبارتاند از:
- آسیکلوویر (Zovirax)
- فامسیکلویر (Famvir)
- والاسیکلوویر (Valtrex)
پیشگیری
پیشگیری از زگیل تناسلی
اکنون واکسن HPV برای مردان و زنان در دسترس است تا خطر ابتلا به برخی از گونههای HPV را که میتوانند باعث بیماری سرطان شوند به طور قابلتوجهی کاهش دهد. این واکسن در یک سری دو دوز و سه دوز موجود میباشد. برای اطمینان از اثربخشی و محافظت بهینهی این واکسن، باید تمام دوزهای سری واکسن خود را دریافت کنید.
تستهای غربالگری منظم برای شناسایی سرطان دهانه رحم برای زنان بین ۲۱ تا ۶۵ سال توصیه میشود. این غربالگریها میتواند از مشکلات و بیماریهای مرتبط با HPV جلوگیری کند.
پیشگیری از تبخال و سایر بیماریها و عفونتهای مقاربتی
روش اصلی برای جلوگیری از تمام عفونتهای مقاربتی، از جمله زگیل و تبخال تناسلی، بکارگیری روشهایی برای داشتن رابطه جنسی بیخطر و محافظت شده است.
این روشها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی
- هنگام استفاده از رابطه دهانی، از سد یا کاندوم دهانی استفاده کنید
- انجام آزمایشهای منظم برای بیماریهای مقاربتی
- از شریک زندگی بخواهید که آزمایشهایی برای شناسایی عفونتهای مقاربتی را انجام دهد، اگر قبلاً آزمایش نکرده است
- در مورد بیماریهای خود، حتی اگر علائمی ندارید، به شریک جنسیتان اطلاع دهید
اگرچه استفاده از کاندوم در هر زمان مهم است، اما کاندومها نمیتوانند به طور کامل از ابتلا به تبخال محافظت کنند. اگر زگیل یا تبخال تناسلی در فردی تشخیص داده شد، باید در مورد آن و سابقه جنسی با شریک جنسی خود خیلی راحت و شفاف صحبت کرد. هر کسی که مبتلا به زگیل یا تبخال تناسلی تشخیص داده شده است، باید در مورد انجام رابطه جنسی ایمن و جلوگیری از خطرات آن با پزشک خود صحبت کند.
آیندهی این بیماریها چگونه است؟
زگیل و تبخال هر دو بیماری ویروسی هستند که شباهتهایی از جمله علائم رایج و زائدههای پوستی در دستگاه تناسلی دارند. همچنین، هر دو میتوانند بدون هیچ علامتی ظاهر شوند.
اگرچه هیچ درمان قطعی برای زگیل یا تبخال تناسلی وجود ندارد، اما زگیل تناسلی ممکن است خود به خود از بدن ناپدید شود، در حالی که تبخال میتواند برای سالهای طولانی به صورت خفته باقی بماند. هر فردی که مبتلا به هر یک از این عفونتها باشد، باید از خطرات آنها آگاه باشد. همچنین باید این خطرات را با شریک زندگی خود در میان بگذارند و در هنگام تماس و رابطهی جنسی اقدامات احتیاطی توصیه شده را انجام دهند.
هر فردی که مبتلا به زگیل تناسلی تشخیص داده شود، باید با پزشک خود همکاری کند تا اطمینان حاصل شود که سلولهای سرطانی احتمالی به موقع و به طور سریع شناسایی میشوند. برنامههای پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتوانند در کاهش خطرات مرتبط با این بیماریها و جلوگیری از پیشرفت آنها کمک کنند. به همین دلیل، مهم است که افراد درباره این بیماریها آگاهی کافی داشته باشند و به مراقبتهای پزشکی مرتبط با آنها توجه کنند.
جدول تفاوت بین تبخال تناسلی و زگیل تناسلی
زگیل تناسلی |
تبخال تناسلی |
|
علائم |
زگیل شایعترین علائم را دارد. اگرچه زگیل اغلب بدون هیچ علامتی بروز میکند. |
تبخال نیز ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما معمولاً اندکی پس از عفونت با زخم یا تاول یا خارش یا درد همراه است. |
ابزارهای تشخیص |
تستهای تشخیصی برای زگیل تناسلی وجود دارد و گاهی اوقات در طول تست پاپ اسمیر انجام میشوند. در غیر این صورت، با معاینه فیزیکی زگیل میتوان مواردی را تشخیص داد. |
معاینه فیزیکی اغلب در صورت وجود زائدههای پوستی انجام میشود. گاهی اوقات با استفاده از سواب نمونهبرداری میشود تا کشت ویروسی تشخیص داده شود. |
گزینههای درمانی |
ویروس این بیماری، به خودی خود قابل درمان نیست اما میتوان برای زگیلها دارو تجویز کرد. در صورت لزوم ممکن است زگیلها برداشته شوند. HPV شناسایی شده در آزمایش پاپ اسمیر به نحوی متفاوت کنترل و مدیریت میشود. |
ویروس به خودی خود قابل درمان نیست، اما با مصرف داروهای ضدویروس میتوان علائم را درمان کرد یا شیوع آنها را کاهش داد |
پیشگیری |
هیچ راهی برای از بین بردن کامل خطر ابتلا به این ویروس وجود ندارد اما انجام یک رابطه جنسی ایمن و محافظت شده و انجام غربالگریهای منظم، به ویژه برای شناسایی سرطان دهانه رحم، میتواند کمک قابلتوجهی کند. |
داشتن رابطه جنسی محافظت شده نه تنها از طریق واژن یا مقعد، بلکه از طریق دهان نیز میتواند از بروز تبخال جلوگیری کند. |