زگیلها یا مولوسکومها، تشکیلات پوستی اند که ناشی از عفونت ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) میشوند. این ویروس به لایه بیرونی پوست حمله کرده و باعث رشد غیرطبیعی و سریع سلولهای پوستی میشود. با این حال، HPV تنها به لایه بیرونی پوست محدود است و به طور مستقیم عفونت را ایجاد نمیکند. در صورتی که ویروس از طریق بریدگی یا خراشیدگی روی پوست وارد لایههای زیرین پوست شود، باعث تشکیل زگیل در این مناطق میشود. زگیل آبکی یا مولوسکوم نیز یک نوع عفونت ویروسی است که باعث ایجاد آفتهای کوچک روی پوست میشود.
زمانی که یک زگیل شروع به رشد میکند، ممکن است چند ماه طول بکشد تا به اندازهای رشد کند که به سهولت قابل مشاهده باشد. احتمال ابتلا به ویروس HPV به میزان بدن شما وابسته است و ممکن است سیستم ایمنی بدن شما به طور کمتر یا بیشتری آسیب پذیر باشد. به همین دلیل، افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض بیشتری برای ابتلا به زگیل قرار دارند. به طور کلی، زگیلها در افراد مسن کمتر شایع هستند زیرا این افراد کمتر احتمال ابتلا به ویروس HPV را دارند. در اکثر موارد، کودکان و جوانان به زگیل مبتلا میشوند.
زگیلهایی که به تازگی روی پوست شکل گرفتهاند، بسیار راحتتر از زگیلهای قدیمی رشد میکنند. ممکن است بر اثر تماس زگیلهای موجود در ناحیه از بدن شما با سایر نواحی بدنتان، این نواحی نیز به این ویروس آلوده شووند، بنابراین بسیار مهم است که به این موضوع توجه داشته باشید و خطر گسترش ویروس را تا جای ممکن کاهش دهید. برخی از مشکلات پوستی ممکن است ظاهری شبیه به زگیل داشته باشند، از جمله: برخی از انواع سرطان پوست، میخچه، تگهای پوستی (زوائد گوشتی پوست) و برخی زائدههای غیر سرطانی پوست.
انواع زگیل
زگیلهای معمولی: این زگیلها به صورت تکی یا به صورت دستهجمعی رشد میکنند و در هر ناحیه از بدن ممکن است ایجاد شوند اما اکثرا روی پوست دست دیده میشوند. این زگیلها بافت خشنی دارند و گنبدی شکل هستند و رنگ آنها خاکستری-قهوهای است.
زگیل کف پا: این زگیلها به صورت زائدههای سفت و ضخیم پوستی هستند که یک لکهی تیره در داخل خود دارند و روی پوست کف پا رشد میکنند. گاهی اوقات زگیلهای کف پا میتوانند در هنگام راه رفتن باعث درد و ناراحتی شما شوند. این درد میتواند در حد احساس راه رفتن روی یک سنگریزه و یا تا حد درد بسیار شدید و تیر کشندهای باشد.
زگیلهای کف پا ممکن است با ایستادن روی پا و انجام فعالیتهای فیزیکی مانند دویدن، بیشتر در زیر پوست فرو بروند. هر چه این زگیلها بیشتر در پوست فرو بروند، پوسته خارجی آنها ضخیمتر شده و بیشتر ظاهر پینه پیدا میکنند. در صورتی که چندین زگیل کف پا به صورت دستههای بزرگ و مسطح رشد کنند، اصطلاحا به آن “زگیل موزاییکی” گفته میشود.
زگیلهای مسطح: این زگیلهای کوچک و مسطح معمولا با تیغ زدن موها به سایر نواحی پوست سرایت میکنند و به صورت دستهای، روی پوست صورت، بازوها و پاها رشد میکند. این زگیلها ممکن است به رنگ صورتی، قهوهای روشن یا زرد روشن باشند.
زگیل نخی: این زگیلها به رنگ پوست هستند و بافت آنها خشن و ضخیم است و مانند یک رشتهی نخی روی پوست رشد میکنند. این زگیلها معمولا در اطراف دهان، بینی و ناحیه رشد ریش در صورت ایجاد میشوند.
زگیل زیر ناخن: این زگیلها زیر ناخن یا اطراف ان رشد میکنند و روی رشد طبیعی ناخنها اثر منفی میگذارند. این زگیلها به صورت برآمدگیهای خشن با سطحی زبر و مرز نامشخص نامتقارن هستند.
زگیل های تناسلی :
زگیلهای تناسلی برجستگیهایی روی پوست هستند که قابلیت رشد در سرتاسر بدن را دارند . تفاوتی که که زگیل های تناسلی با دیگر زگیل ها دارند در این است که زگیلهای دستگاه تناسلی در ناحیهی شرمگاه، واژن، فرج، آلت تناسلی مردانه یا مقعد ظاهر میشوند که به رنگ گوشت میباشد و یا تفاوت زیادی یا رنگ پوست شما داشته باشند و میتوانند قهوهای یا صورتیرنگ نیز باشند.
اگر چیز غیر عادی و برجستگیهایی در ناحیه تناسلی خود مشاهده کردید میتواند معنای زیادی از قبیل جوش یا موی زیر پوست گرفته تا سرطان و غیره باشد.
دانستن اندکی اطلاعات در این باره میتواند کمک بسیاری زیادی به شما کند.
جهت مشاهده فیلم های آموزشی در مورد زگیل تناسلی و درمان آن بر روی لینک زیر کلیک کنید
علل ابتلا به زگیل
زگیلها قادرند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. اما احتمال سرایت زگیلهای مسطح و زگیلهای روی دست و پا کمتر است. به نظر میرسد که زگیلهای تناسلی به میزان بیشتری مسریتر هستند نسبت به سایر زگیلها. بسیار مهم است که در صورت ابتلا به زگیلهای ناحیه تناسلی، احتیاط بسیار لازم است تا انتقال آن به شریک جنسی خود را جلوگیری کنید. به نظر میرسد که برخی از افراد نسبت به ویروس زگیل بیشتر آسیب پذیر هستند، همانطور که برخی از افراد نسبت به سرما خوردن آسانتر هستند. زمانی که روی پوست بریدگی یا خراشی وجود داشته باشد یا ریشه ناخنها آسیب دیده باشد، ویروس زگیل به راحتی به پوست نفوذ میکند.
علائم زگیل
زگیلها اشکال و اندازههای مختلفی دارند. برخی از زگیلها به سرعت رشد میکنند در حالی که برخی دیگر به همان شکل و اندازه قبلی خود میمانند. اغلب زگیلها بدون درد هستند، مگر این که در نقاط حساس بدن مانند کف پا، پاها، دستها یا صورت ایجاد شوند. زگیلها معمولا مشکلی برای شخص ایجاد نمیکنند مگر این که، در نقاطی از بدن رشد کنند که زیاد مورد استفاده قرار میگیرد و به همین خاطرشخص را تحت فشار بگذارند. در صورتی که علائم زگیل پوستی شما برایتان مشکلساز شده، موجب درد یا حساسیت به لمس شده، از آن مایعاتی ترشح میشود یا باعث قرمزی پوست شده است، به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا مشکل شما را به دقت بررسی کند.
درمان زگیل
در اغلب موارد، زگیلها بی ضرر هستند و بدون اقدام به درمان نیز، پس از مدتی محو میشوند. اما تمامی افراد میتوانند، در صورتی که زگیلهای پوستی آزارشان میدهد یا مایهی خجالت آنها است، برای درمان به پزشک مراجعه کنند. در برخی از موارد ممکن است بعد از درمان، دوباره زگیلها بازگردند. ممکن است در مواردی به بیش از یک روش درمانی نیاز باشد. هر چند تمامی پزشکان سعی میکنند که زگیلها را در کوتاهترین زمان ممکن از بین ببرند، اما درمان زگیل معمولا به چندین جلسهی درمانی نیاز دارد. روشهای درمانی عبارتند از:
فریز کردن زگیل (کرایوتراپی)
در این روش، پزشک از نیتروژن مایع برای فریز کردن زگیلها استفاده میکند. با این روش یک تاول در اطراف زگیل شکل میگیرد و ظرف یک هفته، بافت مردهی زگیل میافتد.
کانتاریدین
این ماده با دیگر مواد شیمیایی ترکیب میشود و سپس روی زگیل مالیده میشود و باعث تشکیل تاول پوستی روی زگیل میشود. بعد از آغشته کردن زگیل به محلول کانتاریدین، روی زگیل بانداژ میشود. تاولی که روی زگیل ایجاد میشود، باعث کنده شدن زگیل میشود و سپس پزشک، بافت مردهی زگیل را از روی پوست جدا میکند.
داروهای دیگر
داروهای دیگری که برای درمان زگیل به کار میروند عبارتند از:
- بلئومایسین که برای کشتن ویروس زگیل، درون آن تزریق میشود، با تزریق بلئومایسین در زگیل علائمی مانند سرماخوردگی ظاهر میشود بنابراین ممکن است قبل از تزریق بلئومایسین، داروی تیلنول (نام تجاری استامینوفن) تجویز شود.
- ایمیکموئید (آلدارا) که یک داروی ایمونوتراپی است و به صورت کرم است و توسط پزشک باید تجویز شود. هر چند آلدارا به عنوان دارویی برای زگیلهای تناسلی معرفی شده است، اما برای درمان تمامی انواع زگیلها موثر است.
جراحی جزئی
در این روش، پزشک با تیغ جراحی زگیل را میبرد و سپس ریشهی زگیل را با یک سوزن الکتریکی میسوزاند. ممکن است پزشک برای از بین بردن ریشهی زگیل از روش کرایوتراپی استفاده کند. روش جراحی در صورتی به کار میرود که سایر درمانها برای از بین بردن زگیل، موثر نبوده باشند.
لیزر درمانی
این روش برای درمان زگیلهایی استفاده میشود که درمان آن ها بسیار مشکل است (مقاوم به درمان هستند). در این روش اشعه لیزر به بافت زگیل تابانده میشود و اشعه لیزر از لایهی خارجی پوست (به نام اپیدرم) عبور میکند و در نزدیکی لایهی درمیس در پوست، به مویرگهای ریزی میرسد که زگیل را تغذیه میکنند. بنابراین با این روش خونرسانی به زگیل قطع میشود، تا جایی که زگیل خشک شده و میافتد. اشعه لیزر تنها باعث مرگ بافت زگیل میشود و به نواحی اطراف زگیل آسیبی نمیزند.
آیا میتوان از بروز زگیل پیشگیری کرد؟
زگیلها بر اثر تماس مستقیم با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به بدن انسان سرایت میکنند. در صورتی که زگیل های یک ناحیه از بدن شما با قسمت دیگری از بدنتان تماس پیدا کند، احتمال آلوده شدن آن قسمت نیز وجود دارد. پابرهنه راه رفتن در محیطهای گرم و مرطوب مانند حمام و استخر، میتواند باعث تماس پیدا کردن با ویروس HPV و در نتیجه، ایجاد زگیل شود. برای پیشگیری از ابتلا به زگیل پوستی، از استفاده مشترک از وسایل و فضاهای شخصی، خودداری کنید و در محیطهای عمومی مانند استخر، حتما کفش یا دمپایی مخصوص حمام بپوشید. با پوشیدن جورابهایی که رطوبت را جذب میکند، پای خودتان را خشک نگه دارید و نگذارید پوستتان تحریک شود. و مهمترین موضوع این که از تماس پوستی با افرادی که زگیل دارند اجتناب کنید.
دوره ریکاوری بعد از درمان چه قدر طول میکشد؟
دوره بازسازی پس از درمان زگیل به روشی که توسط متخصص شما استفاده میشود، به شدت وابسته است. اگر از روشهای درمان موضعی مانند استفاده از کرم یا محلول برای درمان زگیل استفاده شود، زگیل به تدریج رو به ازل شدن خواهد بود و در این فرآیند، میزان درد و عدم راحتی شما به شدت کاهش خواهد یافت. اگر از روشهای کورتاژ یا لیزر درمانی استفاده شود، ممکن است برای چند روز یا چند هفته احساس درد یا عدم راحتی داشته باشید. اگر برای درمان زگیل در ناحیه کف پا از روش جراحی استفاده شود (بریدن زگیل) و زگیل در ناحیهای از کف پا که وزن بدن را بر آن قرار میدهید وجود داشته باشد، ممکن است برای اطمینان از بهبودی زخم، برای مدتی نیاز به استفاده از عصا داشته باشید.
