فراموشی، یک بیماری هولناک، نه تنها باعث می‌شود که افراد مسن خاطرات خود را از دست بدهند بلکه قدرت حمله به مغز جوانان را نیز دارد.تحقیقات نشان داده است که افراد زیادی هستند که در دهه 40 زندگی خود از این بیماری نیز رنج می‌برند.
فراموشی چه نوع بیماری است؟
فراموشی نوعی بیماری مغزی است که با سرعت پایین رشد می‌کند و از علائم آن اختلال حافظه و در مراحل شدیدتر اختلال در قدرت استدلال، برنامه ریزی، تکلم و درک است.به گفته بسیاری از دانشمندان، فراموشی به علت افزایش میزان تولید یا ذخیره یک نوع پروتئین خاص در مغز به وجود آمده و به مرگ سلولهای عصبی منجر می‌شود.احتمال ابتلا به فراموشی بعد از 70 سالگی به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد به نحوی که حدود 50 درصد از افراد بالای 85 سال به این بیماری مبتلا می‌شوند.
علائم فراموشی چیست؟
نشانه‌های بیماری فراموشی در هر فردی با دیگری متفاوت است. با این حال علائم مشترکی وجود دارد که به تشخیص آن کمک می‌کند. از آنجا که بروز بیماری فراموشی تدریجی است و با سرعت کمی رشد می‌کند در نتیجه بسیاری از خانواده‌ها اولین نشانه‌های بارز فراموشی را با علائم افزایش سن اشتباه می‌گیرند یا فکر می‌کنند به علت استرس و فشار زیاد کار دچار مشکل شده‌اند.اما زمانی که فراموشی و اختلال در حافظه، مانند از یاد بردن اتفاقات تازه مشاهده می‌شود، باید احتمال آن را داد که چیزی بیش از افزایش سن تأثیر‌گذار بوده است.در مجموع اختلال در حافظه کوتاه مدت از اولین نشانه‌های بروز فراموشی است.برای نمونه فرد ممکن است به دفعات خاموش کردن اتو را فراموش کند یا مصرف داروها در زمان خود را به یاد نیاورد. در ادامه فرآیند بروز فراموشی تغییر محسوس در شخصیت را شاهد هستیم.فرد کمتر خودجوش می‌شود، از تعاملات اجتماعی روزمره دوری می‌کند و دلمرده و بی‌تفاوت می‌شود.تغییر در رفتار و حالات مانند تندخویی، سردرگمی، اختلال در حافظه بلندمدت و پرخاشگری نیز به دنبال آن به وجود می‌آید.در چنین مواقعی با مراجعه به یک پزشک یا روانشناس و انجام آزمون‌های رفتاری- شناختی و یا اسکن مغز، می‌توان از بروز بیماری اطمینان یافت.مرگ مرحله پایانی این بیماری است که معمولاً به علت ذات‌الریه یا حملات قلبی اتفاق می‌افتد.
علت بروز فراموشی چیست؟
دانشمندان تاکنون موفق به یافتن پاسخ دقیقی برای این سوال که «علت بروز فراموشی چیست؟» نشده‌اند.برخی دانشمندان جهش ژنتیکی موروثی را علت اصلی این بیماری عنوان کرده‌اند.آنان معتقدند این عارضه موجب افزایش میزان تولید نوع خاصی از پروتئین در مغز می‌شود که به مرگ سلولهای عصبی می‌انجامد.
علل فراموشي
اطلاعات به دلايل مختلفي فراموشي قرار مي گيرد، در سطور زير تنها برخي از مهمترين آن دلايل ياد آور مي‌شوند :
1- تداخل
تداخل زماني رخ مي دهد كه اطلاعات آموخته شده جديد فرصت رمزگرداني پيدا نكنند. پيش تر نيز گفته شد كه ظرفيت حافظه كوتاه مدت محدود است. بنابراين ، چنانچه اطلاعات زيادي در مدت زمان كمي به فرد ارائه شوند او قادر به رمزگرداني همه آن اطلاعات نخواهند بود و لاجرم اطلاعات كه در آغاز ارائه شده اند جاي خود را به اطلاعات بعدي مي دهند و خود از بين مي روند، بگونه اي كه گويي هرگز آموخته نشده اند. به همين سبب، براي ماندگار كردن همه اطلاعات ناگزير بايد پس از دريافت چند واحد از آن، اندكي تامل ورزيد و با رمزگرداني مناسب آن را روانه حافظه بلند مدت ساخت.
2- سازماندهي ناصحيح اطاعات
وقتي اطلاعات آموخته شده به صورت منظم ، و با استفاده از رمزهاي معين ، سازماندهي نشده باشند ، ياد آور ي آنها كاري دشوار است. در چنين شرايطي تصور مي كنيم كه دچار فراموشي شده ايم در حالي كه ممكن است حافظه آسيبي نديده باشد بلكه بازخواني اطلاعات، آنهم به سبب رمزگرداني ناصحيح ، دشوار شده باشد. بنابراين ، بهتر آن است كه همواره اطلاعات را با استفاده از رمزهاي معين و به صورت صحيح ، با تامل و تدبر ، سازماندهي و اندوزش نماييم.
3- كاهش هشياري
عواملي نظير خستگي ، مصرف زياد داروهاي مسكن و خواب آلودگي سطح هوشياري را كاهش مي دهند. كاهش سطح هشياري نيز فراخواني اطلاعات از حافظه بلند مدت را با مشكل رو به رو مي‌سازد.
4- خلق منفي
شواهد پژوهشي زيادي وجود دارد كه نشان مي دهد هيجانات منفي ( نظير خشم و نفرت ) و نيز كاهش خلق را به ويژه در افسردگي ) موجب كاهش ظرفيت ذخيره ، اندوزش و بازخواني اطلاعات از حافظه مي‌شود. علاوه بر آن ، اضطراب و تنيدگي
( استرس شديد ) نيز ، به سبب تاثير عميقي كه بر دامنه توجه و ادراك بر جاي مي گذارند ، ظرفيت حافظه را كاهش مي دهند.
5- اختلالات مغزي – شناختي
اختلالاتي نظير آلزايمر و دمانس اثرات شديدي بر مراكز شناختي مغز، به ويژه بخش هاي مرتبط با حافظه ، بر جاي مي گذارند. اختلال در حافظه نيز به نوبه خود موجب اختلال در ساير كاركردهاي شناختي مغزها ، نظير توجه ، ادراك و زبان مي‌شود.
چگونه از بروز فراموشی جلوگیری کنیم؟
تحقیقات نشان داده است که فاکتورهایی چون رژیم غذایی، خطرات قلبی عروقی، مصرف داروهای مختلف یا فعالیتهای فکری و ذهنی بیش از دیگر عوامل می‌تواند در بروز جلوگیری از فراموشی موثر باشد.رژیم غذایی شامل میوه، سبزی، نان، گندم، روغن زیتون و ماهی می‌تواند خطر ابتلا به فراموشی را کاهش دهد.همچنین پزشکان به مصرف ویتامین‌های مختلفی مانند B12- B3- C و اسیدفولیک برای مقابله با فراموشی توصیه کرده‌اند.عوامل موثر در افزایش بیماریهای قلبی- عروقی مانند فشارخون بالا، سیگار، دیابت و کلسترول بالا خطر ابتلا به فراموشی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، کنترل آنها نیز توصیه شده است.فعالیتهای فکری و ذهنی نظیر شطرنج، حل جدول، روابط اجتماعی روزانه و یادگیری زبان دوم بیش از مصرف داروها می‌تواند در مقابله با فراموشی موثر باشد.
روش طب سنتی برای درمان فراموشی چیست ؟
مغز یکی از اعضای رئیسه بدن و مبدأ اعصاب و منشأ حس و حرکت است. از منظر طب سنتی مزاج مغز، سرد و تر است. اگر مغز به طور طبیعی با مزاج سرد و تر آفریده نمی شد ، با وجود حجم عظیم اطلاعات وارد شده به آن و پردازش آنها دچار حرارت و خشکی بیش از حد می شد.بیماری های مغز از جمله فراموشی می تواند ناشی از سوء مزاج های مختلفی باشد؛ یعنی گاهی بر اثر غلبه خشکی، گاه به دلیل رطوبت بیش از اندازه، بعضی مواقع به خاطر افزایش گرما و گهگاه نیز در نتیجه غلبه سرما، مغز دچار اختلالات متعدّدی می شود که هر کدام درمان خاصّ خود را دارند.بنابراین در بیماران مختلف باید روش های درمانی مطابق با سومزاجی که بر مغز عارض شده به کار گرفته شود. در این مقاله فراموشی به دلیل غلبه ی سردی و تری (بلغم ) در مغز بررسی می شود.مغز از بلغم آفریده شده و باید سرد باشد اگر این سردی بیش از اندازه شد کندی در فهم و کندی در تجزیه و تحلیل پیش می آید فرد اطلاعات دارد ولی نمی تواند اطلاعات را به هم پیوند دهد و استنتاج غلط می کند.. وقتی سردی در مغز بیش از اندازه شد و خشک شد فراموشی بر سر ایجاد می شود و بعضی از مطالب ذهن که همیشه در ذهن بوده یک دفعه فراموش می کند مثلا شماره تلفن خانه ی فرد یا نام نزدیکترین شخص به فرد را برای مدتی فراموش می کندبه تناسب اینکه کدام قسمت از مغز درگیر شود لب جلو یا عقب فراموشی جدید یا قدیم ایجاد می شود لب جلوی مغز فراموشی جدید به وجود می آورد . اوج سردی و بلغم در مغز باعث بروز فراموشی می شود