در زمان حاضر، سبک زندگی اکثر افراد تغییر کرده است و بیتحرکی به همراه آن ظاهر شده است. همچنین، تغییر در نوع و ترکیب تغذیه نیز رخ داده است. این موضوع باعث بروز چالشهایی در حوزه بهداشت و سلامت، به ویژه چاقی، شده است. چاقی به عنوان یک مسئله زیبایی، برای متخصصان در این حوزه، دامنه وسیعی از اقدامات را به خود اختصاص داده است. تعریف علمی چاقی بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) انجام میشود که از تقسیم وزن بر مجذور قد شخص حاصل میشود. اگر نتیجه این تقسیم در بازه ۱۸.۵ تا ۲۵ باشد، وزن طبیعی است و اگر بیشتر از ۲۵ باشد، اضافه وزن تشخیص داده میشود.
بدون شک رعایت یک رژیم حساب شده و انجام مرتب حرکات ورزشی پایه و اساس کاهش وزن و بطور خاص لاغری شکم به حساب می آید.علاوه برآن در موارد نادر ،کسانی که بیماریهای متابولیسمی و غددی دارند نیز علاوه بر اقدامات فوق می باید تحت نظر متخصصین مربوطه نسبت به درمان بیماری زمینه ای خود اقدام ورزند.
کالری دریافتی اضافی در بدن اصولا به صورت چربی در نقاط مختلف بدن رسوب کرده و باعث ایجاد چاقی می گردد البته نوع چربی و تراکم آن در قسمت های مختلف بدن متفاوت بوده و چربی بعضی از نواحی بدن نسبت به نواحی دیگر در مقابل ورزش و رژیم غذایی مقاوم تر می باشند.
از آنجایی که داشتن اندامی متناسب ازمظاهر و معیارهای زیبایی می باشد و نیز افراد چاق نوعا در انتخاب و پوشش لباس نیز همیشه دچار مشکل می باشند از سالیان قبل پزشکان با اعمال مختلف جراحی اقدام به برداشتن چربی های اضافی می نمودند که در پی آن با ابداع روشهای لیپو ساکشن ،انجام اعمال جراحی های تهاجمی جای خود را به این تکنولوژی داده است .
در روش لیپوساکشن، ابتدا مایعات مناسب به منطقه مورد نظر تزریق میشود تا بیحسی ایجاد شود. سپس با استفاده از یک میله که درون بافت چربی فرو میرود، مخلوطی از چربی و مایع جذب شده را با استفاده از دستگاه ساکشن (مکنده) جمعآوری میکند. این روش از جراحی کمتر تهاجمی است، اما همچنان یک روش تهاجمی است و نیازمند مهارت و دقت بالایی است. در صورت عدم احتیاط و دقت کافی، ممکن است به دیواره پریتون وارد شده و به اجزا داخلی شکم آسیب برساند.
یک نوع دیگر از دستگاههای لیپوساکشن با امواج اولتراسونیک مجهز شدهاند و با ایجاد حرارت، بافت چربی را تخریب میکنند. با ورود تکنولوژی لیزر به زمینه زیبایی، لیزر نیز در حوزه لاغرسازی مورد استفاده قرار گرفته است. لیزرهای لیپولیز به بازار عرضه شدهاند که اصولاً از نظر اصولی مشابه لیپوساکشن هستند، با این تفاوت که تخریب بافت چربی با استفاده از میلهای که سر آن دارای نور لیزر است، انجام میشود و مراحل بقیه روش مشابه روش قبلی است.
در انواع جدیدی از این دسته ازروشها که لیپوماتیک اینفراسونیک نام دارد چهار چوب کلی همام لیپو ساکشن بوده ولی تخریب بافت چربی در این روش با لرزش میله مخصوص توسط هوای فشرده، در بافت چربی صورت می گیرد .روشهای شرح داده شده فوق تماما تهاجمی بوده و نیاز به سوراخ کردن شکم ، تخریب بافت چربی و کشیدن آن به بیرون می باشد ،در عوض در این روشها مقداربیشتری از حجم چربی را می توان خارج نمود.
به موازات روشهای ذکر شده روشهای غیر تهاجمی نیز برای لاغری وجود دارند که با تکنولوژی و مکانیسمهای مختلف اقدام به تخریب دیواره سلولها و بافتهای چربی ومتعاقبا آزاد نمودن آن به سیستم لنفاوی وهدایت به سمت کبد می نمایند . از مزایای این روشها ،غیر تهاجمی بودن آنهاست،لیکن بعلت اینکه هیچگونه چربی از بدن خارج نمی شود،اولا میزان تاثیر آنها نسبت به روشهای تهاجمی کمتر ودر حد لاغری موضعی و کاهش سایز می باشد .
ثانیا بعلت اینکه چربی ها فقط آزاد گردیده و خارج نمی شوند ،شخص باید بعد ازانجام هر جلسه و نیزبه صورت مداوم نسبت به ورزشهای سوزاننده چربی ،مانند دویدن و یا تردمیل اقدام نماید و گرنه چربی به جای خود باز می گردد .این روشها نیاز به جلسات متعدد،8-10 جلسه داشته و در کسانی که ناراحتیهای کبدی ، چربی بالا و یا کبد چرب دارند می باید با احتیاط و نظر پزشک متخصص انجام گردد.
تکنولوژی در سیستمهای های غیر تهاجمی لاغری به طور کلی شامل کاویتاسیون(ایجاد حفره) ،ویبراسیون (لرزش)،واکیوم ،لیزر کم توان و کرایو (سرد کردن و انجماد بافت چربی) می باشد.که همانگونه که ذکر گردید هدف اصلی و کلی آنها پاره کردن جدار سلولها و بافت چربی ،آزاد سازی وهدایت چربی به عروق لنفاوی و نهایتا متابولیزه (سوزاندن )آنها می باشد.
این روشهای غیر تهاجمی برای کسانی که شاخص توده بدنی آنها در محدوده طبیعی می باشد مفید بوده و در افراد خیلی چاق و کسانی که به هر دلیلی نمی توانند ورزش نمایند،کارآیی ندارد و تاثیر آنها در حد کاهش 1-2 سایز و لاغری موضعی در نواحی که چربی ها با ورزش نیز از خود مقاومت نشان می دهند ،همچون شکم و پهلوها می باشد.همچنین از این روش به عنوان مکمل بعد از انجام روشهای تهاجمی که پوست حالت پشته پشته و یا فرورفته در آمده می توان استفاده کرد.
در صورتی که پزشک با دقت بیمار را انتخاب کرده و انتظارات نادرستی برای بیمار ایجاد نشود، روشهای غیرتهاجمی برای برخی افراد مناسب هستند. در روشهای کاویتاسیون و ویبراسیون، امواج اولتراسونیک یا لرزش مکانیکی ضرباتی به سلولهای چربی وارد میکنند که باعث تجزیه دیوار سلول و آزاد شدن چربی میشود. در روش کرایولیپولیز، مناطق چربی مثل شکم و پهلوها با استفاده از سرمای کنترل شده برای مدت زمان مشخصی تحت تأثیر قرار میگیرند و چربی تخریب میشود.
عوارض روشهای غیرتهاجمی نادر و ناچیز است و پس از انتخاب اولیه بیمار توسط پزشک و تنظیم دستگاه، میتواند توسط دستیار ماهر انجام شود. رعایت نکات ایمنی دستگاه که معمولاً توسط شرکتهای سازنده مشخص میشود، مانند عدم استفاده بر روی استخوانها و اعضای حساس، ضروری است. مصرف مقدار بیشتری آب، رعایت رژیم غذایی و ورزشی، و حضور منظم در جلسات درمانی نیز به افزایش کارایی این روشها کمک میکند.