هیچ نکته مثبتی در ارتباط با برنزه کردن پوست وجود ندارد زیرا پوستی که برنزه شده است آسیب دیده است. حتی اگر شما به طور خفیف برنزه کردن پوست خود بپردازید در حال آسیب رساندن به پوست تان خواهید بود. حمام افتاب گرفتن باعث میشود که به علت جذب پرتوهای فرابنفش خورشید توسط بدن ریسک بروز سرطان پوست خوش خیم و بدخیم افزایش پیدا کند. برنزه کردن پوست به کمک پرتوهای فرابنفش باعث میشود که پوست شما دچار آسیب دیدگی گسترده شود.
عوارض برنزه کردن پوست
آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی، که به طور رایج با عنوان اریتما شناخته میشود، یکی از نشانه‌های شایع آسیب پوست به دنبال قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش است. این عارضه معمولاً با قرمزی و پوسته ریزی پوست همراه است و معمولاً چند روز طول میکشد. آفتاب سوختگی نوعی آسیب موقت به پوست است. زمانی که پرتوهای فرابنفش خورشید با پوست تماس می‌کنند، سلول‌های درون لایه بیرونی پوست به آسیب می‌باشند. بدن به عنوان پاسخ به این مشکل، گردش خون را در ناحیه آسیب دیده افزایش میدهد و این افزایش در گردش خون منجر به ظهور علائم آفتاب سوختگی میشود، از جمله قرمزی، پوسته ریزی و داغ شدن پوست. در این موقعیت، سلول‌های آسیب دیده پوست مواد شیمیایی را آزاد می‌کنند که پیام‌ها را به سایر نقاط بدن منتقل میکند، تا در نهایت مغز این پیام‌ها را به شکل احساس سوختگی و دردناک ترجمه کند. سلول‌های سیستم ایمنی نیز از شما در مقابل بیماری و عفونت محافظت می‌کنند و می‌توانند به سلول‌های آسیب دیده پوستی حمله کرده و آنها را از بین ببرند. عملیات حذف سلول‌های آسیب دیده باعث میشود پوستی که در معرض آفتاب سوختگی قرار گرفته است، خارش و پوسته ریزی نماید.
علائم افتاب سوختگی پوست چیست؟
اولین علائم افتاب سوختگی پوست خود را به صورت درد و حساسیت پوستی، برافروختگی پوست و مشکلات مشابه نشان میدهد. متاسفانه اگر پوست شما سبزه تا تیره می‌باشد و نمی‌توانید تا چند ساعت پس از آسیب دیدگی شاهد علائم حاصل از افتاب سوختگی باشید و به طور کلی حدود ۶ تا ۴۸ ساعت طول میکشد تا علائم افتاب سوختگی خود را نشان دهند.
آفتاب سوختگی چگونه درمان میشود؟
پزشکی توصیه میکند که برای درمان آفتاب سوختگی خفیف از دوش آب خنک، پماد موضعی هیدروکورتیزون و آسپرین استفاده نمایید تا درد و تورم پوست بهبود پیدا کند. آفتاب سوختگی شدید را می‌‌توان به صورت یک وضعیت اورژانسی و درمان کرد و باید فوراً به پزشک مراجعه نمود. آفتاب سوختگی شدید معمولاً خود را به صورت نقاط بزرگ و قرمز رنگ، تاول پوستی، سردرد، تب و لرز نشان میدهد. آفتاب سوختگی میتواند یکی از تاثیرات دردناک قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش خورشید باشد. تحقیقات انجام شده ارتباط بین آفتاب سوختگی شدید و ملانوما را نشان داده است و از آنجایی که ملانوما میتواند باعث مرگ میشود به عنوان یکی از اختلالات جدی در نظر گرفته میشود. به این ترتیب شما باید با دقت از پوست خود در برابر پرتوهای فرابنفش محافظت کنید.
حمام آفتاب
حمام افتاب و قرار گرفتن در معرض نور آن به مدت طولانی هیچ گونه مزیتی ندارد و فقط باعث افزایش تعداد رنگدانه‌های پوست که ملانین نام دارد خواهد شد که رنگ پوست را تغییر میدهد و باعث به وجود آمدن علائم حاصل از آسیب دیدگی پوست خواهد شد. هنگامی که پوست در معرض پرتوهای فرابنفش قرار می‌‌گیرد سطح تولید ملانین افزایش پیدا میکند زیرا بدن قصد دارد به این طریق از پوست در برابر آسیب دیدگی محافظت کند. ملانین همان رنگدانه ای است که در مو، پوست و چشم وجود دارد. افزایش ملانین در پوست باعث میشود که طی مدت ۴۸ ساعت رنگ پوست شما تیره تر شود. اگر شما با توجه به رنگ پوست خود توانایی قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب را دارید معمولاً طی مدت دو روز پوست شما تیره میشود. شواهد موجود نشان میدهد که برنزه کردن پوست باعث میشود ریسک بروز سرطان پوست افزایش پیدا کند و بر خلاف باور عموم حمام آفتاب از آسیب دیدگی پوست و آفتاب سوختگی محافظت نخواهد کرد. پوستی که حاوی مقدار زیادی ملانین است به ایجاد فاکتور محافظت از پوست در برابر نور خورشید خواهد پرداخت که حدود ۲ تا ۴ است و پایین تر از حد توصیه شده برای محافظت از پوست می‌باشد.
پیری پوست پیش از موعد
پیری پیش از موعد پوست که گاهی اوقات تحت عنوان پیری ناشی از نور آفتاب شناخته میشود به علت قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش به وجود میآید و به شکل پیری پوست، چین و چروک پوستی و لکه‌های تیره خود را نشان میدهد. اگرچه علت پیری پیش از موعد پوست مشخص نیست مراقبت نکردن از پوست در برابر پرتوهای خطرناک فرابنفش باعث میشود که رشته‌های کلاژن و الاستین درون پوست جوان و سالم دچار آسیب دیدگی شود و باعث به وجود آمدن چین و چروک و خطوط ریز و درشت روی صورت شود. آفتاب سوختگی مداوم یا قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب باعث تیره شدن دائمی پوست، به وجود آمدن لکه‌های تیره و سایر مشکلات پوستی خواهد شد.
علائم پیری زود هنگام پوست چیست؟
- چین و چروک
- لکه‌های تیره
- کلفت شدن پوست
پیری زود هنگام پوست چگونه درمان میشود؟
متخصص پوست و جراح پلاستیک با توجه به نیازهای خاص شما به طراحی یک برنامه درمانی خواهد پرداخت. فرایند درمان میتواند شامل فیلر پوست، درم ابریژن یا پیلینگ شیمیایی باشد. پیری زود هنگام پوستی که از عوارض جانبی قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش است و این مشکل تا چند سال پس از آفتاب سوختگی خود را نشان نخواهد داد. اجتناب از قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش به منظور حفظ سلامت پوست کاملا ضروری است.
سرطان پوست
سرطان پوست به دو دسته تقسیم میشود که عبارتند از ملانوما و غیر ملانوما. ملانوما شیوع کمتری دارد اما یک نوع بسیار خطرناک سرطان پوست است که هر سال تعداد زیادی از بیماران را به کام مرگ می‌‌کشاند. ملانوما یک نوع سرطان است که در سلول‌های اپیدرم که ملانوسیت نامیده میشوند و وظیفه تولید ملانین را برعهده دارند شروع میشود. در صورتی که این اختلال در مراحل اولیه تشخیص داده شود قابل درمان خواهد بود. سرطان غیر ملانوما در سلول‌های سنگفرشی و قاعده ای که در قسمت قاعده اپیدرم قرار دارند، هر دو در داخل و خارج از بدن هستند، به وجود میآید. این نوع سرطان اغلب در نقاطی از بدن از قبیل صورت، گوش، گردن، لب و پشت دست‌ها که در معرض نور آفتاب قرار می‌‌گیرند ایجاد میشود.
علت بروز این اختلال چیست؟
سرطان پوست ممکن است به صورت ارثی باشد، به این معنی که یک ژن ناصحیح از والدین به شما انتقال یابد. شواهد و مدارک متعددی وجود دارد که نشان میدهند قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش میتواند باعث بروز سرطان پوست شود. پرتوهای فرابنفش به دو روش مختلف می‌توانند عامل بروز سرطان پوست باشند:
- با آسیب رساندن به DNA موجود در سلول‌های پوستی، باعث ایجاد تغییرات ناطبیعی در رشد پوست میشوند و می‌توانند زایده‌های خوش خیم یا بدخیم را تشکیل دهند.
- با ضعیف کردن سیستم ایمنی بدن و مختل کردن عملکرد طبیعی بدن در مقابل سلول‌های سرطانی، می‌توانند باعث ایجاد سرطان پوست شوند.
به عبارت دیگر، پرتوهای فرابنفش علاوه بر ایجاد آسیب مستقیم در سلول‌های پوستی، همچنین تأثیرات غیرمستقیمی روی سیستم ایمنی بدن دارند که میتواند به افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست منجر شود. بنابراین، حفظ محافظت در مقابل پرتوهای فرابنفش از طریق استفاده از کرم ضد آفتاب و محافظت از پوست در برابر آفتاب بسیار مهم است تا خطر ابتلا به سرطان پوست کاهش یابد.
علائم سرطان پوست چیست؟
معاینه منظم و دقیق پوست یک روش عالی برای محافظت از خود در برابر سرطان پوست می‌باشد. در بخش زیر به برخی از علائم سرطان پوست اشاره می‌کنیم که در صورت بروز آنها باید فوراً به پزشک مراجعه نمایید:
- بروز هرگونه تغییر در پوست به ویژه تغییر سایز و رنگ خال، ترک پوستی ناشی از بارداری و زایمان، و هر گونه تغییر رنگ در سایر نقاط بدن
- خونریزی، خروج ترشح یا فلس مانند شدن بی دلیل سطح پوست
- به وجود آمدن لکه روی سطح پوست که باعث خارش حساسیت یا درد ناگهانی میشود.
سرطان پوست چگونه درمان میشود؟
برای درمان سرطان پوست از روش‌های متعددی استفاده میشود و به طور کلی فرآیند درمان به نوع و شدت سرطان بستگی دارد. پزشک با توجه به شرایط شما و نیازهای خاصی که دارید به طراحی یک برنامه درمانی مناسب خواهد پرداخت. سرطان پوست میتواند در افراد مختلف با گروه‌های متفاوت پوستی به وجود بیاید اما معمولاً در افرادی که رنگ پوست آنها تیره تر است کمتر ایجاد میشود. ارزیابی فاکتور خطر بروز سرطان توسط پزشک، محافظت کردن از پوست و بررسی منظم پوست به لحاظ علائم سرطان جز بهترین روش‌های پیشگیری از بروز این مشکل محسوب میشوند.
آکتینیک یا سولار کراتوزیس
اکتینیک یا سولار کراتوزیس چهارمین نوع زائده‌های پوستی محسوب میشود که باعث نگرانی پزشکان شده است زیرا میتواند به سرطان تبدیل شود. این اختلال اولین مرحله بروز سرطان پوست است که به علت قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آفتاب ایجاد میشود.
علائم و نشانه‌های این اختلال چیست؟
اکتینیک یا سولار کراتوزیس دارای همان علائم و نشانه‌های سرطان پوست می‌باشند که به صورت زائده‌های برجسته، گرد، سفت و فلس مانند در نواحی آفتاب سوخته خود را نشان میدهند.
این اختلال چگونه درمان میشود؟
در اکثر موارد پزشک میتواند به کمک نیتروژن مایع یا پیلینگ شیمیایی به درمان این اختلال بپردازد. این اختلال جز شایع ترین اختلالات پوستی در مرحله پیش سرطان می‌باشد. در صورتی که روی پوست شما هر گونه زائده برجسته یا مشکوک به وجود آمده است باید به پزشک مراجعه نمایید.
آسیب دیدگی چشم-فوتوکراتیتیس
فوتوکراتیتیس یا آسیب دیدگی چشم ناشی از نور آفتاب تحت عنوان افتاب سوختگی قرنیه در نظر گرفته میشود. این اختلال به علت قرار گرفتن در معرض پرتوهای شدید نور خورشید به وجود میآید. به این اختلال کوری برف نیز گفته میشود زیرا تعداد زیادی از افراد در ارتفاعات برفی که سطح انعکاس پرتوهای فرابنفش خورشید بالا است با این مشکل مواجه میشوند. این اختلال میتواند به علت قرار گرفتن در معرض منابع نور مصنوعی فرابنفش مانند بخار جیوه حاصل از لامپ شکسته یا برخی از انواع خاص لامپ مخصوص برنزه کردن پوست ایجاد گردد.
علائم این اختلال چیست؟
- ریزش اشک از چشم
- درد چشم
- تورم پلک
- احساس شن درون چشم
- کاهش دید یا تاری دید
این اختلال چگونه درمان میشود؟
اگر شما دچار علائمی هستید که در قسمت بالا به آنها اشاره کرده ایم باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند به تجویز داروی موضعی بپردازد که به ترمیم قرنیه کمک میکند. از آنجایی که قرنیه معمولا طی مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت بهبود پیدا میکند علائم حاصل از این اختلال ماندگار نیستند.
آسیب دیدگی چشم- کاتارکت
کاتاراکت یک نوع آسیب دیدگی چشم است که به علت قرار گرفتن بیش از حد در معرض پرتوهای فرابنفش خورشید به وجود میآید. کدر شدن عدسی طبیعی چشم منجر به کاهش دید و در برخی موارد کوری احتمالی خواهد شد. سایر انواع آسیب دیدگی چشم عبارتند از سرطان اطراف چشم، استحاله ماکولا، و رشد غیرعادی بافت که منجر به از بین رفتن بینایی میشود.
علائم این اختلال چیست؟
در صورتی که شما دچار علائمی از قبیل تاری دید یا احساس درد و ناراحتی در چشم و اطراف آن هستید باید به پزشک مراجعه کنید.
این اختلال چگونه درمان میشود؟
برای درمان این اختلال انجام عمل جراحی ضروری است. محافظت از چشم به کمک عینک آفتابی مناسب و استفاده از کلاه باعث میشود که ریسک آسیب دیدگی چشم به حداقل برسد.
سرکوب سیستم ایمنی بدن
همه افراد صرف نظر از رنگ پوست خود ممکن است دچار عوارض حاصل از سرکوب سیستم ایمنی بدن شوند. قرار گرفتن بیش از حد در معرض پرتوهای فرابنفش باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن و سیستم دفاعی طبیعی پوست میشود، حساسیت به نور خورشید را افزایش میدهد، از میزان مصونیت بدن می‌کاهد و باعث بروز واکنش به برخی داروهای خاص میشود. برخی از افرادی که تحت درمان عفونت از قبیل عفونت حاصل از ویروس هرپس سیمپلکس قرار می‌‌گیرند نور آفتاب باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن میشود و دیگر ویروس تحت کنترل نخواهد بود. این امر باعث فعال شدن مجدد عفونت و به وجود آمدن تبخال میشود.
عوارض برنزه کردن برای چه کسانی بیشتر است؟
ریسک عوارض برنزه کردن پوست در افراد جوان بیشتر است و شواهد به دست آمده نشان داده افرادی که قبل از سن ۲۵ سالگی در معرض پرتوهای فرابنفش قرار می‌‌گیرند در مراحل بعدی زندگی دچار سرطان پوست خواهند شد. آفتاب سوختگی در دوران کودکی باعث میشود که در دوران بزرگسالی ریسک بروز سرطان پوست افزایش پیدا کند. حمام آفتاب گرفتن یا برنزه کردن پوست در افراد زیر ۱۸ سال ممنوع می‌باشد.
توصیه‌های در ارتباط با برنزه کردن پوست
پزشک نکات مرتبط با خطرات حاصل از برنزه کردن پوست به کمک دستگاه سولاریوم را پوست میکند. اگر شما دارای شرایط زیر هستید مجاز به برنزه کردن پوست خود نخواهید بود:
- اگر شما پوست روشن و حساسی دارید که به سرعت دچار آفتاب سوختگی میشود یا تیره می‌گردد.
- اگر شما سابقه آفتاب سوختگی به ویژه در دوران کودکی دارید.
- اگر رنگ موهای شما قرمز است.
- در صورتی که روی پوست شما تعداد زیادی خال وجود دارد.
- در صورتی که از برخی داروها یا پمادهای خاص استفاده می‌کنید که باعث حساسیت پوست به نور آفتاب میشوند.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید که با نور آفتاب بدتر میشود از قبیل لک و پیس، اختلالی که به علت فقدان یک ماده شیمیایی در پوست به وجود میآید که ملانین نام دارد.
- در صورتی که شما یا یکی از اعضای خانواده تان دچار سرطان پوست است.
- در صورتی که پوست شما به علت افتاب سوختگی به شدت آسیب دیده است.
اگر قصد برنزه کردن پوست خود را دارید باید اپراتور دستگاه در ارتباط با نوع پوست شما اطلاعات لازم را ارائه دهد و محدودیت زمانی قرار گرفتن زیر دستگاه را گوشزد کند.
بهبود سطح سلامت
اجتناب از برنزه کردن پوست برای تمام افراد در سنین مختلف ضروری است. اگر شما از داشتن پوست برنز لذت می‌برید، می‌توانید از محصولاتی استفاده کنید که حاوی ماده فعال دی هیدروکسی استون (DHA) هستند. استفاده از این ماده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است و هیچ ممنوعیتی در استفاده از آن وجود ندارد. محصولات برنزه کننده پوست به صورت لوسیون، فوم و اسپری موجود هستند که با تأثیر فوری می‌توانند پوست را در عرض چند ساعت تیره کنند. استفاده از این محصولات باعث میشود که پوست تا یک هفته برنزه باقی بماند.
برای افزایش سطح ویتامین D در بدن، به جای برنزه کردن پوست، باید از آفتاب خورشید خودداری کنید. شما می‌توانید از مواد غذایی حاوی ویتامین D و یا مکمل‌های غذایی استفاده کنید. برخی از غذاهایی که سرشار از ویتامین D هستند عبارتند از ماهی، به ویژه ماهی‌های چرب، آب پرتقال، شیر و سایر محصولات لبنی. همچنین، برخی از غلات نیز با ویتامین D غنی شده‌اند که می‌توانید از آنها استفاده کنید. سعی کنید تا جای ممکن از برنزه کردن پوست خود اجتناب کنید.
در این مقاله، سعی کردیم خطرات برنزه کردن پوست را برای شما توضیح دهیم. اگر قصد دارید در معرض نور آفتاب قرار بگیرید، باید از لباس مناسب استفاده کنید، کرم ضدآفتاب بزنید (حتی در روزهای ابری) و از عینک مناسب استفاده کنید تا خطر آسیب دیدگی پوست کاهش یابد.