آلودگي هوا درکلان شهر ها، پاياني ندارد. و آثار مضر آن بر کلیه سیستمهای بدن اثر گذار است. لیکن ما در این بحث کوتاه از رشته تخصصی خود (پوست ومو) به آن می پردازیم.
اگرچه تأثیر آلودگی هوا بر پوست و مو به طور علمی در منابع و مراجع پزشکی به طور کامل بررسی نشده است، اما به دلیل وجود ذرات آلوده در هوا مانند هیدروکربنها، گوگرد، سرب و ذرات معلق، این مواد میتوانند پوست را تحریک کنند. به علاوه، بخصوص پوست سر، صورت، و مناطق اطراف چشمها و دستها که در تماس مستقیم با هوا قرار دارند، بیشتر از سایر مناطق بدن به آسیب میبینند و ممکن است با حساسیتهای اگزما مواجه شوند.
واضح است که دو سر طیف سنی، یعنی كودكان و افراد مسن كه پوست آسيب پذيرتري دارند، در چنين شرايطي بیشتر آسيب می پذیرند و لذا بايد تا زماني كه راهكارهاي عملي از سوي دولتمردان و با همكاري عموم مردم براي كاهش و رفع اين معضل بزرگ زيست محيطي به اجرا درآيد با بهره گيري از روشهايي موثر،اثرات منفي ناشي از آلاينده هاي موجود در هوا را بر بدن و من جمله پوست كاهش دهيم.
اگزما شایعترین عارضه پوستی در این شرایط است که می تواند به صورت اولیه ایجاد ویا به صورت تشدید و مقاومت به درمان ضایعات قبلی باشد. در حقیقت رابطه مستقيمي ميان شيوع بيماريها و بخصوص اگزماهاي (حساسيت) پوستي در شرايط اضطراري كه ميزان سرب موجود در هوا افزايش مييابد، ديده شده است. سرخي پوست، پوسته پوسته شدن كنار بيني، گونه ها و سوزش و خارش دور چشم، همچنين خستگي و پف كردن دور چشمها نيز از عوارضي است كه معمولاً در چهره اين افراد ديده ميشود، تيرگي و بسته شدن روزنه هاي سطح پوست، خشكي پوست، خارش، كهير، تشديد جوشهاي آكنه اي صورت، و نمايان شدن لكه هاي تيره در سطح پوست از مشكلات دیگری است كه در شرايط آلودگي هوا بروز بيشتري پيدا ميكند.
تغییراتی که در ساخت ویتامین D توسط پوست رخ میدهد، در شرایطی که نور آفتاب به دلیل وجود هوای سنگین و آلوده فیلتر میشود، تخریب میشود. این ممکن است منجر به ایجاد چین وچروک شود، زیرا رادیکالهای آزاد در شرایط استرسی وجود دارند که به پوست آسیب میرسانند. همچنین، آسیب به لایه ازون و عبور اشعه مضر ماوراء بنفش از عواملی است که به افزایش خطر سرطانهای پوستی کمک میکنند.
اثر بر روی مو
افزايش ريزش مو و آسيبهاي گوناگوني از قبيل، تيره رنگ و بدشكل شدن ساقه، خشكي و شكنندگي مو و از بين رفتن شادابي آن از عوارض دیگری است که ممكن است در اثر آلودگي هوا و سرب موجود در آن، اتفاق بيفتد. همچنین استفاده از ماسكهاي مو در این شرایط به صلاح نیست زیرا باعث می شود مواد آلوده كننده به تنه مو بچسبد؛ چرا كه هرچه سطح پوست و مو مرطوبتر باشد، آلودگي ها بيشتر به لايههاي زيرين آن نفوذ ميكند.
در شرایط افزایش آلودگی هوا چه کنیم
روشهای مهمترین برای حفاظت از پوست و مو، و در واقع تمام بدن، در روزهای آلوده شامل موارد زیر است:
- خارج نشدن از منزل و محیط کار به جز در شرایط ضروری.
- استفاده منظم و مکرر از محافظتکنندههای ضدآفتاب و تجدید مالیدن آنها در فواصل سه ساعت یکبار.
- پوشیدن لباسهای با آستین بلند و یقه بسته، همراه با شلوارهای بلند، به همراه استفاده از کلاه یا شال (برای آقایان) و روسری و مقنعه (برای خانمها)، همراه با استفاده از عینکهای آفتابی بزرگ که چشمها را به خوبی محافظت کنند.
- عدم استفاده از محصولات آرایشی سنگین و چسبنده مانند رژلب و سایه چشم، و همچنین عدم استفاده از کرم پودر سنگین.
- رعایت بهداشت شخصی در شستشوی منظم و مرتب سر و صورت با محصولات صابونی یا شامپوهای بدون عطر.
- عدم استفاده از عطر و ادکلن، به خصوص در صورت وجود زمینه برای حساسیت پوستی مانند اگزما.
- عدم رنگ کردن و استفاده مکرر از سشوار و برس بر روی موها در این شرایط.
- مصرف مایعات فراوان، لبنیات، میوه و سبزیجات، که میتواند اثرات مضر آلودگی هوا، به ویژه سرب معلق در هوا را کاهش دهد.