درمان افتادگی یا شل شدن پوست بعد از لاغری و کاهش وزن

اگر به تازگی وزن زیادی را کم کرده‌اید، ممکن است متوجه شده باشید که پوست بدنتان کمی شل و به پایین آویزان شده است. مناطقی که پس از کاهش وزن بیشتر دچار شلی و افتادگی پوست می‌شوند، شامل زیر بازوها، زیر چانه یا پوست ناحیه‌ی شکم و زیر شکم می‌باشند. البته افتادگی و شل شدن پوست می‌تواند تقریباً در هر نقطه‌ای از بدن ظاهر شود، خصوصاً اگر به سرعت وزن کم کرده باشید.

آناتومی

قبل از ادامه بحث در این مورد، بهتر است با یک بررسی اجمالی و مختصری از آناتومی از بیرون به درون پوست شروع کنیم. اول این که ما بر روی بدنمان یک لایه پوست داریم، یک لایه محافظ زیبا و بزرگ‌ترین اندام سیستم جلدی (لایه خارجی یا پوشش) پوست را به‌عنوان لفافی در نظر بگیرید که بدنمان را نگه می‌دارد سپس در زیر آن، یک لایه چربی بدنی داریم. در زیر آن محل زندگی عضلاتمان است؛ بنابراین هنگامی که مقدار قابل توجهی از چربی بدن، همراه با مقداری عضله (که در کاهش سریع وزن معمول است) از دست می‌دهید، در واقع، توده‌ای را که قبلاً باعث کشش پوستمان بوده است، از بین می‌برید. وقتی این توده از بین رود، یک لفاف نیمه خالی برایمان باقی خواهد ماند.

چه عواملی باعث شل شدن و افتادگی پوست بعد از لاغر شدن می‌شود؟

پوست شما عضوی بسیار الاستیک و ارتجاعی است که هنگام حرکت و رشد بدن باید کشیده شود. همچنین اگر چربی و عضله خود را از دست دهید باید جمع شود؛ اما پوست شما درست مانند یک قطعه بزرگ لاستیکی نیست که کل بدن را می‌پوشاند بلکه یک اندام است و دقیقاً مانند سایر اعضای بدن از سلول تشکیل شده است.

لایه های مختلف پوست دارای انواع مختلفی از سلول‌ها می‌باشند. اگرچه سلول‌های پوستی واقع در قسمت خارجی پوست شما (یا همان اپیدرم) به طور مداوم از بین می‌رود و سلول‌های جدیدی جای آن‌ها را می‌گیرند، ولی سلول‌های پوستی در زیر اپیدرم کمی ماندگارتر هستند. این لایه های پوست، درم و زیر درم نامیده می‌شوند که از بافت‌های همبند ارتجاعی، فیبرها، رگ‌های خونی و اجزاء تشکیل دهنده‌ی مختلفی تشکیل شده است که بسته به نوع درمان می‌تواند کشیده یا منقبض شود.

وقتی لاغر می‌شوید و مخصوصاً وقتی در زمان خیلی کوتاهی وزن زیادی را از دست می‌دهید، این اجزای ارتجاعی پوست شما نه تنها لایه‌های چربی را که باعث کشیده شدن آن‌ها روی بدن می‌شود از دست می‌دهند، بلکه همچنین زمان زیادی برای انعطاف‌پذیری نسبت به فرم جدید بدن، ندارند.

آیا این افتادگی، پوست شل شده است یا فقط چربی سرسختی است که هنوز باقی مانده؟ 

به طور کلی، بلافاصله پس از کاهش وزن، بخش عمده‌ای از پوست شل و افتاده، در واقع فقط چربی اضافی و زیر جلدی بدن است که با پوست پوشانده شده است؛ بنابراین حتی اگر به “وزن مورد هدف” خود رسیده باشید، ممکن است هنوز مقداری از این چربی بدن به صورت آویزان باقی مانده باشد.

چربی زیر جلدی به‌عنوان “چربی نرم” شناخته می‌شود که می‌تواند به راحتی با پوست قدیمی و افتاده شده اشتباه گرفته شود. این نوع چربی می‌تواند بسیار سرسخت و بادوام باشد، به این معنی که تا مدت زیادی بعد از لاغر شدن از بین خواهد دفت؛ و باید گفت که این “چربی سرسخت”، یک چربی واقعی است!

بافت چربی (یا چربی بدنی) ما مملو از گیرنده‌های آلفا 2 و بتا 2 است. گیرنده‌های آلفا 2 (A-2) و بتا 2 (b-2) و در تعامل با کاتکول آمین ها (آدرنالین و نورآدرنالین) باعث آزاد شدن چربی ذخیره شده بدن می‌شوند. گیرنده‌های B-2، بدون دریافت بیش از حد بیولوژیکی، با “چربی راحت” در ارتباط هستند که می‌توانیم آن‌ها را به راحتی از دست بدهیم. گیرنده‌های A-2 با “چربی سرسخت” در ارتباط هستند که این امر باعث می‌شود تا از دست دادن آن‌ها دشوارتر شود. علی‌الخصوص چربی اطراف شکم ما دارای نسبت بسیار پایین b-2: a-2 است و این یکی از دلایلی است که “چربی دور شکم” اغلب آخرین قسمت بدن است که آب می‌شود.

پس در اینجا یک آزمایش به شما توصیه می‌شود، اگر ناحیه‌ای که دارای پوست افتاده و شل شده است، بیش از چند میلی‌متر ضخامت دارد، این به خوبی نشانه می‌دهد که این در واقع چربی بدن باقی مانده است. به این معنی که اگر سبک زندگی جدید خود را برای کاهش وزن ادامه دهید و برای همیشه همانند کسی باشید ست که مراقب وزن سالم خود است، پوست شما همچنان به جمع و سفت شدن خود ادامه می‌دهد. در نهایت، ظاهر پوست شل از بین می‌رود.

اما اگر پوست آویزان شده را کمی فشار دهید و به اصطلاح نیشگون بگیرید، کاملاً نازک باشد (بیشتر شبیه پوست پشت دست است)، یا اینکه مدتی است که دچار افتادگی و شل شدن پوست شده‌اید که تغییر اندکی یا بدون تغییر مانده است، این دیگر ممکن است نشانه‌ای از چربی نباشد. شما احتمالاً دچار افتادگی پوست شده‌اید و نه چربی‌های سرسخت بدن.

آیا می‌توان پس از کاهش وزن، از شل شدن پوست جلوگیری کرد؟ 

قبل از اینکه بخواهیم به نکاتی برای کمک به شما در رفع شل شدن و افتادگی پوستتان بعد از لاغر شدن اشاره کنیم، بیایید کمی درباره نحوه جلوگیری از آن صحبت کنیم.

رژیم‌های سر از خود و شدید و مقدار صرف زمان بیش از حدی برای ورزش کردن می‌توانند هم عضله و هم چربی را به سرعت از بین ببرند و در نتیجه باعث بدتر شدن وضعیت، یعنی افتادگی و آویزان شدن پوست شما شود. به این معنی که ساختار عضلانی زیرین نگه دارنده‌ای که پوست را بر روی بدن نگه می‌دارد، همراه با چربی که پوست را محکم نگه داشته است، از بین می‌رود.

بیشتر برنامه‌های کاهش وزن، حتی برنامه‌هایی که ادعا می‌کنند به تدریج و کند پیش می‌روند، با هدف کاهش نیم الی یک کیلوگرم چربی در هفته می‌باشند. در صورتی که بیشتر افراد فقط می‌توانند ماهانه 1 تا 1 و نیم کیلوگرم چربی بدن از دست بدهند. هرگونه کاهش وزن بیشتر از یک الی یک و نیم کیلو در ماه، احتمالاً شامل لاغر شدن عضله است، نه چربی.

محققان دریافتند که تغییرات کوچک و یکپارچه در رژیم غذایی و فعالیت، باعث کاهش وزن آهسته اما پایدار می‌شود. این نوع کاهش وزن آهسته و مداوم، همچنین از بروز مشکلاتی مانند شل شدن و افتادگی پوست جلوگیری می‌کند.

همراه با کاهش وزن تدریجی، باید نوعی تمرین مقاومتی در برنامه کاهش وزن شما گنجانده شده باشد. خاصیت ارتجاعی پوست شما با افزایش سن کاهش می‌یابد. اگرچه می‌توانید مانع از برخی مسائلی که در اینجا به آن‌ها اشاره کرده‌ایم شوید، از جمله عدم کاهش سریع وزن، حفظ و نگه داشتن مایعات بدن، خوردن غذاهای مناسب و مراقبت از پوست، اما نمی‌توانید مانع از گذر زمان شوید.

البته به جای اینکه اجازه دهید روند بالا رفتن سنتان شما را دچار استرس کند، به مواردی که می‌توانید کنترل کنید، مانند فعال ماندن، خوب خوابیدن، پایین نگه داشتن سطح استرس و سالم غذا خوردن توجه داشته باشید؛ زیرا اگر بتوانید این‌ها را انجام دهید، خواهید دید که می‌توانید همیشه زیبا به نظر برسید و احساس خوبی داشته باشید.

راه‌های رفع افتادگی پوست بعد از کاهش وزن 

اول از همه اینکه، خیلی نگران نشوید، از آنجا که پوست شما عضوی زنده است، به آرامی به شکلی برمی‌گردد که متناسب با فرم جدید بدن شما باشد؛ اما از آنجا که این روند ممکن است چند سال طول بکشد، در اینجا مراحلی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به آن انجام دهید.

بدنتان را پر آب نگه دارید

به نیازهای بدن خود برای آب و مایعات توجه کنید. آب یکی از اجزای مهم در حفظ قابلیت ارتجاعی پوست است. فراموش نکنید که هیدراته کردن (رساندن مایعات) از طریق غذا و نوشیدنی حاصل می‌شود.

پوست شما از سلول تشکیل شده است. سلول‌های پوستی مانند تمام سلول‌های بدن شما از آب تشکیل شده است. بدون آب، این اندام وسیع قطعاً در بهترین حالت خود عمل نخواهد کرد. اگر پوست شما به میزان کافی آب دریافت نکند، پوست از انعطاف‌پذیری و کشش کمتری برخوردار خواهد بود.

 تغذیه مناسب داشته باشید

دو ماده ضروری که پوست را پُر و ارتجاعی نگه می‌دارند، کلاژن و الاستین هستند. حتماً از غذاهای سرشار از پروتئین استفاده کنید. پنیر کوتاژ، شیر، حبوبات، پنیر سویا (توفو)، لوبیا، انواع دانه‌ها، آجیل‌ها و ماهی‌ها همه دارای اجزای تشکیل‌دهنده‌ای همچون کلاژن و الاستین و همچنین روغن‌هایی برای کمک به حفظ سلامت پوست هستند.

از پوست خود مراقبت کنید 

پوست خود را تغذیه و از آن مراقبت کنید. لایه‌برداری روزانه می‌تواند به از بین بردن سلول‌های مرده‌ی پوست و افزایش گردش خون، به سلامت و شادابی پوست کمک کند. یک حمام گرم با نمک‌های مخصوص و مواد معدنی می‌تواند رنگ پوست را بهبود بخشد. کرم‌های سفت کننده پوست با ترکیبات گیاهی و ترکیباتی مانند آلوئه ورا، اسید هیالورونیک، عصاره مخمر، پروتئین سویا، ویتامین C، ویتامین E و ویتامین A می‌توانند به آب‌رسانی و افزایش تولید کلاژن و الاستین در پوست کمک کننده باشند.

چند مورد دیگر که می‌توانید برای مراقبت از پوست خود انجام دهید عبارت‌اند از:

• دوری از مواد شوینده خشن (مانند صابون‌ها، شامپوها و مایعات ظرف‌شویی دارای ترکیبات سولفات)
• محدود کردن زمان‌های قرار گرفتن در معرض آفتاب و اجتناب از روش‌های سولاریوم و برنزه.
• عدم استعمال سیگار و اجتناب از استعمال سایر دخانیات
• به حداقل رساندن تماس بدن با آب داغ و کلردار

توده عضلانی بدن خود را افزایش دهید 

همان‌طور که گفتیم، پوست پس از کاهش وزن شل می‌شود زیرا چربی که پوست را در فرمی مناسب نگه می‌دارد در واقع از بین رفته است. با از بین رفتن این توده، با یک لفاف نیمه خالی از پوست مواجه خواهید شد؛ بنابراین، چرا آن پوشش و لفافه را با مقداری توده عضلانی پر نگه نداریم؟

انجام برخی از فعالیت هایپرتروفیک (عضله سازی)، به ویژه در نواحی اطراف پوست شل شده، می‌تواند ظاهر پوست سفت‌تری را فراهم کند. در این شرایط، شما در حقیقت پوستتان را جمع نمی‌کنید، بلکه با پر کردن آن فضای خالی با عضله، بافت سالم و فعال‌تری را از نظر متابولیکی، پوست شما حالت گرفته تر و جمع‌تری را به خود خواهد گرفت.

پیلینگ و برداری 

لایه‌برداری یکی از قدیمی‌ترین ترفندهای معروف برای رفع این عارضه است. لایه‌بردارهای شیمیایی (پیلینگ) باعث برداشته شدن لایه خارجی پوست شما (افتاده‌ترین قسمت) می‌شوند و پوست زیرین را با حالتی صاف و شفاف نمایان می‌سازند.

سفت شدن پوست با دستگاه اولتراسوند

این روش که تحت عنوان اولتراپی نیز شناخته می‌شود، با گرم کردن عمیق‌ترین لایه های پوستی شما، سبب تحریک تولید کلاژن در پوست می‌شود. این روش بهترین گزینه برای سفت کردن و جمع کردن پوست‌های شل شده و افتاده‌ی اطراف ناحیه‌ی چشم‌ها، گردن و چانه می‌باشد.

رادیوفراکانسی (RF) 

همانند روش‌های اولتراپی، روش‌های فرکانس رادیویی (آر اف) نیز لایه خارجی پوست تان (لایه شل شده) را گرم می‌کنند تا آن را به تولید کلاژن وادار کنند.

IPL/RF combo

 ترکیب روش‌های درمانی نور پالسی پرقدرت (IPL) و رادیو فرکانسی (RF) یک روش عالی برای گرم کردن لایه های سطحی و عمیق پوست برای حداکثر تولید کلاژن می‌باشد.

لیزر درمانی تخریبی یا ابلیشن 

احیای مجدد پوست (Resurfacing) مانند روش‌های لایه‌برداری و همچنین سفت کردن پوست با اولتراسوند است. در حالی که گرمای لیزر شروع به تولید کلاژن در زیر پوست می‌کند، لایه بالایی پوست شما برداشته می‌شود. سفت شدن پوست با لیزر باعث می‌شود تا قابلیت ارتجاعی پوست شما بهبود یابد و همچنین باعث تولید کلاژن می‌شود. پوست شما احساس سفتی و کشیده شدن خواهد کرد. این روش، یک روش درمانی محبوب و مؤثر برای کشش پوست پس از زایمان، تغییر رنگ پوست بر اثر پیری و رفع افتادگی بافت صورت می‌باشد. نواحی که می‌توان با این روش درمان کرد عبارت‌اند از صورت، شکم، سینه‌ها، قفسه سینه، باسن، ران‌ها یا گردن.

جراحی کانتورینگ بدن 

گاهی اوقات همه روش‌های درمانی در جهان برای سفت شدن و جمع کردن پوست شل شده و افتاده مؤثر نیستند. در این موارد، جراحی کانتورینگ بدن می‌تواند یک گزینه مناسب برای این دسته از افراد باشد. اگر 9 ماه بارداری داشته‌اید، احتمالاً می‌توانید پوست شل شده خود را سفت کنید؛ اما اگر سال‌ها ده‌ها کیلو وزن اضافی به بدن خود تحمیل کرده‌اید و درد یا ناراحتی را تجربه می‌کنید، ممکن است کاندیدای مناسبی برای جراحی پلاستیک برای سفت شدن و لیفت پوست شل شده باشید. زمان، تغذیه، آب‌رسانی، مراقبت از پوست و عضله سازی شاید همیشه کافی نباشد.

برای انجام این جراحی زیبایی، پزشک جراح برش کوچکی را در پوست ناحیه‌ی مورد نظر ایجاد می‌کند و چربی و پوست اضافی را قبل از دوختن پوست (به صورت تو زده) برش می‌دهد. این یک عمل جراحی بسیار سخت و جدی است که نیاز به بستری بیمار در بیمارستان و زمان بهبودی و نقاهت کاملی دارد. اگر خواهان انجام عمل جراحی کانتورینگ بدن هستند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

روش جراحی فقط باید در موارد شدید استفاده شود؛ و یک هشدار اینکه افرادی که این عمل را انجام داده‌اند، در حین دوره توان‌بخشی بعد از عمل جراحی، چربی بیشتری به دست می‌آورند. بهتر است که قبل و بعد از چنین جراحی‌هایی مانند این روش، از نزدیک با یک متخصص کار کنید تا از این معضل بالقوه جلوگیری کنید.