تبخال دستگاه تناسلی یک عفونت ویروسی مزمن و مادام العمر است. دو نوع HSV (هرپس تناسلی) میتواند باعث ایجاد تبخال دستگاه تناسلی شود: HSV-1 و HSV-2. بیشتر موارد تبخال تناسلی توسط HSV-2 ایجاد میشود. با این حال میزان فزایندهای از عفونتهای هرپسی آنوژنیتال به عفونت HSV-1 نسبت داده شده است که بیشتر در زنان جوان مشاهده میشود.
در بیشتر افراد آلوده به HSV-2، این بیماری تشخیص داده نشده است. بسیاری از این افراد دارای عفونت خفیف یا ناشناخته هستند اما ویروس به طور متناوب در ناحیه آنوژنیتال آنها ایجاد میشود. در نتیجه بیشتر عفونتهای تبخال دستگاه تناسلی توسط افرادی منتقل میشوند که از ابتلا به این عفونت آگاه نیستند و یا در هنگام انتقال بدون علامت هستند. مدیریت HSV دستگاه تناسلی باید به جای اینکه فقط در درمان ضایعات حاد دستگاه تناسلی متمرکز شود، به مشکلات و طبیعت مزمن بیماری رسیدگی کند.
درمان تبخال تناسلی
درمان تبخال دستگاه تناسلی بهتر است با قرصهای ضد ویروسی انجام شود که از تکثیر ویروس تبخال جلوگیری میکند. برای تسکین علائم میتوانید از روشهای درمانی زیر استفاده کنید. اما به خاطر داشته باشید که این روشها از تکثیر ویروس جلوگیری نمیکند. اگر از این روشهای درمانی استفاده میکنید، بازهم به قرصهای ضد ویروس احتیاج دارید.
درمانهای ساده برای رفع ناراحتی
- برای کمک به درمان و داشتن کمترین میزان ناراحتی، لباس زیر گشاد و ترجیحاً پنبهای (نه نایلونی) بپوشید.
- از آب ساده یا محلول نمکی با پنبه برای تمیز کردن و تسکین محل استفاده کنید. برای تهیه محلول نمکی از 1 قاشق چای خوری نمک در 600 میلی لیتر آب یا یک مشت نمک در یک وان کم عمق استفاده کنید.
- از صابونهای معطر در محل مورد نظر استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث تحریک آن شود.
- استفاده از سشوار برای خشک کردن ناحیه تحت تاثیر ویروس میتواند راحتتر از حوله باشد.
- داروهای تسکین دهنده درد مانند پاراستامول و ایبوپروفن ممکن است درد را تسکین دهند. با یک داروساز یا متخصص بهداشت بررسی کنید که آیا مصرف این داروها برای شما مناسب است یا خیر.
- پیچیدن بستههای یخ در پارچه و قرار دادن آن روی زخمها به مدت 5-10 دقیقه میتواند تسکین دهنده باشد. یخ را مستقیماً روی زخمها قرار ندهید.
- اگر احساس میکنید که ادرار کردن دردناک است، میتوانید قبل از ادرار کردن روی زخمها وازلین بزنید، یا قبل از ادرار کردن در یک وان آب گرم بنشینید، یا در حین ادرار کردن روی ناحیه مورد نظر آب اسپری کنید.
- همچنین میتوانید کرم تسکین دهنده درد (بیحس کننده موضعی) مانند کرم لیگنوکائین را در نواحی دردناک استفاده کنید. این کار را 5 دقیقه قبل از ادرار کردن و حداکثر 1-2 روز انجام دهید.
- مایعات زیادی بنوشید زیرا این کار ممکن است به کاهش احساس گزیدگی کمک کند.
قرص ضد ویروس برای جلوگیری از تکثیر ویروس تبخال
داروهای ضد ویروس خوراکی مانند والاسیکلوویر یا آسیکلوویر، اگرچه نمیتوانند تبخال دستگاه تناسلی را درمان کنند اما در کنترل علائم جزو موثرترین داروها هستند. آنها از تکثیر ویروس در سلولهای بدن جلوگیری میکنند. این دارو فقط در حین مصرف شما موثر است و با قطع مصرف این عفونت میتواند دوباره برگردد.
قرص ضد ویروس به دو روش زیر استفاده میشود:
- برای درمان شیوع ویروس در هر زمانی که اتفاق میافتد (درمان اپیزودیک): هدف کوتاه کردن مدت زمان شیوع و تسکین علائم است. این کار وقتی نتیجه میگیرد که به محض بروز علائم و قبل از ظاهر شدن تاولها استفاده شود.
- برای جلوگیری یا کاهش عود (درمان سرکوبگرانه): اگر شیوع مکرر یا شدید دارید، ممکن است پزشک برای جلوگیری از عود مجدد به شما توصیه کند که هر روز یک قرص ضد ویروس بخورید. درمان سرکوبگرانه به طور مداوم هر روز، ماهها یا سالها انجام میشود. درمان ضد ویروس سرکوبگرانه ممکن است به کاهش خطر انتقال ویروس به شرکای جنسی شما کمک کند.
کرمهای ضد ویروسی که از داروخانه بدون نسخه خریداری میشوند، به عنوان درمان برای تبخال تناسلی توصیه نمیشوند زیرا اثر چندانی ندارند. قرص ضد ویروس درمان ارجح است.
بیماری حاد
برای بیماران مبتلا به بیماری HSV حاد یا مواردی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند (به عنوان مثال عفونت منتشر شده، پنومونیت یا هپاتیت یا عوارض CNS به عنوان مثال مننژوآنسفالیت) باید درمان وریدی (IV) آسیکلوویر انجام شود. دوز توصیه شده آسیکلوویر 5-10 میلی گرم بر کیلوگرم IV هر 8 ساعت به مدت 2-7 روز یا تا زمان بهبودی بالینی است و به دنبال آن درمان ضد ویروسی خوراکی برای حداقل 10 روز انجام میشود. انسفالیت HSV به 21 روز درمان وریدی نیاز دارد. اختلال در عملکرد کلیهها، تعدیل دوز آسیکلوویر را الزامی میکند.
مشاوره
مشاوره به افراد آلوده و شرکای جنسی آنها برای مدیریت تبخال دستگاه تناسلی بسیار مهم است. اهداف مشاوره شامل کمک به بیماران برای کنار آمدن با عفونت و جلوگیری از انتقال جنسی است. اگرچه در اولین مراجعه میتوان مشاوره اولیه را ارائه داد، اما بسیاری از بیماران پس از فروکش کردن بیماری حاد، از یادگیری عوارض مزمن بیماری نیز بهرهمند میشوند.
اگرچه به نظر میرسد اثر روانشناختی تشخیص سرولوژیک عفونت HSV-2 در فردی با تبخال تناسلی بدون علامت یا شناخته نشده کم و زودگذر باشد اما برخی از افراد مبتلا به HSV ممکن است به قدری نسبت به تبخال دستگاه تناسلی خود ابراز نگرانی کنند که تناسبی با اندازه شدت علائم بالینی آنها نداشته باشد. اثر روانی عفونت HSV میتواند قابل توجه باشد. نگرانیهای رایج در مورد تبخال دستگاه تناسلی شامل شدت علائم بالینی اولیه، دورههای شیوع مکرر، روابط جنسی و انتقال آن به شرکای جنسی و توانایی به دنیا آوردن فرزندان سالم است. همچنین تصور غلطی که HSV باعث سرطان میشود باید از بین برود.
در هنگام مشاوره با افراد مبتلا به عفونت HSV در دستگاه تناسلی باید موضوعات زیر مورد بحث قرار بگیرد:
- سابقه طبیعی بیماری با تأکید بر پتانسیل دورههای شیوع مکرر، ویروس بدون علامت و خطرات اصلی انتقال جنسی.
- اثربخشی درمان سرکوبگرانه برای افرادی که اولین دوره از تبخال دستگاه تناسلی را تجربه میکنند برای جلوگیری از دورههای عودکننده علامت دار.
- استفاده از درمان اپیزودیک برای کوتاه کردن مدت دورههای شیوع مکرر.
- اهمیت اطلاع رسانی به شرکای جنسی فعلی در مورد تبخال دستگاه تناسلی و اطلاع دادن به شرکای آینده قبل از شروع رابطه جنسی.
- احتمال انتقال جنسی HSV در دورههای بدون علامت وجود دارد (ویروس بدون علامت در عفونت HSV-2 دستگاه تناسلی بیشتر از عفونت HSV-1 دستگاه تناسلی است و در 12 ماه اول پس از دستیابی به HSV-2 بیشتر است).
- اهمیت پرهیز از فعالیت جنسی با شرکای بدون عفونت در صورت وجود ضایعات یا علائم بیماری.
- اثربخشی استفاده روزانه والاسیکلوویر در کاهش خطر انتقال HSV-2 و عدم تأثیر درمان اپیزودیک یا سرکوبگرانه در افراد مبتلا به عفونت HIV و HSV در کاهش خطر انتقال به شرکایی که ممکن است در معرض خطر HSV-2 باشند.
- اثر بخشی کاندومهای لاتکس که در صورت استفاده مداوم و صحیح میتواند خطر انتقال تبخال دستگاه تناسلی را کاهش دهد (اما از بین نمیبرد).
- عفونت HSV در صورت عدم وجود علائم (آزمایش سرولوژیک نوع خاص شرکای بدون علامت افراد مبتلا به تبخال دستگاه تناسلی برای تعیین اینکه آیا این شرکا HSV مثبت هستند یا خطر ابتلا به HSV برای آنها وجود دارد یا خیر) توصیه میشود.
- خطر ابتلا به عفونت HSV در نوزادان.
- افزایش خطر ابتلا به اچ آی وی در میان افراد HSV-2 مثبت که در معرض اچ آی وی قرار دارند (درمان ضد ویروسی سرکوبگر افزایش خطر ابتلا به اچ آی وی مرتبط با عفونت HSV-2 را کاهش نمیدهد).
افراد بدون علامت که با آزمایش سرولوژیک نوع خاص، عفونت HSV-2 آنها تشخیص داده شده است باید همان مشاورههای افراد مبتلا به عفونت علامتدار را دریافت کنند. علاوه بر این، این افراد باید در مورد علائم بالینی تبخال دستگاه تناسلی آموزش ببینند.
زنان باردار و زنان در سنین باروری که دارای تبخال دستگاه تناسلی هستند باید کسانی را که از آنها در دوران بارداری و از نوزاد تازه متولد شده آنها مراقبت میکنند، در مورد عفونت خود مطلع کنند.
مدیریت شرکای جنسی
شرکای جنسی افرادی که تبخال دستگاه تناسلی دارند میتوانند از ارزیابی و مشاوره بهرهمند شوند. شرکای جنسی علامتدار باید همانند بیمارانی که تبخال دستگاه تناسلی دارند مورد ارزیابی و درمان قرار گیرند. شرکای جنسی بدون علامت و بیمارانی که دارای تبخال دستگاه تناسلی هستند باید در مورد تاریخچه ضایعات دستگاه تناسلی مورد سوال قرار گیرند و آزمایش سرولوژیک نوع خاص برای عفونت HSV را انجام دهند.
ملاحظات ویژه
آلرژی، عدم تحمل واکنشهای جانبی
واکنشهای آلرژیک و سایر عوارض جانبی به آسیکلوویر خوراکی، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر نادر است. حساسیت زدایی به آسیکلوویر شرح داده شده است.
عفونت HIV
بیماران مبتلا به نقص ایمنی میتوانند به مدت طولانی یا به شدت دچار تبخال دستگاه تناسلی، پری انال یا دهانی شوند. ضایعات ناشی از HSV در میان افراد مبتلا به عفونت HIV شایع است و ممکن است شدید، دردناک و غیرمعمول باشد. HSV در افراد مبتلا به عفونت HIV افزایش مییابد. در حالی که درمان ضد ویروسی شدت و میزان تبخال تناسلی را کاهش میدهد. علائم بالینی تبخال دستگاه تناسلی ممکن است در طی بازسازی سیستم ایمنی بدن در اوایل شروع درمان ضد ویروسی بدتر شود.
درمان سرکوبگرانه یا اپیزودیک با داروهای ضد ویروسی خوراکی در کاهش علائم بالینی HSV در افراد مبتلا به عفونت HIV موثر است. در صورت ناشناخته بودن وضعیت عفونت، آزمایش سرولوژیک نوع خاص HSV میتواند به افراد مبتلا به عفونت HIV ارائه شود و درمان ضد ویروسی سرکوبگرانه را میتوان در کسانی که عفونت HSV-2 دارند در نظر گرفت. درمان ضد HSV سرکوبگرانه در افراد مبتلا به عفونت HIV خطر انتقال HIV یا انتقال HSV-2 به شرکای جنسی را کاهش نمیدهد.
ضد ویروس HSV
اگر ضایعات در بیمار تحت درمان ضد ویروسی ادامه یابد یا عود کند، باید به مقاومت HSV مشکوک شد و آزمایش برای حساسیت ویروسی بدست آورد. این افراد باید با مشورت با یک متخصص بیماریهای عفونی مدیریت شوند و درمان جایگزین انجام شود. فوسکارنت 40-80 میلیگرم هر 8 ساعت تا رسیدن به سلامتی بالینی اغلب برای درمان تبخال تناسلی مقاوم به آسیکلوویر موثر است. سیدوفوویر وریدی 5 میلیگرم در کیلوگرم یک بار در هفته نیز ممکن است موثر باشد. یک گزینه موضعی هم وجود دارد: ژل سیدوفوویر موضعی 1٪. اما دقت کنید که سیدوفوویر باید در داروخانه ترکیب شود. این ترکیبهای موضعی باید یک بار در روز و به مدت 5 روز متوالی بر روی ضایعات استفاده شوند.
مدیریت بالینی مقاومت ضد ویروسی همچنان در بین افراد مبتلا به عفونت HIV چالش برانگیز است و این امر نیاز به سایر روشهای پیشگیری دارد. با این حال تجربه با گروه دیگری از افراد دارای نقص ایمنی (گیرندگان سلولهای بنیادی خونساز) نشان داد که افرادی که تحت درمان ضد ویروسی سرکوب کننده روزانه قرار میگیرند، در مقایسه با افرادی که درمان اپیزودیک دارند، کمتر دچار HSV مقاوم به آسیکلوویر میشوند.