اکثر افراد از بیرون رفتن و قرار گرفتن در محیط باز لذت می‌برند. همه ما تجربه‌های لذت بخشی از رفتن به پارک، ورزش کردن در خارج از منزل یا کوهنوردی داریم. اگر چه این موارد لذت فراوانی را برای هریک از ما به وجود می‌آورد باید هنگامی که بیرون می‌رویم از سلامت پوست خود اطمینان حاصل نماییم. اجتناب از قرار گرفتن در مقابل نور مستقیم آفتاب بهترین روش برای پیشگیری از آسیب دیدگی پوست است. روش‌های دیگری برای محافظت از پوست در مخارج از محیط منزل وجود دارد که عبارتند از استفاده از کرم ضد آفتاب، استفاده از لباس محافظ و اجتناب از قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب هنگامی که خورشید در وسط آسمان است زیرا پرتوهای فرابنفش آن بسیار قوی هستند و باعث سوختگی پوست خواهند شد.
آیا قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب مزیتی دارد؟
همه ما این جمله را بارها شنیده ایم که باید در مقابل نور خورشید قرار گرفت تا بدن بتواند به ساختن ویتامین دی بپردازد زیرا این ویتامین به طور طبیعی در اکثر غذاها وجود ندارد. امروزه به لطف پیشرفته به دست آمده به تعداد زیادی از مواد غذایی در فرآیند تولید ویتامین دی اضافه میشود به همین دلیل مانند گذشته لازم نیست حتما در مقابل نور آفتاب قرار بگیریم تا بدن به تولید ویتامین دی بپردازد. البته بیرون رفتن و قرار گرفتن در هوای آزاد برای اکثر افراد لذت بخش و خوشایند است و همانطور که می‌دانید ورزش کردن خیلی بهتر است نشستن جلوی تلویزیون و نداشتن فعالیت جسمانی است. با این حال باید هنگام خارج شدن از منزل به خوبی از پوست خود محافظت کرد تا دچار آفتاب سوختگی نشود.
خطرات قرار گرفتن در معرض نور آفتاب چیست؟
مهمترین خطر قرار گرفتن در معرض نور خورشید، آفتاب سوختگی است. اگر زیر یک میکروسکوپ بسیار قوی به پوستی که دچار آفتاب سوختگی شده است نگاه کنید متوجه خواهید شد که سلول‌های پوستی و عروق خونی آسیب دیده اند. در صورتی که پوست چندین مرتبه دچار آفتاب سوختگی شود شروع به خشک شدن، چروکیده شدن، تغییر رنگ و سایر مشکلات خواهد کرد. اگرچه هنگامی که پوست دچار آفتاب سوختگی میشود به نظر می‌‌رسد که کلفت تر شده است واقعیت این است که پوست ضعیف شده و در نتیجه به راحتی دچار آسیب دیدگی خواهد شد. با این حال مهمترین خطری که قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به دنبال دارد افزایش ریسک بروز سرطان پوست است که در حال حاضر شایع ترین نوع سرطان محسوب میشود. پزشکان عقیده دارند که میتوان در اکثر موارد با اجتناب از قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب از بروز سرطان پوست پیشگیری کرد.
چگونه میتوان از تاثیرات مخرب نور خورشید جلوگیری کرد؟
نور خورشید پرتوهای نامرئی فرابنفش را به زمین ارسال میکند که این پرتوها میتوانند باعث آسیب رساندن به پوست شوند به همین دلیل باید از پوست در برابر نور خورشید محافظت کرد. مطمئن ترین روش برای محافظت از پوست اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب است. تا حد امکان در ساعاتی خورشید در وسط آسمان است از بیرون رفتن خودداری کنید. در برخی از نواحی جغرافیایی نور خورشید مستقیم تر می‌تابد و شما در ساحل، استخرهای روباز، دریاچه‌ها، اقیانوس، محیط‌های سرباز و حتی در برف بیشتر دچار آفتاب سوختگی خواهید شد. اگر در این محیط‌ها قرار دارید و از پوست خود محافظت نکرده اید احتمال افتاب سوختگی پوست افزایش خواهد یافت. در صورتی که مجبور هستید بیرون بروید باید از نکات مرتبط با حفظ سلامت پوست پیروی کنید.
در سایه قرار بگیرید
هنگامی که از منزل خارج می‌شوید سعی کنید تا حد امکان در سایه قرار داشته باشید و از درخت به عنوان سر پناه استفاده نمایید. در صورتی که کنار ساحل استراحت می‌کنید حتماً از یک چتر بزرگ استفاده کنید تا دچار آفتاب سوختگی نشوید.
از کرم ضد آفتاب استفاده کنید
کرم ضد آفتاب حاوی ترکیباتی است که از پوست شما در برابر پرتوهای خطرناک نور خورشید محافظت میکند. کرم ضد آفتاب به صورت لوسیون یا اسپری وجود دارد و عیار حفاظتی آنها با یکدیگر متفاوت است. هر چه عدد عیار حفاظتی کرم ضد آفتاب بالاتر باشد قابلیت آن برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید بیشتر است. از کرم ضد آفتابی که تاریخ انقضای آن گذشته است خودداری نمایید و هر سه سال یک بار کرم ضد آفتاب خود را عوض کنید. هنگام خرید کرم ضد آفتاب به نکات زیر توجه نمایید:
- کرمی‌را تهیه کنید که عیار حفاظتی آن ۱۵ یا بالاتر است.
- کرم ضد آفتاب باید دارای طیف وسیعی باشد و از پوست شما در برابر پرتوهای فرابنفش و فروسرخ خورشید محافظت نماید. اکثر محصولات ضد آفتاب دارای چنین خاصیتی هستند.
- کرم شما باید ضد آب باشد تا در صورت عرق کردن یا قرار گرفتن در درون آب نیز خاصیت ضد آفتاب خود را حفظ کند.
- همیشه قبل از خارج شدن از منزل کرم ضد آفتاب بزنید و حداقل ۱۵ دقیقه قبل از آن که در مقابل نور آفتاب قرار بگیرید از آن استفاده نمایید و آن را روی تمام نقاط پوست خود بمالید. حتی در روزهایی که هوا خنک یا ابری است نیز به استفاده از کرم ضد آفتاب نیاز خواهید داشت زیرا پرتوهای فرابنفش خورشید از ابرها نیز عبور میکنند. جالب است بدانید که در روزهای زمستان نیز به کرم ضد آفتاب نیاز دارید زیرا پرتوهای خورشید توانایی عبور از برف را نیز دارند. برخی از محصولات مراقبت از پوست مانند انواع مرطوب کننده و لوسیون حاوی ترکیبات ضد آفتاب هستند. استفاده از کرم ضد آفتاب یک روش ساده برای محافظت از پوست می‌باشد به شرط آنکه عیار حفاظتی آن ۱۵ به بالا باشد. هنگامی که مقابل نور آفتاب قرار دارید هر دو ساعت یک بار یا پس از خارج شدن از آب دوباره کرم ضد آفتاب بزنید. این نکته در خصوص کرم ضد آفتاب که دارای خاصیت ضد آب است صدق میکند.
لباس مناسب بپوشید
هنگامی که قصد خارج شدن از منزل را دارید از بلوز و شلوار مناسب استفاده کنید تا دست و پای شما به علت قرار گرفتن در معرض نور خورشید دچار سوختگی نشود. در روزهای گرم و آفتابی از لباسی استفاده کنید که از جنس پلی استر یا کتان است زیرا از برخورد پرتوهای خورشید با پوست جلوگیری میکنند. همچنین لباسی را انتخاب کنید که دارای رنگ روشن یا تیره است زیرا پرتوهای خورشید را بر می‌گردانند. اگر قصد دارید که در استخر روباز یا دریا شنا کنید لباس خشک در دسترس خود قرار دهید تا پس از اتمام شنا آن را بپوشید زیرا لباس خیس از پوست در برابر نور خورشید محافظت نخواهد کرد.
از کلاه استفاده کنید
استفاده از کلاه باعث میشود از سر و صورت در مقابل پرتوهای خورشید محافظت گردد. کلاه لبه دار بزرگ به خوبی سر و صورت را می‌پوشاند و از آسیب دیدگی آن جلوگیری میکند. کلاهی که از مواد سنگین مانند کتان ساخته شده است یک انتخاب مناسب محسوب میشود. از کلاهی که از مواد سبک ساخته شده است استفاده نکنید زیرا به راحتی نور خورشید از آنها عبور میکند. در صورتی که قصد دارید از کلاه بیسبال استفاده کنید کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید و حتماً صورت، گردن، جلو و پشت گوش‌های خود را کرم بزنید تا دچار سوختگی نشوند.
از چشم‌های خود محافظت کنید
استفاده از عینک آفتابی باعث میشود که شما در فضای باز دید بهتری داشته باشید. هنگامی که شما در فضای باز از عینک آفتابی استفاده می‌کنید در واقع ریسک ابتلا به آب مروارید را به حداقل می‌رساند. هنگام خرید عینک آفتابی جدید اطمینان حاصل کنید که از ورود پرتوهای فرابنفش و فروسرخ خورشید به داخل چشم جلوگیری میکند. در اکثر موارد عینک آفتابی مورد نظر دارای چنین استانداردی می‌باشد.
سلامت کودکان خود را تضمین کنید
کودکان زیر ۶ ماه نباید زیر نور آفتاب قرار بگیرند زیرا پوست آنها بسیار حساس است و این کودکان به مراقبت ویژه نیاز دارند. در مواردی که قرار است بیرون بروید حتماً آنها را در سایه بگذارید و برای پوشاندن سر از کلاه استفاده کنید. باید از لباسی برای کودک خود استفاده کنید که از پوست بدن شان در مقابل پرتوهای نور خورشید محافظت میکند.
از حمام آفتاب و استفاده از لامپ آفتابی خودداری کنید
تعداد زیادی از افراد تصور میکنند که پرتوهای فرابنفشی چه در هنگام حمام آفتاب به بدن آنها ارسال میشود خطرناک نیست اما این مسئله به هیچ عنوان واقعیت ندارد. استفاده از لامپ مخصوص برنزه کردن پوست با ساطع کردن پرتوهای فرابنفش و فروسرخ همراه است که هر دو باعث آسیب دیدگی پوست میشوند و ریسک ابتلا به سرطان پوست را افزایش خواهند داد. حمام آفتاب باعث میشود ریسک بروز ملانوما در افرادی که زیر ۳۰ سال سن دارند افزایش پیدا کند. اکثر متخصصین پوست به بیماران خود توصیه میکنند که به هیچ عنوان از حمام افتاب یا لامپ مخصوص برنزه کردن استفاده نکنند. در صورتی که قصد دارید پوست خود را برنزه کنید بهتر است از لوسیون مخصوص استفاده کنید تا بدون آنکه دچار آفتاب سوختگی پوست شوید و به نتیجه دلخواه دست پیدا کنید.
لامپ فرابنفش کوچک همچنین در سالن کاشت ناخن با هدف خشک کردن برخی از انواع لاک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع لامپ دارای پرتوهای فرابنفش است که قرار گرفتن در معرض آن نیز می‌تواند باعث بروز سوختگی پوست یا سرطان پوست شود. اگرچه این نوع لامپ در مقایسه با لامپ مخصوص برنزه کردن پوست خطر کمتری دارد تعداد زیادی از پزشکان توصیه میکنند که قبل از استفاده از آن به کمک کرم ضد آفتاب دست خود را پوشش دهید و از آن مراقبت نمایید.
عوارض جانبی داروها را بشناسید
برخی از داروهایی که برای درمان بیماری‌ها تجویز میشوند باعث افزایش حساسیت پوست نسبت به نور خورشید خواهند شد. تعدادی از آنها عبارتند از داروهای آنتی بیوتیک، داروهای ضد التهاب، داروهای ضد قارچ، داروهای مخصوص کنترل فشار خون و برخی از انواع داروهای شیمی درمانی.
سوالاتی که باید از پزشک بپرسید؟
- لوسیون ضد آفتاب چه تفاوتی با اسپری ضد آفتاب دارد؟ کدام یک بهتر است؟
- بهترین عیار حفاظتی کرم ضد آفتاب کدام است؟ کدام یک برای من مناسب تر است؟ کدام یک برای کودک من بهتر است؟
- چگونه میتوان آفتاب سوختگی را درمان کرد؟
- آیا داروی خاصی وجود دارد که مصرف آن و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب سلامت من را به خطر بیندازد؟
- علائم و نشانه‌های سرطان پوست چیست؟
سوالات متداول
منظور از عیار حفاظتی در کرم ضد آفتاب چیست؟
عبارت به معنای فاکتور محافظت از پوست در برابر نور خورشید است و عدد آن به ما نشان می‌دهد که تا چه اندازه کرم مورد نظر از پوست در برابر پرتوهای فرابنفش خورشید محافظت میکند. هرچه این عدد بالاتر باشد محافظت بیشتری از پوست خواهد کرد. باید حداقل عیار حفاظتی کرم ضد آفتاب ۳۰ باشد. اگر شما دچار سرطان پوست هستید یا در مرحله پیش سرطان قرار دارید باید از کرم ضد آفتاب با عیار حفاظتی بالاتر استفاده نمایید. عیار حفاظتی تعداد زیادی از محصولات ضد آفتاب جدید ۴۰ به بالا است.
آیا افرادی که معمولا دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوند میتوانند از کرم ضد آفتاب با عیار حفاظتی پایین استفاده کنند؟
اگر شما به ندرت دچار آفتاب سوختگی می‌شوید اما قصد دارید از آفتاب سوختگی پیشگیری کنید می‌توانید از کرم ضد آفتاب با عیار حفاظتی پایین استفاده نمایید. محافظت از پوست در برابر آفتاب سوختگی تنها عامل مهمی نیست که باعث شده که پزشکان بر استفاده از کرم ضد آفتاب تاکید داشته باشند. استفاده از کرم ضد آفتاب باعث میشود میزان آسیب دیدگی پوست ناشی از نور خورشید کاهش پیدا کند زیرا قرار گرفتن به طور مداوم در معرض نور آفتاب باعث میشود پوست دچار اسیب دیدگی و سوختگی شود. به خاطر داشته باشید که آفتاب سوختگی اولین واکنش پوست است اما آسیب حاصل از آن تا آخر عمر باقی می‌ماند. اگر شما دچار سرطان پوست هستید یا در مرحله پیش سرطان قرار دارید باید از کرم ضد آفتابی که عیار حفاظتی آن ۳۰ به بالا است استفاده کنید.
آیا میتوان از انواع مختلف کرم ضد آفتاب استفاده کرد؟
پاسخ این سوال مثبت است. به طور کلی دو نوع کرم ضد آفتاب وجود دارد که عبارت است از کرم ضد آفتاب ارگانیک و کرم ضد آفتاب غیر ارگانیک که استفاده از هر دو هیچ گونه خطری برای سلامت پوست ندارد و به اشکال مختلف از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از آفتاب محافظت میکنند. سطح محافظت از پوست در هر یک از این کرم‌های ضد آفتاب با توجه به عیار حفاظتی آنها متفاوت است. محققان اخیراً به بررسی سطح جذب کرم‌های ضد آفتاب ارگانیک توسط پوست پرداخته اند اما هیچ گونه عوارض مخربی را مشاهده نکرده اند. در صورتی که جذب کرم ضد آفتاب توسط پوست مشکل بسیار بزرگ شما از می‌توانید از کرم ضد آفتاب غیر ارگانیک استفاده کنید که حاوی تیتانیوم دی اکسید یا زینک اکسید هستند. بهتر از قبل از استفاده از یک محصول جدید با پزشک خود صحبت کنید تا اطلاعات لازم را در این باره در اختیار شما قرار دهد و به همه سوالات تان پاسخ دهد.
چه افرادی باید از کرم ضد آفتاب استفاده کنند؟
هر فردی که قرار است از محیط منزل خارج شود باید از کرم ضد آفتاب استفاده کند. گروه‌های زیر به استفاده از کرم ضد آفتاب نیاز دارند:
- زنان، مردان و کودکان
- افرادی که به راحتی رنگ پوست آنها تیره میشود اما از وضعیت ایجاد شده رضایت ندارند.
- افرادی که رنگ پوست آنها روشن و یا تیره است.
- افرادی که همیشه دچار آفتاب سوختگی میشوند مانند باغبانان و اسکی بازان
نحوه استفاده صحیح از کرم ضد آفتاب به چه صورت است؟
در صورتی که کرم ضد آفتاب به طور صحیح مورد استفاده قرار بگیرد با تأثیرات بسیار خوبی همراه خواهد شد. برای کسب نتایج بهتر از کرم ضد آفتاب و محافظت بیشتر از پوست خود به نکات زیر توجه نمایید:
- حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از خارج شدن از منزل کرم ضد آفتاب را روی پوست خود بمالید حتی اگر قرار است فقط چند دقیقه از منزل خارج شوید.
- هنگامی که بیرون هستید هر دو ساعت یک بار کرم ضد آفتاب خود را تمدید کنید حتی اگر روی برچسب آن عبارت ‘استفاده برای تمام روز’ نوشته شده است. در صورتی که خیلی عرق می‌کنید یا خیس می‌شوید دوباره از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- همه نقاط صورت خود از قبیل گوش، لب، صورت و پشت دست‌ها را کرم ضد آفتاب بمالید.
- یک لایه مناسب از کرم ضد آفتاب را روی پوست خود بمالید و به آرامی روی صورت خود پخش کنید. نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که برای پوشاندن همه نقاط بدن که در معرض تماس با نور آفتاب قرار دارند باید از ۴۵ میلی لیتر کرم ضد آفتاب استفاده کنید تا از آفتاب سوختگی پیشگیری گردد.
- زنانی که آرایش میکنند باید زیر کرم پودر خود از کرم ضد آفتاب استفاده کنند. اگر می‌خواهید ساعاتی را در ساحل سپری کنید و دقیقه آخر از کرم ضد آفتاب استفاده می‌نمایید باید منتظر آفتاب سوختگی باشید زیرا رطوبت موجود در هوا باعث میشود از میزان اثر گذاری کرم ضد آفتاب کاسته شود.
آیا افرادی که پوست حساسی دارند باید از کرم ضد آفتاب استفاده نمایند؟
برخی از انواع کرم ضد آفتاب حاوی ترکیباتی است که ممکن است باعث التهاب پوست شود به این ترتیب اگر شما به این ترکیبات خاص حساسیت دارید باید قبل از تهیه کردن ضد آفتاب برچسب مطالعه کنید. می‌توانید از متخصص پوست مشورت بخواهید تا یک کرم ضد آفتاب مناسب را به شما معرفی کند.
به طور کلی ممکن است کرم ضد آفتاب باعث حساسیت پوستی نشود و حساسیت پوست شما به علت استفاده از سایر محصولات مانند ادکلن، مصرف برخی داروهای خاص یا انواع صابون به وجود بیاید. محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده خود را بررسی کنید و در صورتی که تصور می‌کنید باعث حساسیت پوستی در شما شده اند قبل و بعد از استعمال کرم ضد آفتاب از آنها استفاده نکنید. اگر نمی‌دانید داروهایی که مصرف می‌کنید چه عوارضی دارند با پزشک خود مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند.
