در آزمایش HPV نمونه آزمایشگاهی برای بررسی 13 الی 14 مورد از خطرناک‌ترین و شایعترین انواع HPV مورد آزمایش قرار می‌گیرد. نتیجهی آزمایش یکی از گزینه‌های نرمال، نامشخص و یا غیر طبیعی خواهد بود و این نتیجه مثبت یا منفی است. گاهی اوقات نتیجهی آزمایش HPV منفی کاذب یا مثبت کاذب میشود. چندین فاکتور بر روی نتایج آزمایش HPV تاثیر می‌گذارند که این فاکتورها باید قبل از انجام آزمایش کنترل شوند.
آزمایشات غربالگری HPV
دو نوع آزمایش غربالگری که در پیشگیری و یا تشخیص زود هنگام سرطان دهانه رحم کارآیی دارند عبارتند از:
- تست پاپ یا پاپ اسمیر که به بررسی سلولهای پیش سرطانی یا تغییرات سلولی دهانه رحم می‌پردازد که اگر به درستی درمان نشوند منجر به سرطان دهانه رحم خواهند شد.
- تست HPV که برای بررسی ویروس پاپیلومای انسانی که عامل بوجود آورنده تغییرات سلولی در دهانه رحم است، بکار می‌رود.
انجام تست پاپ اسمیر به همه‌ی خانم‌های 21 الی 65 ساله توصیه میشود. اگر خانمی 30 ساله یا بزرگتر باشد می‌تواند فقط تست پاپ اسمیر، یا تست HPV و یا اینکه هر دو آزمایش را با هم انجام دهد.
نتایج تست پاپ اسمیر
نتیجه تست پاپ اسمیر به صورت نرمال، نامشخص و یا غیر طبیعی گزارش میشود.
نتیجه نرمال تست پاپ اسمیر
نتیجه نرمال یا منفی به این معنی است که هیچ تغییرات سلولی در دهانه رحم فرد وجود ندارد. اگرچه این نتیجه خوشحال کننده است اما این فرد همچنان در آینده نیاز به انجام تست پاپ اسمیر دارد، زیرا هنوز احتمال شکل گیری تغییرات سلولی جدید در دهانه رحم او وجود دارد. در این مورد، اگر فقط آزمایش پاپ اسمیر انجام شده باشد پزشک توصیه می کند که سه سال بعد برای تکرار تست غربالگری مراجعه کنند. اما اگر تست HPV هم انجام شده و نتیجه تست منفی بوده در اینصورت توصیه پزشک برای انجام تست غربالگری بعدی، پنج سال بعد خواهد بود.
نتیجه نامشخص (سلولهای سنگفرشی غیر طبیعی دهانه رحم با اهمیت نامشخص/ASCUS) تست پاپ اسمیر
اگر نتیجه آزمایش نامشخص باشد امری عادی است، و احتمالا پزشک در اینگونه موارد از واژه‌هایی مانند نا‌معلوم، نامشخص و یا وجود سلولهای غیرطبیعی سنگفرشی در دهانه رحم که درجه اهمیت مشخصی ندارند برای گزارش جواب آزمایش استفاده می‌کند. این عناوین همگی معنی یکسانی دارند، به این معنا که سلولهای دهانه رحم غیرطبیعی به نظر می‌رسند. مشخص نیست که وجود این سلولهای غیرطبیعی بدلیل ابتلا به HPV است یا اینکه عوامل دیگری دارد. این تغییرات سلولی ممکن است ناشی از تغییراتی که در زندگی فرد رخ می‌دهد مانند حاملگی، یائسگی و یا عفونت باشد. تست HPV برای تشخیص اینکه آیا این تغییرات سلولی بدلیل ابتلا به HPV است یا خیر، مورد استفاده قرار می‌گیرد. مراحل بعدی را از پزشک خود سوال کنید.
نتیجه غیر طبیعی تست پاپ اسمیر
جواب آزمایش غیر طبیعی، نشاندهنده وجود تغییرات سلولی در دهانه رحم بیمار است و معمولا به معنای ابتلا به سرطان دهانه رحم نیست. تغییرات غیر طبیعی در دهانه رحم به احتمال زیاد ناشی از HPV است که یا بصورت جزئی (خفیف) و یا بصورت جدی (حاد) بروز پیدا می‌کند. اغلب تغییرات جزئی بدون نیاز به هیچ درمانی به حالت عادی بر می‌گردند، اما اگر تغییرات جدی از بین نروند تبدیل به سرطان می‌شوند. تغییرات جدی‌تر معمولا “پیش سرطانی” نامیده می‌شوند، زیرا هنوز سرطانی نشدهاند واحتمال دارد با گذشت زمان تبدیل به سرطان شوند. در موارد نادر، تست پاپ اسمیر غیر طبیعی ابتلای بیمار به سرطان را نشان می‌دهد که برای اطمینان از این نتیجه انجام سایر آزمایشات ضروریست. هر چه زودتر سرطان دهانه رحم تشخیص داده شود، درمان آن آسانتر خواهد بود.
نتایج تست HPV
نتیجه تست HPV، بصورت مثبت یا منفی است.
نتایج منفی تست HPV
نتیجه منفی تست HPV، نشاندهنده عدم وجود هر نوع HPV مرتبط به سرطان دهانه رحم است و پزشک با توجه به چنین نتیجه آزمایشی، تست غربالگری بعدی را برای پنج سال بعد تجویز می‌کند.
نتایج مثبت تست HPV
نتیجه مثبت تست HPV نشاندهنده وجود نوعی HPV است که منجر به سرطان دهانه رحم میشود. اگرچه این نتیجه می‌تواند یک هشدار باشد و هنوز بیمار به سرطان مبتلا نشده باشد. برای تعیین مراحل بعدی، نوع خاص HPV باید تشخیص داده شود.
صحت نتایج تست غربالگری دهانه رحم
تست HPV در زنان: تست‌های مورد تایید پزشکان، نتایج سریع که به سادگی قابل خوانده شدن هستند، همگی برای راحتی شما در منزل هستند. نمونه ها را جمع آوری کرده و ارسال کنید.( تحت لیسانس CLLA).
غربالگیری دهانه رحم یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم است.
از سال 2008 که چکاپ‌های دهانه رحم آغاز شد:
- بیش از سه میلیون تست غربالگری انجام شده است
- تعداد مبتلایان به سرطان دهانه رحم کاهش یافته و بیش از 100000 مورد ابتلا به سلول غیرطبیعی دهانه رحم تشخیص داده و درمان شد. اکثر این سلولهای غیر طبیعی اگر از طریق غربالگری تشخیص داده نمی‌شدند تبدیل به سرطان می‌شدند.
تست غربالگری نمی‌تواند از ابتلا به همه انواع سرطانهای دهانه رحم جلوگیری کند. به عنوان مثال، HPV مهمترین عامل بروز سرطان دهانه رحم است اما احتمال دارد با وجود نتیجه منفی در تست ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، شخص همچنان مبتلا به سرطان دهانه رحم باشد. سلول های غیر طبیعی دهانه رحم را می‌توان از بین برد.
اگر برای 1000 نفر تست غربالگری انجام شود، حدود 20 نفراز آنها دارای سلولهای غیر طبیعی (پیش سرطانی) دهانه رحم خواهند بود.
- در 18 مورد از این 20 نفر، سلولهای پیش سرطانی از طریق غربالگری تشخیص داده میشود
- در 2 مورد باقیمانده سلولهای پیش سرطانی از طریق غربالگری قابل تشخیص نبوده و این افراد به سرطان دهانه رحم مبتلا می‌شوند
به همین دلیل است که پزشکان تست غربالگری در فواصل منظم را توصیه می‌کنند.
نتایج نادرست آزمایشات
گاهی اوقات نتایج اشتباهی در آزمایشات بدست می‌آید که پزشکان این نتایج را “مثبت کاذب” یا “منفی کاذب” می‌نامند. بروز نتایج مثبت و منفی کاذب اجتناب ناپذیر است و در همه آزمایشات غربالگری اتفاق می‌افتد. اما از آنجایی که تست غربالگری دهانه رحم HPV روش بهتری برای غربالگری سرطان دهانه رحم است، در این روش نتایج منفی کاذب کمتری نسبت به قبل گزارش میشود.
نتایج مثبت کاذب
این احتمال وجود دارد که هیچگونه عفونت HPV و یا تغییرات سلولهای دهانه رحم وجود نداشته باشد اما نتیجه تست مثبت شود. اینگونه نتایج مثبت کاذب نامیده می‌شوند که پس از آزمایشات بیشتر، عدم ابتلا به سرطان در زمان آزمایش تایید میشود.
نتایج منفی کاذب
گاهی علیرغم وجود عفونت HPV یا سلولهای غیر عادی در دهانه رحم، نتیجه آزمایش منفی میشود که این نتایج منفی کاذب هستند. نتایج منفی کاذب ممکن است مانع تجویز آزمایشات بیشتر برای بیمار مبتلا به سرطان شود، در حالیکه احتمال دارد شانسی برای متوقف کردن پیشرفت سرطان وجود داشته باشد.
به همین دلیل مهم است که بیمار:
- همیشه به علائم احتمالی سرطان دهانه رحم توجه کند
- در زمان مقرر تست های غربالگری را انجام دهد
اگر بیمار با نگرانی و علائمی مواجه شد، بلافاصله به پزشک مراجعه کند. هرگز علائم سرطان دهانه رحم را نادیده نگیرید، حتی اگر نتیجه تست غربالگری اخیر شما نرمال باشد.
علت ایجاد موارد مثبت و منفی کاذب
دلایل هورمونی
این مورد در خانم‌هایی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند، شایع‌تر است اما نتایج کاذب در هر شرایطی که باعث افزایش نوع خاصی از هورمون‌های زنانه در زمان بارداری شود، در زمان استفاده از درمان های جایگزینی هورمون و حتی در دوره خاصی از عادت ماهیانه رخ می‌دهد.
نتایج نادرست ناشی از نوع تست تین پرپ(ThinPrep) است که اخیرا بدلیل حساسیت بالاتری که این تست نسبت به سایر تست‌ها در تشخیص سلولهای سرطانی دارد شهرت یافته است. تست‌های SurePath و ThinPrep پاپ اسمیرجدیدترین تست‌های آمادهسازی هستند که با استفاده از محلول خاصی انجام می‌شوند. در این روش به جای آغشته کردن نمونه در روی اسلاید، دستگاه جمع آوری نمونه‌ها را در داخل مایع موجود در ویال یا شیشه آزمایش قرار داده و شستشو می‌دهند و سپس آن را برای ارزیابی و انجام آزمایش پرپ بر روی اسلایدها به آزمایشگاه ارسال می‌کنند.
ایراد آزمایشات قدیمی اینست که بدلیل وجود خون و سلولهای التهابی فراوان در داخل محلول، پاتوژنیست‌ها قادر به تشخیص همه سلول‌ها نبودند. این نقص آزمایشات قدیمی در تست‌های SurePath و ThinPrep رفع شدهاند.
شکل ظاهری HPV
برخلاف آزمایش SurePath ، تست ThinPrep برای حذف کردن سلولهای ناخواسته و بی ارزش از سیستم فشار بالا استفاده می‌کند که این عمل باعث تغییر شکل سلولهای سالم شده و آنها را به شکل سلولهای مبتلا به HPV درمی‌آورد، در این حالت نتایج تست وجود سلولهای غیر طبیعی یا مثبت کاذب را نشان می‌دهد.
تقریبا 100 نوع مختلف HPV وجود دارد که حدود یک سوم آنها از طریق ارتباط جنسی بدون کاندوم یا دیافراگم منتقل میشود. در حالیکه اکثر HPVها بی ضرر هستند، برخی دیگر باعث بروز زگیل‌های تناسلی و 14 نوع تغییر شکل می‌شوند که حداقل 90 درصد سرطانهای دهانه رحم را ایجاد می‌کنند.
در یک تحقیق ابتدا تست پاپ اسمیر ThinPrep انجام شده بروی 1000 زن که از قرص ضد بارداری استفاده می‌کردند مورد بررسی قرار گرفت و سپس میزان نتایج غیر عادی آنها با نتایج تستی که بر روی 1200 زن که داروهای ضد بارداری خوراکی مصرف نمی‌کردند مقایسه شد. در این تحقیق، میزان وجود پاپ اسمیر غیر طبیعی که نشاندهنده ابتلا به HPV است در زنانی که قرص ضد بارداری مصرف می‌کردند نسبت به سایر زن‌ها دو برابر بود.
این تحقیقات بیانگر اینست که یا مصرف داروهای خوراکی ضد بارداری باعث افزایش خطر ابتلا به ناهنجاری‌های دهانه رحم میشود و یا اینکه روش آزمایش باعث میشود که سلولهای سالم به شکل سلولهای مبتلا به ویروس درآیند. با توجه به نظریه دوم، دانشمندان داده‌های 84 تست پاپ اسمیر که نشاندهنده وجود HPV بودند را دوباره بررسی کردند و نتایج این بررسی حاکی از این بود که از هر سه نفر فقط یک مورد واقعا سلولهای غیر طبیعی دارد.
چرا می‌توان ناهنجاری‌ها یا سلولهای غیر طبیعی را نادیده گرفت؟
ابتدا نمونه‌ها از نظر HPV بررسی می‌شوند و در صورت وجود HPV، آتها را از نظر وجود سلولهای غیر طبیعی نیز بررسی می‌کنند. اما HPV در غربالگری همه بیمارانی که مبتلا به سرطان دهانه رحم هستند مشاهده نمی‌شود.
تست HPV منفی به معنای عدم ابتلا با این عفونت در آینده نیست. سلولهای غیر طبیعی را هم می‌توان به دلایل زیر نادیده گرفت:
- گاهی اوقات سلولهای غیر طبیعی تفاوت چندانی با سلولهای طبیعی ندارند
- ممکن است تعداد سلولهای غیر طبیعی در نمونه‌های آزمایش خیلی کم باشد
- احتمال دارد شخصی که مسئول خواندن و رونویسی داده‌ها است، سلولهای غیر طبیعی را نادیده بگیرد (این اتفاق گاهی حتی در افراد با تجربه هم رخ می‌دهد)
هیچ تستی در هیچکدام از تست‌های غربالگری قادر به تشخیص همه بیماران مبتلا به سلولهای غیرطبیعی دهانه رحم نیست. پیشرفت سرطان دهانه رحم سالها طول می‌کشد و در بیشتر موارد 10 الی 15 سال زمان لازم است تا یک سلول نرمال به شکل غیر طبیعی درآمده و سپس به سلول سرطانی تبدیل شود. اگر جواب آزمایش بیمار از نظر HPV مثبت بود، 12 ماه دیگر مجددا این تست باید تکرار شود، در اینصورت اگر سلولهای غیر طبیعی در تست غربالگری اول نادیده گرفته شوند، در تست بعدی به سرعت تشخیص داده می‌شوند. به این دلیل شما همیشه باید در زمان مقرر تست غربالگری دهانه رحم را انجام دهید.
