اسمگما چیست و رابطه آن در افراد آلوده به HPV با سرطان دهان چه می‌باشد؟

اسمگما یک ترشح طبیعی از غدد چربی اطراف دستگاه تناسلی است. این ترشح در زیر پوست ختنه آلت تناسلی مرد یا در زیر چین‌های واژن دیده می‌شود. غلظت زیادی دارد و ممکن است سفید رنگ به نظر برسد. همچنین اسمگما با بوی نامطبوع همراه است اما طبیعی است و نشانه‌ای از بیماری مقاربتی (STD) نیست.

اسمگما یک روان کننده طبیعی است که پوست اطراف دستگاه تناسلی را مرطوب نگه می‌دارد. وقتی در اثر عدم رعایت بهداشت مجاز به تجمع شود مشکل ساز می‌شود.

ظاهر

اسمگما یک ترشح روغنی است که توسط غدد چربی (روغنی) اطراف دستگاه تناسلی تولید می‌شود. این ترشح معمولاً مات و سفید رنگ است و دارای غلظت بالایی است. بیشتر افراد قبل از دوران بلوغ تولید چنین ترشحی ندارند. با افزایش سن و کاهش کلی چربی بدن، میزان تولید اسمگما نیز کاهش می‌یابد.

در مردان، اسمگما به راحتی در آلت تناسلی غیرختنه شده جمع می‌شود. سر آلت تناسلی غیرختنه شده توسط لایه‌ای از پوست به نام پوست ختنه‌گاه پوشانده شده است و اسمگما در زیر این لایه قرار می‌گیرد و تجمع می‌یابد. در نوزادان، پوست ختنه‌گاه به طور محکم به سر آلت تناسلی متصل شده و آن را به‌طور کامل پوشانده و محافظت می‌کند. با رشد آلت تناسلی، پوست ختنه‌گاه به طور طبیعی شروع به سست شدن می‌کند و این فرصت را فراهم می‌کند تا لکه‌ها و سلول‌های پوستی بین پوست ختنه‌گاه و سر آلت تناسلی جمع شوند. در پسران جوان، اسمگما به‌صورت برجستگی‌های سفید مرواریدی ظاهر می‌شود.

در زنان، اسمگما در زیر کلیتوریس یا چین‌های لب آن قرار می‌گیرد. در نوزادان نیز ممکن است در بخش بیرونی آلت تناسلی دیده شود.

عملکرد 

عملکرد اصلی اسمگما این است که اطراف دستگاه تناسلی را مرطوب و روان نگه دارد. اسمگما به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شود. با این حال اگر برای مدت طولانی شسته نشود می‌تواند تجمع پیدا کند، چسبناک شود و به پوست اطراف آلت تناسلی و کلیتوریس بچسبد. شستشوی نامنظم ناحیه تناسلی نیز می‌تواند منجر به تجمع اسمگما شود.

مدیریت

با بهداشت شخصی مناسب می‌توانيد از تجمع اسمگما جلوگيری كنيد. ضروری است به طور منظم دستگاه تناسلی خود را با آب گرم و صابون ملایم هنگام حمام یا دوش تمیز کنید. اگر اسمگما مشکل ساز باشد، پوشیدن لباس زیر تولید شده از موادی مانند پنبه ممکن است به کنترل آن کمک کند.

برای آلت تناسلی مردانه، به آرامی تمام قسمت‌های اطراف، خصوصاً در امتداد برجستگی، را تمیز کنید. آلت تناسلی مرد ختنه نشده نیاز به توجه بیشتری دارد. زیر پوست ختنه گاه را روزی یک یا دو بار با آب گرم و صابون تمیز کنید. پوست ختنه گاه را خراش ندهید. اگر آلت تناسلی مرد عفونی یا قرمز است باید با پزشک مشورت شود.

برای آلت تناسلی زنانه، لب‌های خارجی بخش بیرونی آلت تناسلی را به عقب بکشید تا ناحیه زیر کلیتورال را تمیز کنيد. برای جلوگیری از تحریک، از صابون‌های بسیار معطر استفاده نکنید. در صورت وجود برجستگی، خارش یا تغییر در ترشحات واژن به پزشک مراجعه کنید.

عادت به بررسی منظم اندام تناسلی در بدن برای آگاهی از وجود اسمگمای اضافی و علائم عفونت احتمالی یا سایر مشکلات می‌تواند از مشکل ساز شدن اسمگما جلوگیری کند. این امر به ویژه برای افرادی که تعریق زیاد دارند بسیار مهم است. زيرا تعريق زياد می‌تواند به ایجاد اسمگما بیشتر کمک کرده و تجمع اسمگما را آسان‌تر کند.

عوارض

اسمگما نشانه عفونت مقاربتی نیست. با این حال اگر روی اندام تناسلی تجمع کند، می‌تواند بوی بدی داشته باشد و قوامی شبیه پنیر به خود بگیرد. همچنین می‌تواند به مشکلات پزشکی جدی‌تری مانند فیموز، بالانیت و چسبندگی کلیتور منجر شود.

فیموز 

فیموز بیماری است که در آن نمی‌توان پوست ختنه گاه را از اطراف نوک آلت تناسلی عقب کشید. ممکن است به صورت یک حلقه محکم یا نوار لاستیکی در پوست ختنه گاه در اطراف نوک آلت تناسلی مرد ظاهر شود. فیموز بسته به شرایط می‌تواند فیزیولوژیکی یا پاتولوژیکی باشد.

فیموز فیزیولوژیک در بین نوزادان و کودکان امری عادی و طبیعی است. برخی از کودکان هنگام تولد با پوست ختنه گاه تنگ متولد می‌شوند. فیموز برای نوزاد یا کودک ختنه نشده طبیعی است و معمولاً با گذشت زمان برطرف می‌شود.

فیموز پاتولوژیکی به پوست ختنه گاه سفتی می‌گويند که در اثر زخم، عفونت یا التهاب پوست ختنه گاه ایجاد می‌شود. این مشکل معمولا با مشكل در ادرار کردن یا عفونت همراه است. فیموز پاتولوژیکی ممکن است در کودکان و بزرگسالان اتفاق بیفتد. از دیگر علائم فیموز می‌توان به قرمزی، ترشحات غیرمعمول و محکم بودن پوست ختنه گاه اشاره کرد.

فیموز بسته به شدت آن ممکن است با موارد زیر درمان شود:

• ختنه (برداشتن پوست ختنه گاه)
• کرم‌های موضعی
• استروئیدها
• کشش تدریجی پوست ختنه گاه
• تغییر شکل با جراحی پوست ختنه گاه

بالانيت

بیماری دیگری که می‌تواند در اثر تجمع اسمگما ایجاد شود، بالانیت است. بالانيت به التهاب سر آلت تناسلی و پوست ختنه‌گاه می‌گويند. بالانیت با رنگ قرمز یا نارنجی قرمز براق، تورم و حساسیت آلت تناسلی همراه با بوی بد و درد در هنگام ادرار مشخص می‌شود. خونریزی نیز ممکن است رخ دهد. این بیماری بیشتر در مردان ختنه نشده و در افراد دارای فیموز دیده می‌شود. بالانیت تا 11٪ مردان بالای 40.2 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بالانیت همچنین ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:

• عفونت مخمری
• بیماری‌های مقاربتی
• عفونت گال
• حساسیت یا آلرژی به صابون‌های خشن یا مواد شیمیایی
• شرایط پوستی که باعث خشکی، خارش، پوسته پوسته شدن پوست می‌شود (مانند پسوریازیس و اگزما)
• دیابت
• آرتریت واکنشی

بالانیت نیاز به مراقبت پزشکی دارد. بسته به علت بالانیت ممکن است درمان‌های مختلفی تجویز شود. درمان معمول یک آنتی بیوتیک موضعی یا خوراکی است. به افراد مبتلا به بالانیت توصیه می‌شود که زیر پوست ختنه‌گاه خود را بشویند و خشک کنند تا خطر بالانیت را کاهش دهند.

چسبندگی کلیتورال

اسمگمای جمع شده در اطراف کلیتوریس می‌تواند سفت شود و باعث چسبندگی شود که ممکن است دردناک باشد و منجر به چسبندگی کلیتوریس شود. اسمگمای جمع شده ممکن است زیر کلاهک کلیتورال خشک شده و سفت شود و در نتیجه تحریک و درد ایجاد کند.

زمانی که کلیتورال به طور کلی به کلیتوریس چسبیده باشد، از محافظت صحیح جلوگیری می‌کند. مقدار کافی چربی برای گلنس کلیتوریس بسیار اهمیت دارد زیرا به کلیتورال اجازه می‌دهد به‌صورت صاف و بدون تحریک روی گلنس لغزش پیدا کند.

به‌طور معمول، می‌توان با تمیز کردن منطقه‌ای که اسمگما در آن تشکیل شده است، از چسبندگی کلیتوریس جلوگیری کرد. همچنین، استفاده از روغن کودک و سایر داروهای خانگی می‌تواند به سست شدن ترشحات جمع شده کمک کند. استفاده از صابون‌های خاص زنانه ضروری نیست و در واقع برخی از این محصولات ممکن است تحریک بیشتری ایجاد کنند.

اگر پس از چند روز تمیز کردن میزان تجمع اسمگما برطرف نشود، درد بدتر شود یا سایر علائم ایجاد شود، ممکن است علامت عفونت یا چیز دیگری باشد. در اين صورت باید به پزشک مراجعه کنید.

اسمگما ماده‌ای طبیعی است که توسط بدن تولید می‌شود. به طور کلی جای نگرانی نیست مگر اینکه در ناحیه دستگاه تناسلی جمع شده و باعث ایجاد مشکل شود. ساده‌ترین راه برای جلوگیری از هرگونه مشکلی که درباره اسمگما وجود دارد، حمام منظم و تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی است. اگر تجمع حتی در صورت رعایت بهداشت شخصی نیز ادامه یابد باید در مورد اینکه آیا این علامت از عفونت است یا مورد دیگر با پزشک مشورت کنید.

آیا اسمگما می‌تواند باعث سرطان آلت تناسلی مرد شود؟

در گذشته برخی از متخصصان نگران این بودند که اسمگما ممکن است حاوی ترکیباتی باشد که می‌تواند باعث سرطان شود. اکثر متخصصان اکنون معتقدند که اسمگما احتمالاً باعث ایجاد سرطان آلت تناسلی نمی‌شود. اما می‌تواند آلت تناسلی مرد را تحریک کرده و ملتهب کند که این امر می‌تواند خطر سرطان را افزایش دهد. همچنین ممکن است تشخیص زودرس سرطان مشکل باشد.

در صورت ابتلا به اسمگما آیا باید از کاندوم استفاده کنم؟

در هر زمان که با شخصی که سابقه جنسی و وضعیت STD ناشناخته دارد رابطه جنسی برقرار می‌کنيد، از کاندوم استفاده كنيد. اسمگما به خودی خود مضر نیست (اگرچه گاهی اوقات خیلی زیبا به نظر نمی‌رسد یا بوی بدی می‌دهد) بنابراین مجبور نیستید به دلیل وجود آن از کاندوم استفاده کنید.

با این حال اگر اسمگما را روی دستگاه تناسلی شریک زندگی خود مشاهده کرديد، نشانگر این است که بهداشت او یا خیلی خوب نیست یا اخیراً دستگاه تناسلی خود را شستشو نداده است.

هیچ مشکلی برای اسمگما وجود ندارد بنابراین کاندوم اختیاری است. این بیشتر مسئله زیبایی و سلیقه‌های شخصی است.

نکات پیشگیری

اگرچه اسمگما طبیعی است، اما اگر تجمع و جمع شود، ممکن است به مشکلاتی منجر شود. رعایت بهداشت دستگاه تناسلی برای زنان و مردان بسیار ضروری است، همانطور که در بالا ذکر شد.

علاوه بر این، زنان ممکن است بخواهند مراحل پیشگیرانه زیر را در نظر بگیرند:

• پوشیدن لباس زیر از جنس پنبه: استفاده از لباس زیر پنبه‌ای بهتر است تا از تهویه مناسب و جذب رطوبت کمک بگیرید.
• پرهیز از استفاده از پارچه‌های مصنوعی مانند نایلون و استات: انتخاب پارچه‌های طبیعی مانند پنبه به جای پارچه‌های مصنوعی، از تهویه و تنفس بهتری برخوردار می‌شود.
• جلوگیری از استفاده از جوراب‌های نایلونی، شلوارهای استرچ و کمربندهای تنگ: این نوع پوشاک ممکن است باعث جمع شدن رطوبت و ایجاد گرما در ناحیه تناسلی شود. بهتر است از جوراب‌ها و پوشاکی استفاده کنید که به واژن اجازه تنفس داده و رطوبت را به خوبی جذب کنند.
• استفاده نکردن از محصولات بهداشتی زنانه مانند دئودورانت‌ها، اسپری‌های زنانه، روغن‌ها و مواد روغنی: برخی از محصولات بهداشتی ممکن است تحریک بیشتری در ناحیه تناسلی ایجاد کنند. بهتر است از محصولات طبیعی و بدون عطر استفاده کنید.
• خودداری از دوش واژن: استفاده از دوش واژن می‌تواند تغییرات pH واژن را ایجاد کرده و باعث رشد بیش از حد باکتری‌ها شود. بنابراین، بهتر است از این روش خودداری کنید و به جای آن از روش‌های بهداشتی دیگری استفاده نمایید.