زیبایی یک مفهومی است که همه افراد به آن علاقه‌مند هستند. این علاقه به زیبایی به دلیل طبیعت فطری و جاودانه انسان و همچنین عشق خداوند به زیبایی است. زیبایی محدودیت جغرافیایی یا سنی ندارد، اما معیارهای زیبایی در جوامع و سنین مختلف متفاوت است. نوجوانان نیز از این احساس متمایز نیستند و به لحاظ شرایط بحرانی سنی، احتیاج بیشتری به زیبایی و احساس زیبا بودن دارند. با این حال، به دلیل تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی، معیارهای زیبایی در هر جامعه با جوامع دیگر متفاوت است. به عنوان مثال، مدلی از مو یا آرایش ممکن است در یک جامعه به عنوان نماد زیبایی شناخته شود، در حالی که در جامعه‌ای دیگر پذیرفته نشود.
با این مقدمه، به بررسی باید و نبایدهای زیبایی از منظر علمی و رشته پوست می‌پردازیم و به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم. در دوران نوجوانی، به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی در این دوره، تغییراتی در پوست و مو ایجاد می‌شود که نیاز به توجه و مراقبت ویژه دارد.
1- افزایش چربی پوست که متاثر از هورمونهای آندروژنیک است لزوم استحمام های با فواصل کمتر را می طلبد تا ضمن پاکسازی مو و پوست از چربیها ی اضافه از ایجاد بوی بد جلوگیری شود.
2- توجه به اینکه در این سنین کم کم جوشهای غرور شروع و معمولا تا سن حدود 25 سالگی نوجوانان را همراهی می کنند که در بعضی ازافراد شدت آن ممکن است زیاد بوده و در اثر عدم درمان، جای بدی از خود بر جای گذارد لذا توجه به درمان جوش و پرهیز از دستکاری آن در این سنین از ضروریات می باشد که اتفاقا استفاده زیاد از مواد آرایشی به خصوص انواع باکیفیت پایین آن به تشدید جوش غرور می انجامد.
3- پوست ما هر روزه در برابر طیفی از امواج ماورائ بنفش نور خورشید قرار دارد که سرمنشائ لک ها،چین و چروک و پیر پوستی در سنین بالاتر است لذا محافظت از نور خورشید به روش فیزیکی(استفاده از کلاه لبه دار،پیراهن آستین بلند،دستکش و….)و همچنین استفاده از ضد آفتاب مناسب برای نوجوانان که اتفاقا به دلیل شرایط سنی ممنکن است ساعات بیشتری از روز را در فضای باز بگذرانند ، از ضروریات است.
4- لطافت دستها به خصوص برای خانم ها و حتی برای آقایان از مواردی است که بی شک از معیارهای زیبایی به حساب می آید پس دختر خانمهایی که در کار خانه کمک می کنند توصیه به استفاده از دستکش لاستیکی هنگام شتشوی ظروف و در موارد حساسیت به لاستیک، استفاده از دستکش نخی و لاستیکی،موردی است که باید به صورت یک عادت در سالهای بعدی تبدیل شود.همچنین پسرانی نیز که ممکن است بیشتر با مواد روغنی،شیمیایی و یا نفتی دست بزنند نیز همین مسئله صدق می کند.
5- استفاده از مرطوب کننده ها برای پوست دست و صورت و یا حتی بدن برای کسانی که پوست خشکی دارند باعث ایجاد طراوت و شادابی پوست و جلوگیری از پیری زود رس پوست می گردد.
6- تیرگی زیر بغل و کشاله ران جنبه دیگری از نا زیبایی است که از این سن به بعد نیاز به توجه دارد آگاهی از اینکه چاقی،لباسهای زیر تنگ و چسبان و حتی بلوز و شلوارهای جین تنگ از عوامل مساعد کننده این موضوع می باشند احتراز از این موارد را ضروری می سازد.
7- استفاده از سولاریوم ها برای برنزه کردن که متاسفانه در مقاطعی از زمان به عنوان معیار زیبایی برای عده ای از نوجوانان و جوانان محسوب می گردد به علت آثار مخرب و زیان بار آنها برای پوست از نظر علمی غیر قابل قبول بوده و به شدت نهی می گردد.
8- استفاده از مواد آرایشی به صورت افراطی که متاسفانه کشور ما را به صدر جدول اسفاده کنندگان از آن در دنیا کشانده،تبعات خاص خود را دارد که مهمترین آنها ایجاد آلرژی و اگزما و نیز تشدید آکنه می باشد.ضمن اینکه اگر مرغوب نبوده و استانداردهای آرایشی و بهداشتی در آن رعایت نشده باشد(که اکثرا نیز همین گونه است.)موجب انتقال عفونتهای خطرناک به خصوص در چشم می گردد.علاوه بر این استفاده مواد شیمیایی غیر استاندارد در آنها باعث جذب مواد سمی از طریق پوست و گوارشی از راه دهان(ماتیکها) می شود.
9- در این سنین معمولا در هر دو جنس به علت فیزیولوژیک و هورمونال ریزش مو کم کم آغاز می گردد. در دختر خانمها بعلت شروع عادت ماهیانه و بالانس منفی دریافت آهن نسبت به دفع آن نیاز مبرم به مصرف قرص آهن وجود دارد چراکه فقر آهن در خانمها شایع و یکی از علل ریزش مو می باشد.آگاهی از اینکه ریزش موی آندروژنتیک در دخترها و پسرها برای درمان و حفظ مو به خصوص در پسران برای به تاخیر انداختن طاسی ارثی نیاز به مداخله پزشکی و مراجعه به متخصص پوست و مو دارد از ضروریات است.
10-تمایل به آرایش مو در دختران و پسران جوان با الگوهای متفاوت به شدت بالاست. با این حال، هر دو گروه باید بدانند که برخی روش‌های آرایش مو می‌توانند به طور کامل به لایه شاخی خارجی مو، که به عنوان کراتین شناخته می‌شود و مسئول درخشندگی و سلامت مو است، آسیب برسانند. روش‌هایی مانند رنگ کردن، مش کردن، فر کردن، استفاده از اتو، سشوار با حرارت بالا، استفاده از محصولات نامرغوب و غیر استاندارد و استفاده از فیکساتورهای مو می‌توانند منجر به کدر شدن، بدحالتی، شکننده شدن و ایجاد موخوره در موها شوند. همچنین، بستن موها به صورت محکم و استفاده از بافتهایی که مو را تحت کشش زیاد قرار می‌دهند، ممکن است باعث ریزش مو شود.
11- ناخنها در زیبایی ما نقش ایفا می کنند. داشتن ناخنی صاف،شفاف و سالم از دیر باز از مظاهر زیبایی به شمار آمده لیکن توجه به این نکته که مانیکور کردن ناخنها وآرایش ناخن به صورتی که باعث تخریب کوتیکول (بافتی که پوست را به صورت محکم به ناخن متصل می کند) شود ، ورود عفونتهای میکروبی و قارچی را به ناخن و بافت اطراف آن تسهیل می نماید.ضمن اینکه استفاده از لاکهای بی کیفیت و کاشت ناخن به خصوص اگر به صورت مستمر و بدون فاصله باشد باعث زردی و آسیبهای ناخنی می گردد.
12- تاتو (خالکوبی) با نقش‌های متنوع، یک روش زیبایی است که در سنوات نوجوانی به طور گسترده در دختران و پسران مشاهده می‌شود. با این حال، علاوه بر اینکه در هنگام ایجاد تاتو نکات بهداشتی رعایت نشود، خطر انتقال بیماریهای خطرناک مانند هپاتیت نیز وجود دارد. بنابراین، توجه به نکات بهداشتی در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.
باید توجه داشت که معیارهای زیبایی در طول زمان و با افزایش سن تغییر می‌کنند. از این رو، حذف تاتو با هزینه و مشکلات زیادی همراه است و در مواردی ممکن است به طور کامل حذف نشود و باعث ایجاد اسکار و بافت اضافی شود. بنابراین، قبل از تصمیم به خالکوبی، باید این نکات را در نظر داشته باشیم و از موارد بهداشتی و پیشرفتهای علمی جدید در این زمینه مطلع شویم.
13- مدت زمان زیادی نیست که پرسینگ ها که در بعضی جوامع نمادی از زیبایی هستند ، ازنظر فرهنگی در بین نوجوانان ما نیز رسوخ نموده و بعضا مشاهده می گردد که این عمل به صورت کاملا غیر بهداشتی در آرایشگاه ها و حتی در بین اجتماعات نوجوانان انجام می گردد که عوارض آن چه از نظرانتفال بیماریهای عفونی و چه از نظر تخریب غضروف های گوش و بینی و در موارد شدید تر حتی عفونت شکم در پرسینگ های ناف محتمل است.
14- در پایان لازم به یاد آوری است که جهت داشتن پوست و مویی سالم ، زیبا و با نشاط نیاز به تغذیه مناسب ،خواب کافی،آرامش روانی و ورزش مستمر می باشد.لذا با توجه به علاقه بیشتر نوجوانان به فست فود ها ، باید بدانند جایگزینی این غذاها با تغذیه طبیعی و سرشار از لبنیات، سبزیجات و میوجات تازه می تواند ضامنی برای سلامت و زیبایی آنان باشد.
تهیه و تنظیم از دکتر ابوالفتح محرلبیان متخصص پوست ،مو، زیبایی و لیزر
