آلوپسی به معنی کچلی است. در عارضه ریزش موی سکه ای ، موی یک منطقه به شکل دایره‌ای می‌ریزد. این اتفاق می‌تواند برای موهای سر یا هر منطقه دیگری از بدن بیفتد.
کچلی سکه‌ای باعث انواع مختلفی از ریزش مو مردان می‌شود، که هر کدام نام متفاوتی دارند:
- کچلی سکه‌ای (ریزش مو به صورت منطقه‌ای)
- کچلی کامل (ریزش تمامی موهای سر)
- کچلی فراگیر (ریزش موی تمام بدن)
ریزش تمامی موهای سر یا بدن برای همه مبتلایان به این علت ریزش مو اتفاق نمی‌افتد. این حالت برای حدود 5% از افراد اتفاق می‌افتد. اغلب مو دوباره رشد می‌کند اما ممکن است باز هم بریزد. گاهی اوقات کچلی چند سال طول می‌کشد.
آلوپسی یا طاسی سکه ای نه مسری است و نه ناشی از مشکلات عصبی، بلکه دلیل آن حمله سیستم ایمنی بدن خود شخص به فولیکول‌های مو (ساختارهایی که حاوی ریشه موها هستند) بوده که باعث ریزش مو می‌شود. این بیماری اغلب علت ریزش مو در زنان و مردان سالم بوده و در افراد سالم رخ می‌دهد.
علائم و نشانه‌ها
مبتلایان به ریزش موی سکه‌ای دارای یک یا چند مورد از علائم زیر هستند:
- ریزش موی منطقه‌ای: این مشکل اغلب با ریزش موی دایره‌ای شکل در یک یا چند منطقه آغاز می‌شود؛ این دایره‌ها هر یک به اندازه یک سکه بوده و کاملاً از مو خالی هستند. معمولاً اشخاص اولین بار هنگامی متوجه این مشکل می‌شوند که انبوهی از موهایشان را روی بالش یا کف حمام می‌بینند. اغلب موی سر می‌ریزد. البته ممکن است ابروها، مژه‌ها، ریش (یا هر جای دیگری که مو دارد) دچار ریزش شود. دایره‌های بدون مو در اندازه‌های مختلفی ظاهر می‌شوند.
- موهای شبیه «علامت تعجب»: در این حالت، اغلب چند تار مو در داخل یا حاشیه دایره بدون مو باقی می‌ماند. این موها قاعده‌ای باریک داشته و شبیه به علامت تعجب هستند.
- ریزش موی گسترده: به مرور زمان، برخی از بیماران طاس می‌شوند. برخی تمامی موهای بدنشان را نیز از دست می‌دهند. البته این مورد چندان شایع نیست. همچنین در موارد نادری نوار باریکی از موهای پشت سر نیز می‌ریزد.
به مرور زمان بخش زیادی از موها می‌ریزد.
چه کسانی به ریزش موی سکه‌ای مبتلا می‌شوند؟
این نوع ریزش مو در هر سنی می‌تواند رخ دهد. اما، اغلب در کودکی شروع می‌شود. در برخی موارد، در خانواده فرد مبتلا به ریزش موی سکه‌ای، سابقه ابتلا به این عارضه وجود دارد.
علت بروز ریزش موی سکه‌ای چیست؟
علت ریزش سکه ای موی سر یک بیماری خودایمنی است. منظور از خودایمنی این است که سیستم ایمنی خود شخص به بدن او حمله می‌کند. وقتی ریزش مو سکه‌ای بروز می‌کند، بدن به فولیکول‌های موی خود حمله می‌کند. ساختار ژنتیکی یک شخص به همراه برخی عوامل دیگر باعث بروز این نوع ریزش مو می‌شود.
اشخاص مبتلا به ریزش موی سکه‌ای در خطر بالاتری برای دچار شدن به مشکلات زیر هستند:
- یک بیماری خود ایمنی دیگر مثل بیماری تیروئید یا پیسی (ظهور لکه‌های روشن روی پوست) که در این صورت باید برای درمان پیسی و تیروئید باید اقدام نمود.
- آسم و برخی آلرژی‌ها که عمدتاً شامل درماتیت آتوپیک (اگزما) و تب یونجه (آلرژی بینی) می‌شود.
- داشتن بستگانی که مبتلا به آسم، آلرژی‌ها یا یک بیماری خودایمنی مثل دیابت نوع 1 هستند.
ریزش موی سکه‌ای چگونه تشخیص داده می‌شود؟
گاهی اوقات متخصص پوست می‌تواند با نگاه کردن به ناحیه دچار ریزش مو، ریزش موی سکه‌ای را تشخیص دهد.
اگر لکه (دایره) کچلی در حال گسترش باشد، پزشک چند تار مو را از سر بیمار جدا کرده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. گاهی اوقات متخصص پوست برای اطمینان از تشخیص خود از بیمار بیپوسی پوست به عمل می‌آورد. متخصص برای انجام بیوپسی پوست قطعه‌ای کوچک از پوست بیمار را برداشته و زیر میکروسکوپ آن را بررسی می‌کند.
اگر متخصص پوست احتمال بدهد که بیمار به بیماری خودایمنی دیگری نیز مبتلا است، آزمایش خون هم انجام می‌شود.
ریزش موی سکه‌ای چگونه درمان می‌شود؟
هیچ درمانی برای ریزش موی سکه‌ای وجود ندارد. البته، اغلب موها خودبخود دوباره رشد می‌کنند. هرگونه درمان ریزش مو سکه ای تنها به رشد مجدد موها سرعت می‌دهند. متخصصان پوست معمولاً برای سرعت دادن به رشد مجدد موها یک یا چند مورد از درمان ریزش موی سکه ای زیر را تجویز می‌کنند:
- کورتیکواستروئیدها: این داروها سیستم ایمنی را مهار می‌کنند. این داروها را می‌توان تزریق کرد. برای درمان ریزش مو سکه ای ، متخصص پوست دارو را به مناطقی که موهایشان را از دست داده‌اند تزریق می‌کند. گاهی اوقات نوع موضعی این دارو (که روی پوست مالیده می‌شود)، به صورت یک کرم، لوسیون یا پماد به بیمار داده می‌شود و بیمار دارو را روی نقاط کچل شده برای درمان ریزش مو می‌مالد. گاهی اوقات نیز برای بیمار قرص‌های کورتیکواستروئید تجویز می‌شود. اغلب، برای بزرگسالان مبتلا به ریزش موی سکه‌ای، از تزریق کورتیکواستروئیدها به عنوان اولین روش درمان استفاده می‌شود. تزریق‌ها هر 3 تا 6 هفته یک بار انجام می‌شوند. رشد موها حدوداً 4 هفته بعد از آخرین تزریق شروع می‌شود. البته، گاهی اوقات رشد آن‌ها دیرتر شروع می‌شود. کورتیکواستروئیدهای موضعی از نوع تزریقی آن‌ها کم اثرتر هستند. نوع موضعی، اغلب بهترین گزینه برای کودکان است. گاهی اوقات مصرف قرص‌های کورتیکواستروئید، یک سری عوارض جانبی جدی را به دنبال دارد. برای همین، متخصصان پوست معمولاً آن‌ها را تجویز نمی‌کنند. البته، استفاده قرص یکی از گزینه‌های درمانی موجود برای بیماران است که تعداد زیادی لکه‌های کچلی دارند.
- ماینوکسیدیل: ماینوکسیدیل 5%، در بعضی موارد باعث رشد مجدد موهای بیمار می‌شود. هم بزرگسالان و هم کودکان می‌توانند از آن استفاده کنند. این دارو روزی دو بار روی پوست سر، ابروها یا ریش ریخته می‌شود. موهای جدید بعد از 3 ماه رشد می‌کنند. اغلب بیماران از این دارو در کنار سایر درمان‌ها استفاده می‌کنند.
- آنترالین: این دارو عملکرد ایمنی پوست را تغییر می‌دهد. این داروی قیر مانند روی پوست مالیده شده و 20 تا 60 دقیقه همان جا باقی می‌ماند. در اصطلاح به این روش «درمان تماس کوتاه» گفته می‌شود. آنترالین بعد از 20 تا 60 دقیقه شسته می‌شود تا از التهاب و تحریک‌پذیری پوست جلوگیری شود.
- دیفن‌سیپرون (DPCP): این دارو روی لکه‌های کچلی مالیده می‌شود، و البته با یک واکنش آلرژیک جزئی همراه است. این واکنش به صورت قرمزی، ورم یا خارش پوست بروز می‌کند. به نظر متخصصان پوست این واکنش آلرژیک سیستم ایمنی بدن را فریب داده و باعث می‌شود که این سیستم سلول‌های سفید خون را به سطح پوست سر بفرستد. این کار منجر به کاهش التهاب شده و در جلوگیری و درمان ریزش موی سکه ای و همچنین از بخواب رفتن فولیکول‌های مو موثر است . با استفاده از دیفن‌سیپرون، 3 ماه طول می‌کشد تا موها دوباره رشد کنند.
- فیناستراید برای درمان مردان مبتلابه هایپرپلازی (بزرگ‌شدگي) خوش‌خیم پروستات و ریزش موی مردانه، که آلوپسي آندروژنتیک (طاسي به علت افزايش هورمون‌های مردانه) نيز نامیده می‌شود، به كار می‌رود. هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات ناشي از بزرگ شدن پروستات است. مردان مبتلابه اين عارضه معمولاً از اختلالات ادراری چون کاهش جریان دفع ادرار، تأخیر در ادرار و نياز به بيدار شدن در طول شب براي دفع ادرار، رنج می‌برند.
- سایر درمان‌ها: اغلب بیماران به طور همزمان تحت چند نوع درمان قرار می‌گیرند. اغلب ترکیب کردن 2 یا چند درمان، میزان موفقیت درمان را افزایش می‌دهد.
- درمان با یک ماده گیاهی به نام سورالن که در ترکیب با نوردرمانی (با پرتو فرابنفش A) استفاده می‌شود، موفقیت‌های محدودی به همراه داشته است. این نوع درمان نیازمند انجام چندین جلسه نوردرمانی در بخش سرپایی یک بیمارستان است.
- درمان‌های تکمیلی: شواهد کافی در مورد میزان مؤثر بودن روش های جلوگیری از ریزش مو و درمان‌های تکمیلی برای ریزش موی سکه‌ای (مثل، طب سوزنی، آروماتراپی و غیره) وجود ندارد.
از متخصص پوستتان در مورد عوارض جانبی این داروها و درمان‌ها سؤال کنید. اگر بدنتان به یکی از داروها واکنش بدی نشان داد سریعاً با متخصص پوستتان تماس بگیرید.
