زگیلهای مقعدی، زائدههای کوچکی هستند که در اطراف و داخل ناحیه مقعد ظاهر میشوند. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) باعث ایجاد زگیل مقعدی میشود که پزشکان آن را ویروس کندیلوم مینامند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) تخمین میزند که ۱۰ درصد از موارد زگیل مقعدی، بر اثر انواع پر خطر ویروس HPV به وجود میآیند. این انواع پرخطر، به احتمال زیاد باعث سرطان مقعد نیز میشوند. با این حال به ندرت اتفاق می افتد که زگیلهای مقعدی نشان دهنده وجود سرطان باشند. زگیلهای مقعدی همیشه باعث ایجاد علائم نمیشوند. ممکن است فرد متوجه برجستگیها و زائدههای کوچکی در اطراف این ناحیه و همچنین بروز خونریزی شود.
اگر زگیل مقعدی برداشته نشود، میتواند بزرگتر شده و تکثیر شود. زگیل مقعدی در صورت عدم درمان میتواند منجر به افزایش خطر سرطان مقعد در ناحیه دچار آسیب دیدگی شود. ممکن است زگیلهای مقعدی داخلی به داروهای موضعی پاسخ ندهند، بنابراین ممکن است به عمل جراحی احتیاج باشد. در این مقاله نحوه تشخیص زگیلهای مقعدی و زمان مراجعه به پزشک توضیح داده شده است. ما در اینجا گزینههای درمانی موجود را نیز شرح میدهیم.
علائم
زگیلهای مقعدی در بیشتر موارد، بدون درد هستند و ممکن است فرد از ابتلای خود به آنها آگاه نباشد. علائم ممکن است در صورت بروز، شامل موارد زیر باشند:
- خونریزی
- وجود برجستگیهایی در مجاورت یا داخل دهانه مقعدی که معمولاً به رنگ قهوهای روشن یا به رنگ پوست هستند
- رشد زائدههای کوچکی شبیه به گل کلم در اطراف مقعد
- ترشحات شبیه به موکوس از این برجستگیها
- زخم
- احساس داشتن توده یا چیزی شبیه به آن در ناحیه مقعد
اشتباه گرفتن زگیل مقعدی با بواسیر میتواند بسیار راحت باشد.
دلایل
HPV باعث ایجاد زگیل مقعدی میشود و انواع بسیاری از این ویروس وجود دارند. تخمین زده میشود که ۹۰ درصد از زگیلهای مقعدی به دلیل ویروس HPV نوع ۶ یا ۱۱ ایجاد میشوند. این گونه از ویروس میتواند باعث ایجاد زگیل در نواحی دیگر از جمله بینی، چشم و دهان شود. دانشمندان گونههای ۳۳، ۳۱، ۱۸، ۱۶ و ۳۵ ویروس HPV را با زائدههایی که ممکن است باعث ایجاد سرطان شوند، مرتبط میدانند.
در بیشتر موارد، افراد بر اثر رابطه جنسی مقعدی با کسی که مبتلا به ویروس HPV است، دچار زگیل مقعدی میشوند.
این ویروس همچنین میتواند از طریق تماس دست با مقعد یا قرار گرفتن ناحیه مقعدی در معرض مایعات بدن کسی که حامل ویروس است، باعث ایجاد زگیلهای مقعدی و انتقال آنها شود.
آیا زگیلهای مقعدی مسری هستند؟
زگیلهای مقعدی به خصوص در دوره شدت خود، مسری هستند. لازم به ذکر است که ویروس HPV در صورت عدم ایجاد زگیل، باز هم مسری است.
حتی اگر یک فرد تحت درمان زگیل مقعدی قرار داشته باشد، باز هم ویروس میتواند از او به سایر افراد منتقل شود.
افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، از جمله افراد مبتلا به ویروس ایدز، بیشتر در معرض خطر این عفونت قرار دارند. بنابراین اگر این افراد در معرض ویروس قرار بگیرند، خطر ابتلای آنها به ویروس HPV بیشتر خواهد بود.
بهتر است افراد مبتلا به ویروس ایدز، درباره راههای کاهش خطر ابتلا به HPV با پزشک صحبت کنند. ممکن است برنامه کاهش خطر، شامل انجام بررسیها و آنالیزهای منظم باشد.
تشخیص
یک ارائه دهنده خدمات پزشکی میتواند زگیل مقعدی را با بررسی مقعد تشخیص دهد. ممکن است این افراد از یک ابزار پزشکی به نام آنوسکوپ برای مشاهده درون کانال مقعد و بررسی وجود زگیل در آن استفاده کنند.
معمولاً پزشک میتواند از طریق بررسی بصری وجود هرگونه زائده، زگیل مقعدی را تشخیص دهد. ممکن است پزشک برای بررسیهای بیشتر به عمل بیوپسی یا نمونه برداری از بافت زگیل احتیاج داشته باشد. اگر زگیل به درمان پاسخ ندهد یا علیرغم درمان به مرور بدتر شود، ممکن است پزشک انجام این آزمایش را تجویز کند.
درمان زگیل مقعدی
ممکن است پزشک بسته به تعداد، اندازه و علائم زگیل مقعدی، گزینههای مختلفی را برای درمان توصیه کند.
گاهی اوقات بدن، ویروس زمینهای را پاک میکند یا زگیلها به خودی خود از بین میروند. اگر افراد اشتیاق چندانی برای شروع درمان سریع نداشته باشد و شیوع زگیل کم باشد، ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند منتظر بماند تا ببینند چه اتفاقی میافتد.
توجه به این نکته مهم است که ویروس HPV میتواند تا چندین سال به صورت خاموش در بدن باقی بماند و حتی پس از آن که فرد تحت معالجه قرار گرفت، ممکن است زگیلهای مقعدی دوباره باز گردند. هنگامی که یک پزشک شروع درمان را به شما توصیه میکند، ممکن است موارد زیر در دستور کار قرار بگیرند:
درمانهای موضعی
اگر علائمی مانند خونریزی مقعدی یا وجود زخم، خفیف باشند، یا زگیلها نسبتاً کوچک باشند، ممکن است پزشک برای از بین بردن زگیلها داروی موضعی تجویز کند.
نمونههایی از داروهای موضعی عبارتند از:
- کرم ایمیکویمود ۳.۷۵ درصد (زیکلارا) یا ۵ درصد (آلدارا)
- محلول یا ژل پودوفیلوکس ۰.۵% (کاندیلوکس)
- تومور سینکاتچینز ۱۵ درصد (Veregen)
اگرچه میتوان برخی داروها برای درمان زگیل مقعدی را بدون نسخه خریداری کرد؛ اما نباید از این داروها در ناحیه مقعد که پوست بسیار ظریفی دارد استفاده کرد. فقط از درمانهای مورد تایید پزشک استفاده کنید و دستورالعملهای دارویی را به دقت دنبال کنید.
انجماد یا سوزاندن
پزشک میتواند از نیتروژن مایع برای از بین بردن زگیلهای مقعدی استفاده کند. در این درمان، بافت زگیل منجمد میشود و باعث ریزش آن میگردد. پزشک همچنین میتواند از محلولهای اسیدی مانند اسید تری کلرواستیک یا اسید بیکلرواستیک برای سوزاندن و تخریب بافت زگیل استفاده کند.
عمل جراحی
اگر زگیل مقعدی داخلی بوده یا بسیار بزرگ باشد، ممکن است پزشک عمل جراحی را توصیه کند. عمل جراحی با بیحسی موضعی انجام میشود. اگر لازم باشد بسیاری از زگیلها به واسطه عمل جراحی برداشته شوند، ممکن است پزشک بیشتر از یک عمل جراحی را توصیه کند تا فرصت لازم برای بهبودی بیمار فراهم شود.
پس از عمل جراحی برداشتن زگیل، ممکن است لازم باشد فرد چندین روز از محل کار یا مدرسه مرخصی بگیرد. ممکن است یک فرد به داروهای مسکن بدون نسخه احتیاج داشته باشد یا ممکن است پزشک داروهای مسکن قویتری را برای شما تجویز کند.
مدت زمان لازم برای بازگشت به فعالیتهای طبیعی به سطح و اندازه عمل جراحی بستگی دارد.
پیشگیری
برای جلوگیری از انتقال ویروس پاپیلومای انسانی که عامل زگیل مقعدی است:
- از تماس جنسی با افرادی که دارای زگیل مقعدی یا تناسلی فعال هستند، خودداری کنید.
- در حین رابطه جنسی از کاندوم یا سایر روشهای پیشگیری که مانع انتقال ویروس میشوند، استفاده کنید. اگرچه این یک روش تضمینی برای جلوگیری از انتقال ویروس HPV نیست، اما میتواند خطر را کاهش دهد.
- درباره واکسن HPV با پزشک خود صحبت کنید. تزریق این واکسن میتواند از شما در مقابل انواعی از ویروس HPV که عامل ایجاد سرطان هستند، محافظت کند.
HPV هیچ درمانی ندارد و ویروس میتواند به صورت مادامالعمر در بدن باقی بماند. بنابراین استفاده از استراتژیهای توصیه شده برای پیشگیری از انتقال ویروس که در بالا ذکر شد، اهمیت بسیاری دارد.
سوالات رایج
آیا همیشه لازم است زگیلها از بین بروند؟
بله؛ اگر زگیلهای تناسلی و مقعدی از بین نروند، به مرور بزرگتر شده و تعداد آنها افزایش پیدا میکند. عدم درمان زگیل مقعدی میتواند منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان مقعد در ناحیه دچار عفونت شود. خوشبختانه خطر ابتلا به سرطان مقعد همچنان بسیار کم است.
آیا باید برای انجام عمل جراحی بستری شوم؟
معمولاً عمل جراحی زگیل مقعدی، به صورت سرپایی انجام میشود.
پس از انجام عمل جراحی چه مدت بعد میتوانم در محل کار خود حاضر شوم؟
بیشتر افراد تا چندین روز پس از درمان، احساس ناراحتی متوسطی دارند و داروهای مسکن برای آنها تجویز میشود. بسته به سطح پیشرفت بیماری، بیشتر افراد روز پس از عمل جراحی میتوانند به محل کار خود بازگردند، در حالی که ممکن است برخی دیگر از بیماران نتوانند چندین روز یا حتی چند هفته کار کنند.
خونریزی بیش از حد پس از عمل جراحی، غیرطبیعی است و در صورتی که حجم زیادی از خونریزی را تجربه کردید، باید فورا آن را به پزشک خود اطلاع دهید. تا چند روز یا حتی چند هفته پس از عمل جراحی، ترشح مایعات شفاف، زرد رنگ یا حاوی خون، یا ترشح رطوبت از ناحیه جراحی شده، انتظار میرود. گذاشتن یک پانسمان و عوض کردن مداوم لباسها میتواند به کاهش رطوبت و خارش همراه با ترشحات کمک کند.
آیا صرفاً یک درمان برای حل مشکل کافی است؟
اگر زگیلهای مقعدی پخش شده باشند، ممکن است جراح شما ترجیح دهد عمل جراحی را در چند مرحله انجام دهد. علاوه بر این، بروز مجدد زگیل تناسلی در بیش از ۵۰ درصد از بیماران شایع است. ویروسی که باعث ایجاد زگیل مقعدی میشود، میتواند تا چندین ماه قبل از ایجاد یک زگیل مقعدی دیگر، به صورت نهفته در پوست باقی بماند، در حالی که ظاهر پوست طبیعی به نظر میرسد. هنگامی که زگیل جدید تشکیل میشود، معمولاً میتوان آن را در مطب پزشک درمان کرد. گاهی اوقات زگیلهای مقعدی آنقدر سریع رشد میکنند که دیگر نمیتوان آنها را در مطب پزشک درمان کرد، یا درمان کردن آنها به این صورت تا حدی ناراحت کننده خواهد بود. در چنین شرایطی ممکن است یک جراحی ثانویه و سرپایی دیگر به شما توصیه شود.
معمولاً درمان تا چه مدت ادامه خواهد یافت؟
به مدت چندین ماه پس از مشاهده اولین زگیل، باید در فواصل زمانی معین برای معاینه به پزشک مراجعه کرد تا مشخص شود که زگیل دیگری ایجاد نشده باشد. مهم است که در صورت مشاهده هرگونه زائده یا علائم جدید (درد یا خونریزی مقعدی) طبق یک برنامه مشخص، همان طور که پزشک به شما توصیه کرده است، برای بررسی مجدد به مطب پزشک مراجعه کنید.
برای جلوگیری از ابتلای مجدد به این زگیلها چه کاری میتوان انجام داد؟
ممکن است در برخی موارد زگیلها پس از برداشت موفقیت آمیز خود، مجدداً ایجاد شوند، زیرا ویروس عامل ایجاد کننده آنها اغلب در یک حالت خاموش و نهفته در پوست باقی میماند. درباره اینکه هر چند وقت یکبار باید برای بررسی وجود زگیلهای جدید، برای معاینه مراجعه کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
برای جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس HPV، رابطه جنسی ایمن شده که شامل مراقبت جنسی با استفاده از کاندوم محافظت کننده یا محدود کردن تماس جنسی با یک پارتنر مشخص است را رعایت کنید. یکی از راههای پیشگیری این است که شرکای جنسی، از نظر وجود زگیل و سایر بیماریهای مقاربتی (STD) بررسی شوند، حتی اگر هیچ گونه علائمی وجود نداشته باشد. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند آزمایشهای مربوط به سایر بیماریهای مقاربتی را انجام دهید.