چه بیماری هایی از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل می شوند؟

بعضی افراد به اشتباه اعتقاد دارند که انتقال عفونت‌های مقاربتی از طریق رابطه دهانی به ندرت یا به طور غیرممکن است. اما واقعیت این است که ابتلا به عفونت‌های مقاربتی (STI) از طریق رابطه دهانی امکان پذیر است. در واقع، برخی از بیماری‌های مقاربتی مانند تبخال دستگاه تناسلی و سوزاک، از طریق رابطه جنسی دهانی بیشتر از سایر بیماری‌های مقاربتی مانند ایدز منتشر می‌شوند.

براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، روزانه حدود 1 میلیون مورد بیماری مقاربتی در سراسر جهان گزارش می‌شود. افرادی که فعالیت جنسی فراوانی دارند، باید آگاه باشند که چگونه بیماری‌های مقاربتی منتقل می‌شوند و چگونه می‌توانند خطر انتشار این عفونت‌ها را کاهش دهند.

کدام یک از بیماری‌های مقاربتی از طریق رابطه دهانی می‌تواند به من منتقل شود؟

ممکن است بسیاری از ویروس‌های مقاربتی از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شوند، زیرا رابطه جنسی دهانی شامل تماس نزدیک و اغلب تبادل مایعات بدن است.

بیماری‌های مقاربتی از طریق تماس با مایعات بدن یا پوستی که حاوی آن بیماری مقاربتی است گسترش می‌یابد. بیماری‌های مقاربتی مختلف با سرعت‌های مختلف و از طریق مایعات مختلف بدن پخش می‌شوند. احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی به عوامل مختلفی بستگی دارد. بیماری‌های مقاربتی که بیشتر از طریق رابطه جنسی دهانی منتشر می‌شوند شامل موارد زیر است:

تبخال دستگاه تناسلی

تبخال دستگاه تناسلی ویروسی است که از طریق تماس واژن، دهان یا مقعد با کسی که تبخال دارد منتقل می‌شود. این بیماری بسیار مسری است و در زمانی که شیوع پیدا کرد بسیار فعال‌تر خواهد بود. علائم اصلی تبخال، بروز زخم‌های تاول مانند در دستگاه تناسلی یا اطراف آن است. زخم‌ها ممکن است به ران، باسن یا سایر مناطق اطراف نیز گسترش یابند. بسته به نوع تبخال، ممکن است روی دهان، زبان و لب نیز تأثیر بگذارند.

حتی کاندوم‌ها و سایر روش‌های محافظت در برابر موانع ممکن است مانع از گسترش ویروس نشوند. این امر همچنین در مورد کسی که زخم یا تاول داشته باشد نیز صدق می‌کند یعنی که به طور کامل توسط کاندوم یا سد دندان پوشانده نمی‌شود. افرادی که تبخال دهانی دارند نیز ممکن است از طریق رابطه دهانی عفونت تبخال را به اندام تناسلی شرکای جنسی خود منتقل کنند. ممکن است فرد سال‌ها بدون شیوع زخم به تبخال مبتلا بوده باشد. حتی افرادی که فقط یکبار شیوع داشته‌اند یا حتی هیچ‌گاه علائمی نداشته‌اند و هرگز آزمایش نشده‌اند، ممکن است تبخال داشته باشند.

تبخال تناسلی قابل درمان نیست اما داروها می‌توانند علائم را کنترل کنند.

سوزاک

سوزاک یک عفونت باکتریایی بسیار مسری است که از طریق تماس جنسی با واژن، آلت تناسلی مرد، مقعد و یا دهان فرد مبتلا به بیماری گسترش می‌یابد.

بسیاری از افرادی که به سوزاک مبتلا هستند، هیچ علائمی ندارند. هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ترشحات دستگاه تناسلی
• حرکات روده‌ای دردناک
• خارش یا سوزش هنگام ادرار کردن
• ترشحات سفید، سبز یا زرد از آلت تناسلی مرد
• خونریزی در فواصل پریود

سوزاک قابل درمان است اما در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. در زنان، سوزاک درمان نشده می‌تواند باعث ایجاد بیماری به نام بیماری التهاب لگن شود. این سندرم ممکن است منجر به ناباروری شود. سوزاک ممکن است باعث ناباروری در مردان نیز شود.

سفلیس

سفلیس نوعی عفونت باکتریایی است که از طریق تماس واژن، دهان، آلت تناسلی، مقعد یا پوستی با زخم‌های سفلیس منتشر می‌شود. زخم‌ها ممکن است کوچک یا غیرقابل مشاهده باشند، بنابراین تنها راهی که فرد می‌تواند با اطمینان از سفلیس مطلع شود آزمایش است.

سفلیس قابل درمان است، اما اگر درمان نشود، می‌تواند باعث نارسایی عضو، زوال عقل و سایر مشکلات جدی سلامتی شود.

در ابتدای این بیماری، سفلیس به شکل زخم‌های کوچک تاول مانند ظاهر می‌شود. این زخم‌ها در محلی که سفلیس وارد بدن می‌شود ظاهر می‌شوند، بنابراین افرادی که از طریق رابطه دهانی به سفلیس مبتلا می‌شوند ممکن است در دستگاه تناسلی یا نزدیک دهان خود زخم داشته باشند.

همانطور که سفلیس گسترش می‌یابد، باعث ایجاد دانه‌هایی می‌شود و به غشاهای مخاطی آسیب می‌رساند. در مراحل بعدی، می‌تواند در بسیاری از اندام‌ها، از جمله قلب و مغز، مشکلات جدی ایجاد کند.

اچ آی وی و ایدز

اچ آی وی در خون، شیر مادر، مایعات واژن، مایعات مقعدی، منی و حتی در پیشاب وجود دارد. در مبتلا شدن به این بیماری کافی است که مایعات بدنی که حاوی عفونت است با جریان خون شخص دیگری تماس پیدا کنند.

این می‌تواند به سه روش اتفاق بیفتد:

• از طریق تماس با یک زخم باز، حتی یک زخم کوچک
• از طریق تماس با غشای مخاطی، مانند واژن
• از طریق تماس مستقیم با جریان خون، مانند سوزن‌های مشترک

رابطه جنسی دهانی مستقیماً با جریان خون ارتباطی ندارد. برای ابتلا به ویروس اچ آی وی (HIV) از طریق رابطه جنسی دهانی، مایعات بدن فرد مبتلا باید با پارگی غشای مخاطی یا زخم شریک جنسی در تماس باشد.

همچنین، در صورتی که فردی که رابطه جنسی دهانی دارد، زخم باز در دهان یا ناحیه دیگری از بدن که با غشای مخاطی گیرنده یا زخم باز در تماس است، وجود داشته باشد، انتقال ویروس نیز ممکن است.

ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی، نامی است که در آن وضعیت عملکرد سیستم ایمنی بدن فرد به دلیل بیماری مزمن HIV ضعیف می‌شود. ایدز می‌تواند منجر به ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های متنوعی شود، اما ایدز به صورت مستقیم منتقل نمی‌شود؛ یعنی فرد قبل از ابتلا به ایدز، ابتدا به ویروس HIV مبتلا می‌شود.

میزان انتقال ویروس ممکن است با گذشت زمان یا با درمان تغییر کند. به عنوان مثال، در مورد ویروس HIV، مقادیر بیشتری از ویروس در خون، میزان انتقال آن را بیشتر می‌کند.

سایر شرایط

سایر عفونت‌ها از طریق رابطه جنسی دهانی کمتر شیوع می‌یابند، اگرچه هنوز احتمال انتشار عفونت وجود دارد.

این شامل:

• کلامیدیا که از طریق تماس واژینال، دهان، آلت تناسلی یا مقعدی با شخصی که به این عفونت مبتلا شده منتشر می‌شود. بیشتر افراد علائمی ندارند. برای کسانی که این بیماری را دارند ممکن است خارش دستگاه تناسلی یا سوزش همراه با مشکل در ادرار یا درد باشد.
• شپش عانه، حشرات ریزی هستند که از خون تغذیه می‌کنند و در مو زندگی می‌کنند. این حشرات همچنین می‌توانند روی موهای دیگر بدن نه فقط بر روی پوست سر زندگی کنند. شپش عانه می‌تواند از طریق تماس بدنی از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
• هپاتیت B و C که ویروس‌هایی هستند که به کبد حمله می‌کنند. آن‌ها می‌توانند از طریق تماس با مایعات بدن حاوی عفونت گسترش یابند. علائم ممکن است با علائم شبیه آنفولانزا شروع شود. در برخی افراد، ویروس می‌تواند باعث نارسایی حاد کبدی یا مشکلات مزمن کبدی شود.
• زگیل‌های تناسلی که توده‌ها و برجستگی‌هایی در اندام تناسلی یا نزدیک آن است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این بیماری در صورت تماس فیزیکی افراد با زگیل تناسلی گسترش می‌یابد. بسیاری از افراد مبتلا به زگیل تناسلی هیچ علائمی ندارند گرچه برخی از آن‌ها در نزدیکی دستگاه تناسلی خود درد و خارش دارند.

چه چیزی ممکن است احتمال ایجاد یا ابتلا به بیماری مقاربتی را از طریق رابطه جنسی دهانی افزایش دهد؟

این احتمال وجود دارد که در صورت مواجهه با یک شریک زندگی آلوده عوامل خاصی شانس ابتلای فرد به اچ آی وی یا سایر بیماری‌های مقاربتی در حین رابطه دهانی را افزایش دهد، مانند:

• داشتن سلامت دهان و دندان ضعیف که می‌تواند شامل پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا خونریزی لثه و سرطان دهان باشد.
• داشتن زخم در دهان یا دستگاه تناسلی.
• قرار گرفتن در معرض “پیشاب” یا “منی” (همچنین به عنوان مایع قبل از انزال یا منی در حال انزال شناخته می‌شود) یک شریک زندگی آلوده.

با این حال، هیچ مطالعه علمی برای اثبات اینکه آیا این عوامل در واقع خطر ابتلا به اچ آی وی یا بیماری‌های مقاربتی از طریق رابطه جنسی دهانی را افزایش می‌دهد یا خیر، انجام نشده است.

آیا رابطه جنسی دهانی از رابطه واژینال یا مقعدی ایمن‌تر است؟

• بسیاری از بیماری‌های مقاربتی می‌توانند از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شوند. با این حال، مقایسه دقیق خطرات ابتلا به بیماری‌های مقاربتی خاص از انواع خاص فعالیت جنسی دشوار است. این امر تا حدی به این دلیل است که بیشتر افرادی که رابطه دهانی دارند نیز از طریق واژن یا مقعد مقاربت می‌کنند. همچنین، مطالعات اندکی در مورد انتقال بیماری‌های مقاربتی به غیر از اچ آی وی از طریق رابطه جنسی دهانی بر روی واژن یا مقعد را مورد بررسی قرار داده‌اند.
• مطالعات نشان داده است که خطر ابتلا به اچ آی وی از طریق رابطه جنسی دهانی با شریک جنسی آلوده بسیار کمتر از خطر ابتلا به اچ آی وی از رابطه جنسی مقعدی یا واژینال با یک شریک جنسی آلوده است. این ممکن است در مورد سایر بیماری‌های مقاربتی صادق نباشد – در یک مطالعه بر روی مردان همجنسگرا مبتلا به سفلیس، از هر 5 نفر، 1 نفر فقط رابطه دهانی داشته است.
  • امکان ابتلا به اچ آی وی از طریق رابطه جنسی دهانی بسیار کم می‌باشد، اما شناخت دقیق خطر آن دشوار است. اگر رابطه جنسی دهانی دارید، باید از خود محافظت کنید. قرار گرفتن در معرض رابطه جنسی دهانی و محافظت نشده با اچ آی وی ممکن است خطر قابل توجهی برای انتشار سایر بیماری‌های مقاربتی باشد که خطر گسترش از طریق رابطه جنسی دهانی به خوبی بررسی نشده است.
• ممکن است ابتلا به برخی از بیماری‌های مقاربتی، مانند کلامیدیا یا سوزاک، در گلو به اندازه ابتلا به بیماری مقاربتی در ناحیه تناسلی یا راست روده، تهدیدی برای سلامتی فرد آلوده نباشد. وجود این عفونت‌ها در گلو ممکن است خطر ابتلا به ویروس اچ آی وی را افزایش دهد. سوزاک در گلو نیز ممکن است منجر به شیوع بیماری در تمام بدن شود. علاوه بر این:
  • داشتن عفونت‌های کلامیدیا و سوزاک در گلو ممکن است انتشار این عفونت‌ها را به دیگران از طریق رابطه دهانی بیشتر کند. این امر به ویژه در بیماری سوزاک مهم است، زیرا درمان عفونت گلو نسبت به عفونت‌های ادراری، تناسلی یا مقعدی دشوارتر است.
  • عفونت‌های ناشی از برخی بیماری‌های مقاربتی مانند سفلیس و اچ آی وی در بدن پخش می‌شود. بنابراین، عفونت‌هایی که در گلو ایجاد می‌شوند ممکن است همان مشکلات را برای سلامتی در اندام‌های تناسلی یا راست روده را داشته باشند.
  • عفونت دهان و گلو توسط انواع خاصی از اچ پی وی ممکن است به سرطان دهان یا گردن تبدیل شود.

پیشگیری

راهکار تنها برای کاهش خطر انتقال بیماری‌های مقاربتی از طریق رابطه جنسی دهانی، پرهیز کامل از همه اقدامات جنسی، از جمله رابطه جنسی دهانی، رابطه مقعدی و رابطه واژینالی است.

برای کاهش خطر در افرادی که فعالیت جنسی دارند، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

• انجام آزمایشات منظم برای تشخیص بیماری‌های مقاربتی و درخواست از تمامی شریک‌های جنسی برای انجام آزمایشات مشابه.
• توجه به رابطه متعهد و دونفره با شخصی که از نظر بیماری‌های مقاربتی غربالگری شده است.
• استفاده از روش‌های محافظتی مانند کاندوم یا دامنه‌های دندانی برای کاهش خطر انتقال.
• اجتناب از رابطه جنسی با افرادی که علائم قابل توجهی از بیماری‌های مقاربتی مانند تبخال، زگیل تناسلی، شپش عانه یا سفلیس دارند.
• درمان سریع بیماری‌های مقاربتی، زیرا درمان سریع می‌تواند خطر گسترش عفونت را کاهش داده یا از بین ببرد.

توجه: این راهکارها برای کاهش خطر انتقال بیماری‌های مقاربتی می‌باشند، اما توجه به نکات بهداشتی جنسی و مشاوره با پزشک نیز بسیار مهم است.

چشم انداز

افراد فعال جنسی باید با پزشک در مورد خطر رابطه دهانی با فردی که به این عفونت مبتلا است صحبت کنند. در برخی موارد، روش‌های احتیاطی وجود دارد که فرد می‌تواند برای جلوگیری از ابتلا به عفونت انجام دهد.

در همه موارد، برقراری ارتباط آزاد با شریک زندگی و به روز نگه داشتن اطلاعات پزشکی قابل اعتماد می‌تواند به مردم در تصمیم‌گیری عاقلانه کمک کند.