هر زمان که پوست آسیب میبیند، احتمال ایجاد زخم وجود دارد. به عنوان مثال، در دوران کودکی، تکراریهای زانو زدن میتواند منجر به ایجاد زخمی شود که ممکن است تا مدت زمان طولانی به طول بیانجامد. این مسئله حتی در مورد جراحی، شامل جراحیهای زیبایی، صدق میکند و از بیتوجهی به مهارت جراح ناشی نمیشود. ایجاد یک برش که معمولاً نیازمند بریدن تمام لایههای پوست است، میتواند منجر به ایجاد یک زخم شود، بدون توجه به محل جراحی یا دلیل انجام جراحی.
اگرچه جراح با مهارت کمتر ممکن است زخمی بزرگتر ایجاد کند، اما اکثراً مهارت جراح تأثیر چندانی در اندازه زخم ندارد. این به این دلیل است که جراح نمیتواند تمام عواملی که میزان جای زخم را تعیین میکنند را کنترل کند.
عوامل خطر برای زخم
زخم بعد از جراحی در افراد مختلف متفاوت است. ممکن است یک نفر عمل کند و عملاً جای زخم نداشته باشد، در حالی که ممکن است فرد دیگری مقدار قابل توجهی جای زخم داشته باشد. اگر نگران جای زخم هستید یا اگر میخواهید مراقب بروز زخم جدی باشید، در این باره با پزشک خود صحبت کنید.
حتی اگر نگران جای زخم نیستید، به یاد داشته باشید که مراقبت خوب از زخم هنوز هم برای بهبود و پیشگیری از عفونت مهم است.
برخی از عوامل خارج از کنترل شما بر توانایی شما در بهبودی بدون ایجاد زخم تأثیر میگذارد. این عوامل خطر را نمی توان تغییر داد، اما به شما کمک میکند تا تعیین کنید که آیا بعد از عمل به شدت دچار اسکار و جای زخم میشوید یا خیر.
سن شما
با افزایش سن، پوست از قابلیت ارتجاعی کمتری برخوردار میشود و نازکتر میشود. این به این دلیل است که با افزایش سن کلاژن (که باعث خاصیت ارتجاعی پوست میشود) تغییر میکند و لایه چربی زیر پوست ما نازکتر میشود.
نتیجه این تغییرات، همراه با قرار گرفتن در معرض آفتاب، استعمال دخانیات، قرار گرفتن در معرض محیط و سایر موارد مربوط به سبک زندگی، به این معنی است که پوست به خوبی و به سرعت پیر شدنمان ما بهبود نمییابد.
مزیت افزایش سن این است که نقصهایی که در طول زمان اتفاق میافتد، مانند آسیب به خورشید، به پنهان سازی جای زخمهایی که ممکن است در پوست جوانتر دیده شود، کمک میکند.
رنگ پوست
به طور کلی، اسکارها بسیار نازک باقی میمانند و رنگ آن تقریباً مطابق با پوست اطراف آن در افراد پوست روشن است؛ آنها تقریباً با گذشت زمان محو میشوند. کسانی که پوست تیرهتری دارند ممکن است جای زخم آنها از بافت اطراف تیرهتر باشد.
تمایل ژنتیکی (ارثی) به جای زخم
اگر والدین یا خواهر و برادرهای شما به شدت زخم میشوند، احتمالاً شما نیز همینطور خواهید بود. اگر به صورت خانوادگی به طور بدی دچار زخم میشوید ممکن است بخواهید این موضوع را با جراح خود در میان بگذارید.
اندازه و عمق برش شما
یک برش بزرگ بسیار بیشتر از یک برش کوچک باعث ایجاد جای زخم میشود. هرچه برش عمیقتر و طولانیتر باشد، روند بهبودی طولانیتر و فرصت ایجاد جای زخم بیشتر خواهد شد. علاوه بر این، یک برش بزرگتر ممکن است هنگام حرکت در معرض فشار بیشتری قرار گیرد، که میتواند باعث بهبودی کندتر شود.
پوست با چه سرعتی بهبود مییابد؟
شما ممکن است یکی از افراد دارای ژنتیکی باشید که به نظر میرسد خیلی خوش زخم هستید و سریع و به راحتی جای زخمتان بهبود مییابد.
یا ممکن است پوستی داشته باشید که به آهستگی ترمیم میشود احتمالاً به این دلیل که یک بیماری پزشکی زمینهای مانند دیابت دارید که شما را مستعد بهبودی پوست آهسته میکند. سرعت بهبودی امری شخصی است و میتواند با بیماری یا جراحت تغییر کند.
پیشگیری
جلوگیری از ایجاد جای زخم به معنای تمرکز بر عواملی است که میتوانید کنترل کنید. بعضی از راهها ساده است، مانند دنبال کردن دستورالعملهایی که جراح به شما میدهد. موارد دیگر خیلی راحت نیستند، مانند ترک سیگار.
سیگار نکشید
سیگار کشیدن نه تنها خطر ابتلا به زخم را افزایش میدهد، بلکه میتواند روند بهبودی را نیز آهسته کند. استعمال دخانیات چنان فاکتور خطرناکی است که بسیاری از جراحان پلاستیک بیمار را در صورت ترک سیگار تا مدت 2 هفته پس از ترک، جراحی نمیکنند.
هیدراته بمانید
کمبود آب بدن زمانی اتفاق میافتد که مایعات کافی مصرف نکنید. در موارد شدید، این موضوع میتواند باعث عدم تعادل الکترولیتها و مشکلات قلبی شود. در موارد کمتر شدید، احساس تشنگی خواهید کرد و سلامت کلی شما کاهش مییابد.
هیدراته باشید– از رنگ کمرنگ ادرار میتوانید بفهمید که هیدراته هستید.
تغذیهتان را بهبود ببخشید
توصیه میشود رژیم غذایی خود را با تأکید بر مصرف پروتئین، متعادل کنید. پروتئین، عناصر سازندهای هستند که بهبود و سلامت پوست را ترویج میدهند. تأمین مقدار کافی پروتئین برای بدن (مانند مرغ، گوشت خوک، ماهی، محصولات دریایی، گوشت گاو و لبنیات) برای بهبود وضعیت پوست بسیار ضروری است.
در صورتی که تمایلی به مصرف گوشت نداشته باشید، محصولات سویا به عنوان یک منبع پروتئین بدون چربی، جایگزین عالیای هستند.
مراقب وزن خود باشید
اگر اضافه وزن دارید ممکن است بیشتر در معرض خطر جای زخم باشید. چرا؟ چربی زیر پوست میتواند مانع از تمام تلاشهای جراح برای بستن یکپارچه برش شما باشد.
بیماری مزمن را مدیریت کنید
دیابت و بسیاری از بیماریها میتوانند روند بهبودی را کند کنند. برای بهترین نتیجه ممکن، بیماری شما باید تا حد ممکن قبل از جراحی و در طی بهبودی کنترل شود.
به عنوان مثال، برای یک فرد مبتلا به دیابت، ضروری است که سطح گلوکز خونش تا حد ممکن در حد طبیعی باشد، زیرا سطح بالا باعث کند شدن بهبودی میشود.
بهبودی و مراقبت از زخم
در طول دوره نقاهت خود اقداماتی انجام دهید که ممکن است به کاهش یا جلوگیری از ایجاد جای زخم کمک کند.
مراقبت خوب از برش، که شامل جلوگیری از عفونت است، یکی از بهترین راهها برای جلوگیری از جای زخم پس از جراحی است.
- استراحت. اگر پزشک پیشنهاد کرد که شما دو هفته استراحت کنید، پس از یک هفته بهبودی به کار خود باز نگردید. خستگی از خود کمک نمیکند تا زخم شما بهبود یابد و در واقع میتواند باعث کند شدن بهبود شود.
- مراقبت مناسب از زخم انجام دهید. انجام مراحلی که جراح توصیه میکند مهمترین کاری است که میتوانید برای جلوگیری از ایجاد جای زخم انجام دهید. انجام اقداماتی برای جلوگیری از عفونت، خودداری از استفاده از پمادها و داروهای تجویز نشده و سایر روشهای عمومی مراقبت از برش برای بهبودی بدون جای زخم ضروری است.
- به سرعت عفونت را شناسایی کنید. اگر برش شما آلوده شود، مهم است که بتوانید علائم عفونت را شناسایی کرده و بلافاصله از پزشک خود کمک بگیرید. یک عفونت میتواند به طور جدی بهبودی را مختل کند و میتواند باعث ایجاد جای زخم شود.
- فشار روی برش را کاهش دهید. از ایجاد فشار بر روی برش خود با بلند کردن، خم شدن یا انجام هر کاری که باعث کشش یا اعمال فشار روی برش میشود، باید خودداری کنید. این فشار میتواند برش را از هم جدا کرده و ترمیم را به تأخیر بیندازد، و اغلب باعث میشود که زخم بزرگتر از حد لازم باشد، که این باعث افزایش جای زخم شما میشود.
- از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید. هر زمان ممکن است برش خود را از تابش خورشید دور کنید. اگر جای زخم شما در جایی باشد که پوشاندن آن مشکل است، مانند صورت، روی یک ضد آفتاب خوب سرمایه گذاری کنید. جراح میتواند به شما بگوید که چه موقع استفاده از پمادها ایمن است، اما انجام این کار معمولاً در هنگام برداشتن بخیهها یا کاملاً جوش خوردن برش انجام میشود.
راههای ترمیم جای بخیه
اگر به طور جدی نگران جای زخم هستید، در مورد روشهای زیر برای به حداقل رساندن و پیشگیری از جای زخم با جراح خود صحبت کنید. جراح شما ممکن است بتواند روشهای درمانی دیگری را تجویز کند که احتمال جای زخم را کاهش میدهد.
پانسمان زخم سیلیکون
پانسمان زخم سیلیکون شبیه یک بسته پلاستیکی ضخیم است که در آشپزخانه استفاده میکنید. ورقههای سیلیکون مستقیماً روی زخم قرار میگیرند و در آنجا میمانند. ژل سیلیکون مستقیماً بر روی جای زخم قرار میگیرد و در جای خود خشک میشود.
تماس مستقیم نحوه کار آن است.
مطالعات نشان داده است که سیلیکون میتواند به کاهش زخم کمک کند و معمولاً پس از جراحی پلاستیک استفاده میشود. قبل از عمل با جراح در مورد پانسمان زخم سیلیکون صحبت کنید، زیرا جراح نیاز به استفاده از این نوع باند دارد.
تعیین جای برش
در برخی از جراحیها، محل برش قطعی نیست. شما ممکن است بتوانید در مورد محل برش با جراح خود صحبت کنید تا مخفی شود یا به حداقل برسد.
به عنوان مثال، یک عمل سزارین را میتوان با یک برش عمودی، که ممکن است واضح تر باشد، یا یک برش افقی، که ممکن است توسط بیکینی پنهان شود، انجام داد.
داروهای تجویزی
اگر بد زخم هستید، جراح شما میتواند پاک کنندهها، پمادها یا یک رژیم مراقبت از زخم را برای کمک به شما تجویز کند.
ماساژ
پزشکان بیشتر به بیماران خود توصیه میکنند که جای زخم خود را ماساژ دهند. این کار باید پس از بسته شدن زخم و خارج شدن بخیهها انجام شود.
ماساژ دادن یک برش و بافت اطراف آن ممکن است هرگونه برجستگی یا تودهای را که پس از روند بهبود باقی میماند، از بین ببرد. حتماً از لوسیون زیاد استفاده کنید، به طوری که انگشتان شما به پوستتان نچسبند، بلکه آزادانه بلغزند.
تزریق استروئید
اگر مستعد ایجاد زخمهای کلوئیدی هستید، در مورد انجام تزریق استروئید با جراح خود صحبت کنید تا از تشکیل کلوئید بیشتر جلوگیری کند.
لیزر
متخصصان پوست میتوانند از لیزر برای کاهش ظاهر اسکار و به حداقل رساندن درد و خارش استفاده کنند. لیزر درمانی همچنین میتواند از ایجاد جای زخم پس از جراحی جلوگیری کند. لیزر به تحریک رشد پوست سالم و جدید کمک میکند. اگرچه لیزر درمانی نمیتواند جای زخمها را به طور کامل از بین ببرد، اما باعث میشود کمتر مورد توجه و ناراحتی قرار بگیرند.
افراد میتوانند لیزر درمانی را در بسیاری از انواع زخمها انجام دهند، از جمله زخمهای جراحی، جوشهای آکنه و زخم های ناشی از جراحات. همچنین استفاده از آن در ناحیه صورت بیخطر است.
میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ، گاهی اوقات به عنوان درمان القایی کلاژن یا درما رولینگ شناخته میشود، و یک درمان غیر جراحی است. با استفاده از یک دستگاه دستی پیشرفته، تکنسین شما میتواند صدمات ریز کنترل شده را در لایه بالایی پوست اطراف اسکار جراحی ایجاد کند تا باعث بهبود سریع و بهبودهای عمومی پوست شود.
پزشک با دقت سوزنها را تنظیم میکند تا مطابق با اندازه و شدت زخم، بهترین نتایج را ارائه دهد. هر سوزنی که وارد پوست میشود، یک زخم میکروسکوپی را ایجاد میکند و رشد کلاژن جدید را تحریک میکند. با پیشرفت بدن، تغییرات کاملی در اندازه زخم، رنگ پوست و هایپرپیگمنتاسیون قابل مشاهده است.
بیشتر بیماران بلافاصله پس از درمان، تا حد زیادی با خونریزی، تورم و قرمزی (که بیشتر غیرقابل تشخیص است) مواجه میشوند. در چند ساعت بعد، بهبود قابل توجهی را مشاهده خواهید کرد و در طی دو تا سه روز آینده، نتایج بهبودی سریعتر خواهند شد.
برای دستیابی به نتایج مطلوب، بسیاری از بیماران نیاز به یک سری درمانها دارند که در طول چند ماه انجام میشوند. در طول مشاوره، پزشک به شما راهنمایی خواهد کرد و بر اساس مکان زخم، اهداف درمانی و سابقه پزشکی شما، به چندین روش درمانی نیاز خواهید داشت.