سیرینگوما یک توده خوش خیم یا غیر سرطانی است که در اثر فعالیت بیش از حد غدد عرقی ایجاد میشود. سیرینگوما معمولاً در ناحیه گردن، بالای گونه‌ها و ناحیه تحتانی چشم ایجاد میشود اما گاهی اوقات در شکم، زیر بغل، پوست سر، شکم و اندام‌های تناسلی نیز رشد می‌کند.
سیرینگوما در بیشتر موارد بی‌ضرر است و علائمی ایجاد نمی‌کند. با این وجود به ندرت در برخی از افراد مبتلا به سیرینگوما احساس درد و خارش شدید به ویژه هنگام تعریق ایجاد میشود. گذشته از تاثیر سیرینگوما بر روی زیبایی ظاهری، معمولا هیچ عارضه جانبی دیگری ندارد. هر کسی که توده پوستی جدیدی در پوست خود مشاهده کند یا متوجه تغییراتی در اندازه، شکل یا بافت در توده موجود شود، باید با پزشک خود صحبت کند.
سیرینگوما به چه صورت است؟
سیرینگوما پاپیول‌های کوچک یا برجستگی‌های سفتی است که عرض آن‌ها در حدود 1 تا 3 میلی متر است. پاپیول‌ها معمولاً در گروه‌های کوچک رشد می‌کنند و به طور معمول به شکل زیر هستند:
- زرد رنگ
- قهوه‌ای رنگ
- صورتی کمرنگ
- رنگ پوست
خوشه‌های سیرینگوما متقارن هستند، به این معنی که الگوی یکسانی در هر دو طرف بدن در همان مکان ظاهر میشود.
سیرینگوما اغلب با سایر بیماری‌های پوستی اشتباه گرفته میشود. بیماری‌هایی که علائمی شبیه به سیرینگوما دارند عبارتند از:
- میلیا
- لیکن پلانوس
- گزانتوما
- هیپرپلازی سباسه
- آکنه ولگاریس
- زگیل‌های تخت
- سرطان سلول‌های پایه‌ای پوست
سیرینگوما معمولاً با گذشت زمان ایجاد میشود اما برخی از افراد، به ویژه افراد جوان ممکن است سیرینگومای ناگهانی را تجربه کنند. سیرینگومای ناگهانی اغلب باعث خارش شدید و همچنین قرمزی و درد میشود.
چه کسی مبتلا به سیرینگوما میشود؟
افراد بین 25 تا 40 سال، به ویژه زنان قفقازی و کسانی که تبار ژاپنی دارند بیشترین خطر ابتلا به این بیماری را دارند.
همچنین، برخی از بیماری‌هایی که ممکن است با ایجاد سیرینگوما در ارتباط باشند، شامل موارد زیر هستند:
- دیابت شیرین
- سندرم داون
- سندرم Ehlers-Danlos
- سندرم مارفان
ارتباط سیرینگوما با غدد عرق چیست؟
هنگامی که سلول‌های مجرای عرق در لایه بیرونی پوست بیش از حد رشد می‌کنند یا غدد عرق بیش از حد واکنش نشان می‌دهند، تومورهای غیر طبیعی را در بافت پوست ایجاد می‌کنند و در نتیجه سیرینگوما ایجاد میشود.
مجاری عرق ساختارهای لوله‌ای شکلی هستند که برای ترشح و خنک شدن عرق را از غده عرق به سطح پوست منتقل می‌کنند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت بروز هرگونه توده پوستی جدید، همیشه باید برای احتیاط به پزشک خود مراجعه کنید تا آن را به موقع تشخیص دهید. اگر مشخص شود که شما مبتلا به سیرینگوما هستید، دیگر لازم نیست اقدامی انجام دهید مگر اینکه احساس کنید اثرات زیبایی این بیماری شما را آزار می‌دهد. سیرینگوما معمولاً به عوارض پزشکی خاصی منجر نمی‌شود اما برداشتن سیرینگوما با جراحی می‌تواند منجر به ایجاد زخم یا عفونت شود.
اگر سیرینگومای شما برداشته شده و علائمی از عفونت مشاهده کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
درمان بیماری سیرینگوما
سیرینگوماها به هیچ وجه مضر نیستند، بنابراین نیازی به درمان آن‌ها نیست. با این حال برخی از افراد به دلایل زیبایی، سیرنگوما را درمان می‌کنند و آن‌ها از بین میبرند. برای درمان سیرینگوما دو روش وجود دارد: دارو یا جراحی.
آیا داروهایی برای درمان سیرینگوما وجود دارد؟
برخی از داروهای موضعی و خوراکی ممکن است به تخریب و از بین بردن سیرینگوما کمک کنند که در عین حال بازسازی بافت را نیز تحریک و حمایت می‌کنند.
با توجه به احتمال پایین بروز عوارضی مانند زخم، آسیب بافتی و عفونت، داروها اغلب اولین خط درمان توده‌های کوچک پوستی هستند.
داروهایی که برای درمان سیرینگوما استفاده می‌شوند عبارتند از:
- رتینوئیدهای موضعی یا خوراکی
- آتروپین موضعی
همچنین، محصولات شوینده یا کرم‌های حاوی مقدار کم (کمتر از 10 درصد) مواد شیمیایی که پوست را لایه برداری می‌کنند یا لایه های بالایی پوست را به آرامی از بین میبرند، می‌توانند به کاهش ظاهر سیرینگوما کمک کنند.
مواد شیمیایی که باید در این محصولات وجود داشته باشند و فاکتورهایی که باید هنگام خرید یک لایه بردار مطمئن و موثر در نظر بگیرید عبارتند از:
- اسید گلیکولیک
- اسید پیرویک
- اسید ماندلیک
- اسید لاکتیک
- اسید سالیسیلیک
- برای محصولات حاوی لایه بردار اطمینان حاصل کنید که لایه بردارها صاف، ترجیحاً گرد و دارای یک اندازه و شکل هستند
- از ماسک‌های لایه بردار خانگی مانند مخلوط شکر سفید با روغن زیتون یا روغن نارگیل استفاده کنید
- از مصرف محصولات دارای دانه‌های کوچک اجتناب کنید
- از مصرف محصولات حاوی محرک‌های مرتبط با خشکی و آسیب‌های پوستی مانند تولوئن، پارابن‌ها، سولفات ها و متیلیزوتیازازولینون (MIT) خودداری کنید.
معمولا برای مشاهده نتایج درمان باید چند ماه تا چند سال از این محصولات استفاده کنید. لایه برداری بیش از حد معمول یا استفاده از محصولاتی که دارای لایه بردارهای ناهموار یا زبر هستند می‌تواند باعث خشکی، آسیب به بافت و حتی ایجاد زخم شوند.
گزینه‌های جراحی
تنها راه برای درمان موثر این توده‌های خوش خیم شامل جراحی است. بنابراین فقط در صورتی تحت درمان پزشکی قرار می‌گیرند که علائم آزاردهنده‌ای را ایجاد کنند.
سیرینگوما می‌تواند باعث مشکلات روحی شود، خصوصاً در صورتی که بسیار گسترده شده یا تغییر شکل بدهد. برخی از سیرینگوماها نیز بسیار نزدیک به بافت‌های ظریف مانند بافت چشم و دستگاه تناسلی ایجاد می‌شوند. سیرینگوما در این مناطق حساس خطر تحریک و آسیب را افزایش می‌دهد.
در صورت لزوم درمان پزشکی، چندین نوع مختلف جراحی برای درمان سیرینگوما وجود دارد.
توجه به این نکته مهم است که اگرچه بسیاری از جراحی‌ها می‌توانند باعث کاهش ظاهر سیرینگوما شوند اما هیچ روش درمانی برای حذف دائمی آن‌ها وجود ندارد. همچنین تمام جراحی‌ها خطرات بالقوه‌ای مانند عفونت و اسکار را به همراه دارند.
انواع جراحی سیرینگوما شامل موارد زیر است:
جراحی با لیزر
در این روش امواج نور قرمز مرئی و نامرئی متمرکز شده و از طریق لیزری که سیرینگوما را هدف قرار داده است ارسال می‌شوند و بافت‌های آن را از بین میبرند.
لیزر درمانی معمولاً گزینه درمانی ارجح برای سیرینگوما است زیرا به طور قابل توجهی خطر ایجاد زخم و عفونت را کاهش می‌دهد و در بسیاری از موارد فقط یک جلسه درمانی لازم است تا توده‌ها به طور کامل از بین بروند.
جراحی الکتریکی
در طی جراحی الکتریکی، جریان‌های الکتریکی متمرکز شده و به سمت سیرینگوما فرستاده می‌شوند. این جریان‌ها بافت‌های غیرطبیعی را از بین میبرند و به رگ‌های خونی آن آسیب می‌رسانند.
به طور کلی، جراحان جراحی‌های الکتریکی و لیزر را به سایر اقدامات جراحی ترجیح می‌دهند، زیرا این روش‌ها جای زخم قابل توجهی باقی نمی‌گذارند. جراحی الکتریکی نیز همانند جراحی لیزر، معمولاً فقط به یک جلسه درمانی نیاز دارد تا سیرینگوما را به طور کامل از بین ببرد.
کرایوتراپی (فریز یا سرمادرمانی)
در طی کرایوتراپی، جراحان از مواد شیمیایی مانند نیتروژن مایع برای فریز کردن سیرینگوما استفاده می‌کنند.
درم ابریژن
در روش درمانی درم ابریژن، پزشکان از یک چرخ پوشیده شده از الماس یا یک سیم فلزی نازک برای از بین بردن و یکدست کردن لایه‌های بالایی پوست استفاده می‌کنند. این روش اغلب برای سیرینگوماهایی که ریشه در عمق پوست فرد دارند نامناسب است.
طبق اعلام انجمن جراحی‌های پوست آمریکا، 50 درصد بهبودی در وضعیت پوستی بیمار، یک جراحی موفقیت آمیز توسط درم ابریژن محسوب میشود.
لایه برداری شیمیایی
برخی از مواد شیمیایی مانند اسید تری کلرواستیک معمولاً می‌توانند مستقیماً روی سیرینگوما استفاده شوند که باعث خشک شدن و ریزش آن می‌شوند. لایه برداری شیمیایی وقتی توسط یک پرستار آموزش دیده یا یک پزشک انجام شود، اغلب باعث ایجاد زخم نمی‌شود.
جراحی Excision
در برخی موارد سیرینگوما باید با استفاده از ابزارهای برش، تراشیدن و لایه برداری برداشته شود. جراحی غالباً آخرین گزینه است زیرا برداشتن سیرینگوما تقریباً به طور حتم منجر به ایجاد زخم و آسیب به بافت میشود.
این جراحی ممکن است تنها گزینه برای پاپیول‌هایی باشد که به طور عمیق در پوست بدن قرار گرفته‌اند. جراحان از بخیه برای بستن زخم باز استفاده می‌کنند.
پس از برداشتن سیرینگوما
شما باید بعد از هرنوع جراحی برای برداشتن سیرینگوما، به سرعت بهبود پیدا کنید. اگر شغل شما نیاز به هیچگونه فعالیت سنگینی ندارد، می‌توانید بلافاصله به محل کار خود برگردید. در غیر این صورت توصیه میشود فقط پس از بهبودی کامل به کار خود برگردید. این کار خطر ابتلا به عفونت را در طول دوره نقاهت به حداقل می‌رساند که و از ایجاد زخم بیشتر جلوگیری می‌کند.
بهبودی پس از درمان سیرینگوما معمولاً حدود یک هفته طول می‌کشد. پس از ریختن خود به خود پوسته‌ها می‌توانید خود را بهبود یافته بدانید. این روند باید یک هفته طول بکشد، به شرطی که به عفونت مبتلا نشوید. در طول دوره نقاهت ممکن است برخی ناراحتی‌های خفیف را تجربه کنید که با داروهای مسکن بدون نسخه قابل درمان هستند.
تنها راه واقعی برای جلوگیری از سیرینگوما، لایه برداری منظم، استفاده از مواد قابض و درمان‌هایی است که هدف آن‌ها کاهش یا محدود کردن فعالیت غدد عرق است. اجتناب یا محافظت از پوست در برابر عوامل تنش‌زای محیطی و شیمیایی مانند اشعه ماورا بنفش نیز می‌تواند به کاهش خطر رشد پاپول‌ها کمک کند.
عواملی که ممکن است خطر سیرینگوما را کاهش دهند عبارتند از:
- استفاده از ضد آفتاب
- اجتناب از مواد تحریک کننده پوست و مواد حساسیت‌زا
- اطمینان از اینکه سطح قند خون در یک محدوده سالم قرار دارد. زیرا سیرینگوما از عوارض دیابت محسوب میشود
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل حاوی مواد مغذی پوستی مانند ویتامین A و E
- استفاده از داروهای لایه بردار خانگی یا محصولات بدون نسخه یک بار در هفته، دو بار در هفته یا در مواقع لزوم
- استفاده از قابض‌های طبیعی و ضد درد مانند آبلیمو و سرکه سیب
تزریق سم بوتولینوم A معروف به بوتاکس برای کاهش هیپرهیدروز یا تعریق بیش از حد استفاده میشود و ممکن است به پیشگیری و درمان سیرینگوما کمک کند. یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که تزریق بوتاکس در کنار لیزر CO2 به طور قابل توجهی به کاهش و درمان سیرینگوما کمک می‌کند.
