لکههای سفید روی ناخن لئوکونیچا نامیده میشوند. این اصطلاح پزشکی برای رنگ پریدگیهای روی ناخن که معمولا سفید رنگ هستند به کار میرود. لکه سفید روی ناخن از بیماری های ناخن بوده و بیشتر بر روی ناخن دست و در وسط سطح هر ناخن بوجود میآید. سطح زیر ناخن به دلیل جریان خون در آن باید صورتی رنگ باشد. شاید تا به حال پیش آمده باشد که لکهای سفید رنگ را بر روی ناخن خود مشاهده کرده باشید و سعی کنید آن را با شستن از بین ببرید ولی متوجه میشوید که این لکه بخشی از ناخن شماست. لئوکونیچا (لکه های سفید روی ناخن) عامل بوجود آمدن این لکههای سفید رنگ هستند که با گذشت زمان به تدریج محو میشوند. لئوکونیچا معمولا بیخطر است اما در برخی از موارد میتواند نشانهای از یک بیماری نهفته باشد.در ادامه به بحث تقویت ناخن های شکننده و درمان لکه ی سفید روی ناخن می پردازیم.
علت لکه سفید، سفیدی و خطوط روی ناخن
در بیشتر موارد، لئوکونیچا (لکههای سفید روی ناخن) خطری جدی ندارد و به دلیل آسیب ناچیزی در جایگاه ناخن هنگام رشد ناخن ایجاد میشود. این لکههای سفید روی ناخن گاهی اوقات به علت شرایط پزشکی خاص یا در نتیجه مصرف داروهای حاوی سیتوتوگزیگ ایجاد میشود. همچنین، در برخی موارد، این لکهها به عنوان یکی از عوارض جانبی درمان شیمیایی رخ میدهند. لئوکونیچا همچنین در افرادی که مسمومیت آرسنیک، نقص کلیه یا مشکلات تنفسی دارند، مشاهده شده است. همچنین، لئوکونیچا میتواند به صورت ارثی از زمان تولد اتفاق بیافتد و در دوران کودکی شروع شود. برخی از عواملی که ممکن است به ایجاد لکههای سفید لئوکونیچا منجر شوند عبارتند از تماس با سرما، فشارهای روانی، وجود سابقه خانوادگی در بیماری، استفاده طولانی مدت از روکش ناخن، و آلودگی قارچی یا باکتریایی ناخنها.
علائم لکه سفید، سفیدی و خطوط روی ناخن
لکههای سفید روی ناخنها یکی از واضحترین علائم این بیماری است. گاهی این لکههای سفید بر روی ناخن پا هم ظاهر میشوند. علائم لئوکونیچا خطوط سفید کوچک بر روی ناخنها هستند که گاهی رنگ ناخن را تغییر داده و کاملا سفید میشوند. علائم جانبی آن مانند، اختلال در شنوایی، التهاب بافت لثه، ضخیم شدن قشر طبقه شاخی و انحراف انگشت پا در صورت رنج بردن از برخی شرایط بدنی.
انواع لکه سفید، سفیدی و خطوط روی ناخن
لئوکونیچا پارتیالیس
در این نوع بخشهایی از صفحهی ناخن سفید میشود که معمولا به صورت نقطه هستند. این نوع از لکههای سفید روی ناخن شکلهای متفاوتی دارد.
لئوکونیچا توتالیس
در این حالت تمام ناخن به رنگ سفید تبدیل میشود که نشانه ی کمبود آلبومین است. دلیل آن ممکن است نقص عملکرد کلیه، بیماری حاد کبد و دشواری در جذب پروتئین غذا باشد. مشکل ارثی و تاثیر ناخواستهی سولفانامید و دستهای از داروها باعث این بیماری میشوند.
لئوکونیچا استراتا یا خطوط می
به صورت خطوط سفید موازی با هلال ته ناخن ظاهر میشوند. خطوط می در اثر کم کاری کبد، عامل شیمی درمانی و آسیب به ماتریکس ناخن بوجود میآیند. مواردی مانند مسمومیت حاد آرسنیک، کمبود ویتامین، تغذیه ناکافی، تیفوئید، لنفوم هوچکین، از کار افتادن کلیه و سکتهی قلبی در ارتباط با این نوع از لئوکونیچا هستند. در بیشتر موارد ابتلا دلیل خاصی وجود ندارد و این خطوط خود به خود خوب میشوند.
لئوکونیچا واقعی
بیماری لئوکونیچا دو دسته اصلی ارثی و اکتسابی را شامل میشود. همچنین، بیماری لئوکونیچا اکتسابی نیز بر اساس محل ایجاد لکههای سفید روی ناخن به سه دسته سطحی، پیشرفته و مبهم تقسیم میشود. بر اساس موقعیت لکههای سفید بر روی ناخن، لئوکونیچا واقعی به چهار دسته زیر تقسیم میشود: لئوکونیچای پانک تاتا یا نقطههای سفید، لئوکونیچای عرضی یا خطوط سفید روی ناخن، لئوکونیچا پارتیالیس یا سفیدیهای جزئی ناخن و لئوکونیچا توتالیس یا سفیدی کامل ناخن.
لئوکونیچا پانکتاتا
رایجترین نوع لکه های سفید روی ناخن است که به صورت لکههای جزئی سفید رنگ بر روی ناخن اکثر افراد بوجود میآید. جویدن ناخنها یکی از دلایل شایع آن در بچههای کوچک است. عموما علت اصلی آن آسیب به ماتریکس ناخن میباشد. در چنین حالتی، لکهها پس از دوماه کاملا ناپدید میشوند. این مدت زمان مورد نیاز برای رشد دوبارهی یک ناخن کامل است.
لئوکونیچا ارثی و اکتسابی
لکه سفید روی ناخن ارثی نوعی اختلال مغلوب آتوزومی است که گاهی به صورت خودجوش و گاهی در اثر شرایط دارویی بوجود میآید. لکه های سفید روی ناخن ارثی با بیماری موی مجعد، کیست روی پوستی و سنگ کلیه، افزایش غیرعادی ضخامت پوست، ندول دوپویترن پشتی، کم کاری غدد پاراتیروئید، قاشقی شدن ناخن و سندرم کاردیوکوتانئوس مرتبط است. لکه سفید روی ناخن اکتسابی در اثر اختلال ماتریکس ناخن مانند شرایط بدنی، جراحت و مسمومیت بوجود میآید.
درمان لکه سفید، سفیدی و خطوط روی ناخن
درمان قطعی برای لکههای سفید روی ناخن و خطوط روی ناخن موجود نیست؛ زیرا این لکهها به طور خودبخودی محو میشوند. لئوکونیچا باعث تغییر رنگ ناخن میشود. در صورت نیاز، میتوان از لاک یا مانیکور ناخن به صورت موقت استفاده کرد. قبل از استفاده از لاک، مناسب است ناخنها را با آب گرم نرم کنید. برای جلوگیری از کاهش رطوبت در بدن، مصرف روزانه مواد غذایی حاوی برگهای سبز پیشنهاد میشود. در صورتی که لئوکونیچا ناشی از مشکلات کلیوی باشد، پزشک به درمان این مشکل میپردازد. برای مواجهه با بیماریهای زمینهای مانند مشکلات کبد، زخم معده و کمخونی، داروهای مناسب تجویز میشود. توصیه میشود لاکتان ناخن را به طور منظم تغییر ندهید و بهتر است از برندهای معتبر استفاده کنید. همچنین، استفاده از روکش و لاک ناخن را به حداقل برسانید. جویدن ناخن نیز باید اجتناب شود زیرا ممکن است این عادت باعث تشدید لئوکونیچا شود. در صورتی که پس از گذشت دو ماه وضعیت لئوکونیچا بهبود نیابد، بهتر است به پزشک مراجعه کرده تا دلیل آن را تشخیص دهد.