اکثریت قریب به اتفاق افراد آلوده به ویروس HSV-1 یا HSV-2 بدون علامت هستند یا علائم خفیفی دارند که مورد توجه قرار نمیگیرند و یا با یک بیماری پوستی متفاوت مانند یک موی به سمت داخل رشد کرده یا جوش اشتباه گرفته میشوند. بیش از 80٪ بیمارانی که مثبت تشخیص داده شدهاند قبلاً تبخال تناسلی نداشتهاند. بیماران دارای علائم یک یا چند ضایعه وزیکولار در اطراف دستگاه تناسلی، مقعد یا دهان دارند. این ضایعات معمولاً بدون درد هستند اما ممکن است پاره شوند، به زخمهای دردناک و عمیق تبدیل شوند که بهبود آن 2 تا 4 هفته طول میکشد. از بروز علائم معمولاً به شیوع یاد میشود.
تبخال تناسلی چیست؟
تبخال دستگاه تناسلی یک بیماری شایع جنسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد میشود. بسیاری از افراد هیچ علامتی ندارند و نمیفهمند که مبتلا شدهاند.
پس از آلوده شدن، بیشتر افراد چندین سال به صورت مکرر دچار زخم دستگاه تناسلی میشوند. اگرچه این عفونت میتواند سالها در بدن باقی بماند، اما شیوع علائم با گذشت زمان کمتر و کمتر میشود. با استفاده از دارو و اقدامات مراقبت از خود، عفونت قابل کنترل است.
به افرادی که تبخال دستگاه تناسلی دارند توصیه میشود که با شریک جنسی خود صحبت کنند، از کاندوم استفاده کنند و اقدامات پیشگیرانه دیگری را برای جلوگیری از انتقال (انتشار ویروس به دیگران) انجام دهند. تبخال دستگاه تناسلی حتی در صورت مشاهده نشدن زخم یا تاول قابل انتقال است.
تشخیص تبخال تناسلی میتواند یک تجربه عاطفی و ناراحت کننده باشد و مهم است که با پزشک در مورد چگونگی مدیریت علائم و جلوگیری از انتقال ویروس به شرکای جنسی صحبت کنید. همچنین گروههای مشاوره و پشتیبانی میتوانند برای افرادی که با عفونت تبخال تناسلی زندگی میکنند مفید باشند.
علت تبخال تناسلی
تبخال تناسلی در اثر عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس (HSV، معمولاً نوع 2) ایجاد میشود. همچنین میتواند به دلیل ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 ایجاد شود که علت تبخال دهانی (تبخال دهان و لب) است.
علائم تبخال تناسلی
علائم تبخال تناسلی بسته به اینکه شما یک دوره اولیه دچار آن شدهاید یا به طور مکرر داشتهاید، میتواند بسیار متفاوت باشد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به تبخال تناسلی هرگز علائمی را تجربه نمیکنند.
علائم اولیه
برای اکثر افراد، اولین شیوع تبخال شدیدترین حالت است و علائم آن در زنان شدیدتر از مردان است. اولین شیوع معمولاً طی چند هفته پس از ابتلا به ویروس اتفاق میافتد. علائم در طی دو تا سه هفته برطرف میشوند.
علائم اپیزود اولیه (یا ابتدایی) تبخال تناسلی شامل چندین تاول در ناحیه تناسلی است. برای زنان، مکانهایی که بیشتر درگیر میشوند شامل واژن، دهانه واژن، باسن، مقعد و ران است. برای مردان، آلت تناسلی، بیضه، مقعد، باسن و ران ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. علائم و نشانهها به طور معمول شامل تاولهایی است که به زخمهای دردناک تبدیل میشوند. تاولهای آلت تناسلی مرد یا لابیاهای خارجی زن ممکن است پوسته پوسته شوند و بهبود یابند. ضایعات جدید ممکن است پنج تا هفت روز پس از ظهور علائم اولیه ایجاد شود.
همچنین ممکن است غدد لنفاوی حساس و متورم در کشاله ران ایجاد شود، علائم آنفلوانزا مانند درد مفصل، تب و سردرد وجود داشته باشد و دفع ادرار دردناک باشد.
درصد کمی از افراد ممکن است دچار سردرد، حالت تهوع و استفراغ یا مشکل ادرار شوند. این علائم زمانی اتفاق میافتد که عفونت تبخال بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد.
افرادی که هنگام تلاش برای دفع مدفوع درد دارند ممکن است دچار پروکتیت (التهاب رکتوم یا مقعد) شوند. مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند بیشتر از سایر بیماران در معرض این عارضه هستند.
مرحله نهفته
پس از شیوع اولیه، ویروس به یک دسته از اعصاب در پایه ستون فقرات منتقل میشود، جایی که برای مدت زمانی غیرفعال باقی میماند. به این مرحله پنهان میگویند. در این مرحله هیچ علامتی وجود ندارد.
اپیزودهای مکرر
بسیاری از افراد دورههای مکرر تبخال دستگاه تناسلی را تجربه میکنند، که وقتی ویروس از طریق اعصاب به سطح پوست منتقل میشود، باعث بروز زخم میشود. این دورههای مکرر نسبت به شیوع اولیه خفیفتر هستند.
زخم ممکن است در همان ناحیه اولین شیوع ایجاد شود یا در مناطق دیگر ظاهر شود. ایجاد ضایعات در مناطقی که تماس مستقیمی وجود ندارد امکان پذیر است. به عنوان مثال، ممکن است بدون داشتن رابطه جنسی مقعدی، ضایعاتی در اطراف مقعد وجود داشته باشد.
احتمال عود
تبخال دستگاه تناسلی در بسیاری از بیماران به طور مکرر عود میکند، به خصوص در بیماران مبتلا به HSV نوع 2. با این حال، ممکن است عود مجدد چند سال پس از ابتلا به تبخال اولیه نیز وجود داشته باشد. این نوع شیوع تاخیری تبخال به ویژه اگر در طول عفونت اولیه علائمی نداشته باشید، باعث آزار خواهد شد و این نگرانی را در مورد فعالیتهای جنسی شریک جنسی گذشته یا فعلی شما ایجاد میکند.
علائم پیش آگهی بیماری
حدود 50 درصد از افراد مبتلا به عود مکرر بیماری، علائم خفیف را قبل از ایجاد زخم تجربه میکنند. این نشانهها، علائم پیش آگهی نامیده میشوند و ممکن است شامل خارش، گزگز یا درد در باسن، پاها یا لگن باشد. عود مجدد معمولاً بعد از سال اول کمتر و کمتر میشود.
محرکهای عود
بیماری، استرس، نور خورشید و خستگی میتواند باعث شیوع مکرر تبخال شود. در زنان، دورههای قاعدگی ممکن است شیوع ایجاد کند.
چه زمانی آلوده شدهام؟
اولین باری که علائم یا نشانههای تبخال در فرد مشاهده میشود، ممکن است اپیزود اولیه نباشد. به عنوان مثال، ممکن است برای اولین بار مبتلا شود، علائم کمی داشته باشد یا علائمی نداشته باشد و سپس چندین سال بعد شیوع مکرر با علائم قابل توجه داشته باشد. به همین دلیل، تعیین زمان عفونت اولیه اغلب دشوار است، خصوصاً اگر شخصی بیش از یک شریک جنسی داشته باشد. بنابراین، شریک جنسی فعلی ممکن است منبع عفونت نباشد.
عوارض احتمالی
HSV-2 و HIV
نشان داده شده است که HSV-2 و HIV بر یکدیگر تأثیر میگذارند. عفونت HSV-2 (تبخال تناسلی) خطر ابتلا به عفونت HIV (ایدز) جدید را تقریباً 3 برابر افزایش میدهد. علاوه بر این، افراد مبتلا به HIV و HSV-2 به احتمال زیاد ویروس HIV را به دیگران منتقل میکنند. HSV-2 (تبخال تناسلی) یکی از رایجترین عفونتها در افراد مبتلا به HIV است که در 60 – 90٪ افراد آلوده به HIV رخ میدهد.
عفونت با HSV-2 در افراد مبتلا به HIV (و سایر افراد دارای نقص ایمنی) میتواند علائم شدیدتر و عود مکرر داشته باشد. در بیماری پیشرفته HIV ،HSV-2 میتواند منجر به عوارض جدیتر، اما نادر، مانند مننژوآنسفالیت، ازوفاژیت، هپاتیت، پنومونیت، نکروز شبکیه یا عفونت منتشر شود.
تبخال نوزادی
تبخال نوزادی میتواند هنگامی اتفاق بیفتد که نوزاد در حین زایمان در دستگاه تناسلی در معرض HSV (HSV-2 یا HSV-1) قرار گیرد. تبخال نوزادی نادر است، از هر 100000 تولد در سراسر جهان 10 مورد تخمین زده میشود، اما یک بیماری جدی است که میتواند منجر به ناتوانی عصبی پایدار یا مرگ شود. زنانی که قبل از بارداری دچار تبخال تناسلی میشوند، در معرض خطر انتقال بسیار کم HSV به نوزاد خود هستند. وقتی که مادر برای اولین بار در اواخر بارداری به عفونت HSV دچار شود، خطر ابتلا به تبخال نوزادی بیشتر است، تا حدی به این دلیل که سطح HSV در دستگاه تناسلی در اوایل عفونت بیشتر است.
تأثیر روانی – اجتماعی
علائم عودکننده تبخال تناسلی ممکن است دردناک باشد و عفونت منجر به ایجاد علائم ناخوشایند از لحاظ اجتماعی و ناراحتی روانی شود. این عوامل میتوانند تأثیر مهمی بر کیفیت زندگی و روابط جنسی داشته باشند. با این حال، به مرور، بیشتر افراد مبتلا به تبخال با زندگی همراه با این عفونت سازگار میشوند.
پیشگیری از تبخالهای تناسلی
از آنجا که تمام افرادی که رابطه جنسی دارند در معرض ابتلا به تبخال تناسلی هستند، صحبت با شریک جنسی قبل از اولین رابطه جنسی مهم است. بحث درباره تبخال میتواند ناراحت کننده و خجالت آور باشد، اما این اطمینان را میدهد که هر دو شریک امکان انتقال عفونت از طریق فعالیت جنسی را درک میکنند. آزمایش منظم بیماریهای مقاربتی نیز توصیه میشود، به خصوص اگر یکی یا هر دو فرد، شریک جنسی دیگری داشته باشند.
پس از تشخیص تبخال تناسلی، همچنان میتوان زندگی جنسی ایمن و سالمی داشت. با این حال، مهم است که اقدامات احتیاطی انجام شود.
- استفاده از کاندوم لاتکس در هر رابطه جنسی میتواند خطر انتقال تبخال را هنگامی که فقط یکی از زوجین مبتلا به ویروس است کاهش دهد. هرچه بیشتر از کاندوم لاتکس استفاده کنید، خطر انتقال کاهش مییابد.
- حتی در صورت عدم وجود زخم یا تاول در فرد، استفاده از کاندوم توصیه میشود.
- در هر زمان که زخمی در دستگاه تناسلی وجود داشته باشد، باید از رابطه جنسی اجتناب شود. در صورت وجود زخم یا تاول در اطراف دهان باید از رابطه دهانی خودداری کرد زیرا فرد مبتلا به تبخال میتواند از راه دهان با انجام رابطه جنسی دهانی به شریک خود تبخال تناسلی را بدهد.