عفونتهای قارچی یکی از بیماری های ناخن است که میتوانند در هر نقطهای از بدن رخ دهند. قارچها، به طور طبیعی در کنار انواع مختلف باکتریها در درون و روی پوست بدن وجود دارند، و هنگامی که یک قارچ بیش از اندازه رشد میکند، شخص دچار عفونت میشود.
قارچ ناخن، که به آن کچلی ناخن نیز گفته میشود، یک عفوت قارچی است که ناخنهای دست یا ناخنها پا را درگیر میکند. عفونتهای قارچی، عموماً در طول زمان ایجاد میشوند، بنابراین، در ابتدا تغییراتی که به دلیل این عارضه در ناخنها و انگشتان رخ میدهد خیلی جزئیتر از آن است که قابل تشخیص باشد. در ادامه به موضوع تقویت ناخنهای شکننده و تقویت کچلی ناخن می پردازیم.
نشانههای ناخنهای نرم نشان میدهد که ممکن است رطوبت بیش از حدی در ناخن وجود داشته باشد یا ناخنها تحت تأثیر مایعات تمیزکننده، مواد پاککننده، لاک پاککنها و سایر مواد شیمیایی قرار گرفته باشند و آسیب دیده باشند. استفاده از روشهای پاکسازی ناخن یا برداشت رنگ ناخن با استفاده از الیاف نایلون (که به عنوان سختکنندههای الیافی ناخن شناخته میشوند) ممکن است به تقویت ناخنهای شکننده کمک کند. با این حال، باید از استفاده از سختکنندههای ناخن که حاوی مواد مانند تولوئن، فرمالدئید یا سوفانامید هستند، خودداری شود؛ زیرا این مواد ممکن است باعث تحریک و سوزش پوست شوند.
علت ها و دلایل
قارچ ناخن دست و پا ناخن ناشی از رشد بیش از اندازه قارچها در، زیر یا روی ناخن است. قارچها در محیط های گرم و مرطوب رشد میکنند، بنابراین محیطهایی با این شرایط باعث میشود که آنها به طور طبیعی به تعداد زیاد تکثیر شوند. همان قارچیهایی که باعث عارضههای جاک ایچ (کچلی کشاله ران)، پای ورزشکاران و کرم حلقوی میشوند میتواند باعث عفونتهای ناخن نیز بشوند.
قارچهایی که از قبل در درون یا روی بدن وجود دارند باعث عفونتهای ناخن میشوند. اگر با کسی که دچار عفونت قارچی شده تماس پیدا کنید، ممکن است شما هم به این مشکل دچار شوید. عفونتهای قارچی بیشتر انگشتان پاها را درگیر میکنند تا انگشتان دستان را، چون پاها معمولاً در محیط گرم و مرطوب کفش محبوس هستند.
اگر در یک سالن زیبایی ناخن، خدمات مانیکور یا پدیکور دریافت کنید، حتماً بپرسید که کارکنان آنجا چگونه و هر چند وقت یک بار وسایل کارشان را ضدعفونی میکنند. وسایلی مثل، سمباده ناخن و ناخنگیرها، در صورت ضدعفونی نشدن میتوانند عامل سرایت عفونتهایی قارچی از شخصی به شخص دیگر باشند.
چه کسانی در معرض خطر قارچهای عفونی قرار دارند؟
دلایل متفاوت بسیاری برای بروز عفونتهای قارچی ناخن وجود دارد، که هر کدام روش درمان قارچ ناخن خاص خود را دارند. اگرچه بسیاری از دلایل بروز این عفونتها قابل پیشگیری هستند، اما برخی عوامل خطرزا وجود دارند که احتمال بروز آنها را افزایش میدهند. خطر ابتلا به عفونتهای قارچی ناخن در شرایط زیر بیشتر است:
- ابتلا به دیابت
- ابتلا به بیماریهایی که باعث مشکلات گردش خون میشوند
- داشتن سن بالای ۶۵ سال
- استفاده از ناخنهای مصنوعی
- شنا کردن در استخرهای عمومی
- آسیبدیدگی ناخن
- آسیبدیدگی پوست اطراف ناخن
- مرطوب ماندن ناخن دست یا پا به مدت طولانی
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- پوشیدن کفشهایی که پنجههای تنگی دارند، مثل کفشهای تنیس و چکمهها
عفونتهای ناخن در مردان بیش از زنان و در بزرگسالان بیشتر از کودکان رخ میدهند. اگر در خانوادهتان کسانی هستند که اغلب دچار این نوع فونتهای قارچی میشوند، در این صورت شما بیش از سایرین در معرض ابتلا به این عفونتها قرار دارید. افراد مسن بیشتر از سایرین در معرض خطر عفونتهای قارچی ناخن هستند زیرا ایشان گردش خون ضعیفی داشته و ناخنهایشان با بالا رفتن سن ضخیمتر شده و کندتر رشد میکنند.
ظاهر این عارضه چگونه است؟
عفونت قارچی ناخن، ممکن است بخشی از ناخن، کل ناخن یا چند ناخن را درگیر کند.
علائم قابل رؤیت
علائم قابل رؤیت عفونت قارچی ناخن عبارتند از:
- پوسته پوسته شدن زیر ناخن، که به آن هایپرکراتوز زیر ناخن گفته میشود
- به وجود آمدن رگههای سفید یا زرد روی ناخنها، که به آن قارچ ناخن پا لترال گفته میشود
- خرد شدن گوشه یا نوک ناخن، که به آن قارچ ناخن دیستال گفته میشود
- به وجود آمدن قسمتهای سفید لایه لایه روی سطح ناخن، که گاهی اوقات با شکافهایی در ناخن همراه هستند
- ظاهر شدن نقطههای زرد در ته ناخن، که به آنها قارچ ناخن پروکسیمال گفته میشود.
- از دست رفتن ناخن
نشانههای شایع
شایعترین نشانههای عفونت قارچی ناخن عبارتند از:
- ناخن کج شده و میپیچد، که گاهی باعث کنده شدن آن از جایش میشود
- از ناخن عفونی بوی نامساعدی به مشام میرسد
- ناخن ضخیم میشود
- شکنندگی ناخن
تشخیص
از آنجا که عفونتهای دیگری نیز وجود دارد که علائمشان مشابه علائم عفونت قارچی ناخن است، تنها راه برای اطمینان از تشخیص این عارضه مراجعه به یک پزشک است. پزشک تکهای از ناخن را جدا کرده و با مشاهده آن زیر میکروسکوپ به دنبال نشانههای وجود قارچ میگردد. گاهی اوقات، نمونه برای آنالیز و شناسایی به آزمایشگاه فرستاده میشود.
درمان
معمولاً برای درمان قارچ ناخن پا استفاده از داروهای بدون نسخه توصیه نمیشود. در عوض، پزشک داروهای خوراکی ضدقارچ تجویز میکند، مثل:
- تربینافین (لامیسیل)
- ایتراکونازول (اسپورانوکس)
- فلوکونازول (دیفلوکان)
- گریسوفولوین (گریس-پگ)
علاوه براین، روشهای دیگری نیز برای درمان عفونت قارچی ناخن پا وجود دارند که شامل استفاده از لاک ناخن ضدقارچ و محلولهای موضعی میشوند. این مواد به طریقی مشابه با لاک ناخنهای معمولی بر روی ناخن استفاده میشوند. در برخی موارد، بیمار ممکن است مجبور شود برای مدت چند ماه از این داروها استفاده کند، مدت زمان مصرف آنها بستگی به نوع قارچ، عامل عفونت و همچنین محدوده عفونت دارد. با این حال، به طور کلی محلولهای موضعی قادر به درمان عفونتهای قارچی ناخن پا به طور مؤثر نمیباشند.
تضمینی وجود ندارد که این درمانها بتوانند بدن را به طور کامل از عفونت قارچی پاک کنند. تقریباً، در نیمی از موارد، عفونت قارچی ناخن عود میکند. همچنین ممکن است عفونت قارچی عوارضی نیز به همراه داشته باشد.
نکاتی برای پیشگیری از عفونت قارچی ناخن
ایجاد چند تغییر ساده در سبک زندگی به پیشگیری از عفونتهای قارچی کمک میکند. کوتاه و تمیز نگهداشتن ناخنها راه خوبی برای پیشگیری از عفونت است. همچنین باید از آسیبدیدگی پوست اطراف ناخنها جلوگیری شود. اگر قرار است برای مدت زیادی دست مرطوب یا خیس بماند بهتر است از دستکش لاستیکی استفاده شود.
راههای دیگری برای جلوگیری از عفونتهای قارچی ناخنها:
- استفاده مرتب از پودرها یا اسپریهای ضدقارچ
- شستن دستها بعد از دست زدن به ناخنهای عفونی
- خشک کردن کامل پاها بعد از حمام، خصوصاً بین انگشتان پا
- دریافت خدمات مانیکور و پدیکور از سالنهای قابل اطمینان
- استفاده از وسایل شخصی برای مانیکور و پدیکور
- پوشیدن جورابهایی که رطوبت پا را به حداقل میرسانند
- اجتناب از پابرهنه بودن در مکانهای عمومی
- استفاده کمتر از ناخنهای مصنوعی و لاک ناخن
چشمانداز بلند مدت
برخی افراد ممکن است دچار مشکلاتی باشند که عفونت قارچی ناخن را دستکاری میکند و درمان آن به سادگی امکانپذیر نیست. برای این افراد، ممکن است در دوره اول مصرف دارو نتایج مطلوبی به دست نیاورند. تا زمانی که یک ناخن جدید و سالم بدون علائم عفونت رشد کند، نمیتوان گفت که عفونت ناخن درمان شده است. با این حال، حتی در صورتی که ناخن آزاد از عفونت باشد، احتمال بازگشت عفونت همچنان وجود دارد. در موارد شدید، ناخن ممکن است دچار آسیب دائمی شود و پزشک ممکن است مجبور شود آن را جدا کند.
عوارض اصلی عفونت قارچی ناخن عبارتند از:
- بازگشت عفونت: ممکن است عفونت بعد از درمان دوباره ظاهر شود.
- از دست رفتن دائمی ناخن مبتلا: در برخی موارد، ناخن مبتلا به طور دائمی آسیب میبیند و احتمالاً باید جدا شود.
- تغییر رنگ ناخن عفونی: رنگ و ظاهر ناخن ممکن است به علت عفونت تغییر کند.
- انتقال عفونت به سایر قسمتهای بدن و حتی جریان خون: عفونت میتواند به سایر مناطق بدن گسترش یابد و در برخی موارد حتی به خون راه یابد.
- ایجاد عفونت پوستی باکتریایی به نام سلولیت.
همچنین، برای افرادی که دیابت دارند و همچنین مبتلا به عفونت قارچی ناخن هستند، مهم است که به پزشک مراجعه کنند. افراد مبتلا به دیابت در خطر بیشتری از عوارض جدی ناشی از عفونت قارچی ناخن قرار دارند.