ماه‌گرفتگی یک نوع لکه است که در انواع مختلف شکل، رنگ و اندازه بر روی پوست مشاهده می‌شود. برخی از این لکه‌ها کوچک و کم رنگ هستند، در حالی که برخی دیگر بسیار جذاب و قابل توجه هستند و برای فرد ناراحتی و کاهش اعتماد به نفس منجر می‌شوند. برخی از ماه‌گرفتگی‌ها خطرناک هستند. بعضی از این لکه‌های ماه‌گرفتگی در طول زمان کم رنگ می‌شوند و یا به طور کامل از بین می‌روند، در حالی که برخی دیگر از آنها به عنوان مهمان دائمی پوست باقی می‌مانند و هرگز رنگ تغییر نمی‌دهند. درمان ماه‌گرفتگی یک راه حل مناسب برای افرادی است که از وجود این لکه‌ها بر روی پوست خود ناراحتی می‌کشند. علاوه بر این، رفع ماه‌گرفتگی می‌تواند احتمال بروز عوارض و ناراحتی‌های مرتبط با لکه‌های خاص را کاهش دهد.
انواع ماه گرفتگی
اجازه دهید پیش از معرفی روش‌های درمان لکه های ماه گرفتگی، اندکی در مورد گونه‌های رایج‌تر آن و شیوه تعیین نوع آن صحبت کنیم:
ماه گرفتگی رنگدانه‌ای
گونه‌های مختلفی از ماه گرفتگی از جمله خال‌های مادرزادی (مول)، لکه‌های شیرقهوه‌ای و مغولی در این گروه جای می‌گیرند. مول دانش واژه‌ای غیراختصاصی برای خال یعنی لکه پوستی رنگدانه‌ای است. اگرچه اکثر مول‌ها خطرناک نیستند، بعضی خال‌های بزرگ در آینده سرطانی می‌شوند. لکه‌های شیرقهوه‌ای پی‌آمد تجمع بیش از حد رنگدانه در پوست است. هر چند لکه‌های شیرقهوه‌ای محو نمی‌شوند، اما برداشتن خال و درمان آنها نیز ضروری نیست. لکه‌های مغولی مسطح و به رنگ آبی مایل به خاکستری بیشتر روی پوست کودکان دیده می‌شود. این خال‌های مادرزادی معمولاً هنگام مدرسه رفتن کودک ناپدید می‌شوند.
لکه‌های به شکل ماهی قزل آلا یا سالمون
این لکه‌های بسیار باریک، صورتی کمرنگ و مسطح معمولاً روی پوست نوزادان یا روی پشت گردن یا روی پلک بالایی‌شان دیده می‌شود. اکثر لکه‌های روی پلک در طول نخستین سال حیات کودک محو می‌شوند، حال آن که لکه‌های روی گردن از بین نمی‌روند.
بدشکلی‌های عروقی
این بدشکلی‌ها پی‌آمد رشد غیرطبیعی رگ‌های خونی و تقریباً همیشه مادرزادی هستند. یکی از شایع‌ترین گونه‌های ماه گرفتگی نوعی بدشکلی عروقی به نام خال لکه شرابی است که امکان تشکیل آن روی هر نقطه‌ای از بدن وجود دارد. خال‌های لکه شرابی ماه گرفتگی‌های مسطح و در بدو تولد صورتی کمرنگ هستند که پس از چند سال به رنگ قرمز مایل به بنفش درمی‌آیند. این خال‌ها از بین نمی‌روند و ناپدید نمی‌شوند. تشکیل شدن این خال‌ها روی صورت در اطراف یا بالای چشم از آن رو نگران کننده است که احتمال دارد همراه با ناراحتی‌های چشم یا مغز باشد.
همانژیوم
ضایعات پوستی که یک یا دو هفته پس از تولد در نوزادان دیده می‌شوند، به عنوان همانژیوم شناخته می‌شوند. این ضایعات به دلیل جمع شدن رگ‌های خونی باریک کنار یکدیگر به وجود می‌آیند و در طول ۶ تا ۹ ماه اول زندگی نوزاد به سرعت رشد می‌کنند. همانژیوم بیشترین تومور رایج در نوزادان است و معمولاً در اطراف سر و گردن قابل مشاهده است. بعضی همانژیوم‌ها در اعضای داخلی مانند معده، کبد، روده یا کلیه نیز شکل می‌گیرند. یکی از علائم بارز همانژیوم، تغییر رنگ پوست است که در بعضی موارد چند ماه پس از تولد بهبود می‌یابد، اما در اکثر موارد برای ناپدید شدن آن زمان زیادی لازم است. در هر صورت، بهتر است در مورد این نوع ضایعات پوستی با یک تخصصی مشورت کنید.
کاندیدای مناسب برای درمان لکه‌های ماه گرفتگی
هر فردی که احساس می‌کند وجود لکه‌های ماه گرفتگی برای سلامتی‌اش خطرناک است یا وجود چنین لکه‌هایی ناراحتش می‌کند، می‌تواند متقاضی ایده‌آلی برای درمان و از بین بردن لکه های ماه گرفتگی باشد. ارمغان این عمل، زیبایی بیشتر و اعتماد به نفس بالاتر است. بااین حال باید به خاطر داشت که هدف جراحی زیبایی بهبود وضعیت است و نمی‌توان توقع به دست آوردن نتیجه‌ای بدون نقص را داشت. داشتن انتظارات و اهداف واقع‌بینانه نیز یکی از معیارهای مهم متقاضیان محسوب می‌شود.
اقدام برای درمان
چنانچه قصد دارید برای درمان لک های ماه گرفتگی و برداشتن خال مادرزادی اقدام کنید، نخست باید متخصص پوست یا جراح زیبایی باتجربه‌ای را برای انجام عمل بیابید.
پزشک و بیمار در طول جلسه مشاوره در مورد موضوعاتی چون دلیل تمایل برای انجام عمل، نتیجه دلخواه، روش‌های گوناگون موجود، توصیف کامل عمل، عوارض احتمالی، محدودیت‌ها و مزایا صحبت می‌کنند. متخصص پوست اطلاعاتی را در مورد روش‌های بیهوشی، مکان و چگونگی انجام عمل، در بیمارستان یا سوئیت جراحی مطب خود و هزینه‌ها در اختیار بیمار می‌گذارد. سابقه پزشکی بیمار، بررسی و ناحیه مورد نظر معاینه می‌شود.
چگونگی از بین بردن ماه گرفتگی
روش‌های گوناگونی برای از بین بردن ماه گرفتگی وجود دارد که پزشک بهترین روش را با توجه به نوع، اندازه و محل لکه و عامل‌های دیگر انتخاب می‌کند.
لیزر درمانی
لیزر برای درمان ماه گرفتگی نزدیک به سطح پوست، مانند خال‌های لکه شرابی، به کار برده می‌شود. این عمل برای تمام گروه‌های سنی مناسب است. از نور لیزر برای کوچک کردن یا جلوگیری از رشد لکه استفاده می‌شود. چند جلسه لیزر درمانی باید انجام شود تا نتیجه بهینه به دست آید.
اگرچه برای درمان همانژیوم نیز می‌توان از لیزر استفاده کرد، اما در مواردی که همانژیوم روی اندام داخلی یا در عمق پوست است، لیزر به کار برده نمی‌شود.
بیماران هنگام لیزر درمانی درد ملایمی، مانند خوردن کش به پوست، را حس می‌کنند و برخی با سوزش خفیف موقتی مواجه می‌شوند. به بیماران حساس به درد داروی بیهوشی داده می‌شود.
آی پی ال
در این روش به کمک دستگاهی مخصوص پالس‌های شدید نور به پوست اعمال می‌شود. در صورت وجود لکه‌های عروقی، دمای هموگلوبین خون جاری در رگ‌های گشاد شده با جذب انرژی نورانی بالا می‌رود. در مورد درمان ماه گرفتگی روی بدن رنگدانه‌ای نیز رنگدانههای پوست نور را جذب می‌کنند و انرژی نورانی را به انرژی گرمایی تبدیل می‌کنند.
متلاشی شدن رگ‌های خونی پس از رسیدن به دمای ۶۰ یا ۷۰ درجه شروع می‌شود و رنگدانههای اضافی نیز شروع به تجزیه شدن می‌کنند تا آن‌قدر کوچک شوند که سلول‌های گندیده‌خوار بدن بتوانند آنها را از محل فعلی دور کنند. مدت و شدت درمان به قدمت و بزرگی ماه گرفتگی بستگی دارد، اما در مجموع بهبود قابل توجهی پس از همان جلسه نخست در بسیاری از بیماران دیده می‌شود.
با بهره‌گیری از این تکنولوژی دیگر اجباری به تحمل کردن مادام‌العمر ماه گرفتگی نیست و می‌توان با از بین بردن آن به کمک این روش کارآمد اعتماد به نفس و زیبایی را ارتقا بخشید.
کرایو تراپی
کرایوتراپی، یا سرما درمانی، یک روش ایمن و سریع برای درمان بافت آسیب دیده پوست، مانند لکه‌های ماه گرفتگی، استفاده می‌شود. این روش به دو صورت انجماد با استفاده از یخ خشک و یا سوزاندن در دمای پایین انجام می‌شود.
کرایوسرجری به عنوان یکی از روش‌های موفق درمان ضایعات پوستی مانند لکه‌های ماه گرفتگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه لکه‌های ماه گرفتگی خطرناک نیستند، اما ظاهر نازیبا آنها می‌تواند مزاحمت آور باشد و در آینده ممکن است به مشکلات روانی منجر شود. در روش کرایوتراپی، از عوامل آلوژنیک استفاده می‌شود که با استفاده آسان، این روش انجام می‌شود.
کورتیکواستروئیدها
مصرف خوراکی این داروها به کوچک شدن لکه‌های ماه گرفتگی منجر می‌شود. گرد شدن صورت و افزایش وزن از اثرهای جانبی مصرف کورتیکواستروئید به شمار می‌رود. این دارو به صورت تزریقی نیز به کار برده می‌شود. کورتیکواستروئید در رگ‌های خونی زیر ماه گرفتگی نفوذ می‌کند و ناحیه تغییر رنگ داده را منقبض می‌کند. تأثیرگذاری دارو پس از دو تا چهار هفته قابل مشاهده می‌گردد.
جراحی
پزشکان زمانی به جراحی روی می‌آورند که دیگر درمان‌های غیرجراحی موفقیت‌آمیز نبوده باشند. همانژیوم بزرگ یا روی اندام داخلی نیز باید با جراحی و تحت بیهوشی عمومی خارج شود.
